Kultura i komunikowanie, w stronę antropologii słowa
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3700-KON92-AL-OG |
Kod Erasmus / ISCED: |
08.0
|
Nazwa przedmiotu: | Kultura i komunikowanie, w stronę antropologii słowa |
Jednostka: | Wydział "Artes Liberales" |
Grupy: |
Przedmioty ogólnouniwersyteckie humanistyczne Przedmioty ogólnouniwersyteckie na Uniwersytecie Warszawskim Przedmioty ogólnouniwersyteckie Wydziału "Artes Liberales" Przedmioty ogólnouniwersyteckie wystawiane przez Kolegium Artes Liberales |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | ogólnouniwersyteckie |
Założenia (opisowo): | Nie ma wymogu zaliczenia konkretnych przedmiotów, pożądane jest podstawowe rozeznanie w zakresie lingwistyki XX wieku. Plastyczność myślenia, chęć uczestniczenia w dyskusji, systematyczność lektur, będących jej przedmiotem. Przydatna będzie podstawowa wiedza z zakresu językoznawstwa i komunikowania społecznego. |
Skrócony opis: |
Zajęcia adresowane są przede wszystkim do studentów CLAS i MISH, lecz otwarte dla wszystkich zainteresowanych. Takie założenia obiecują ciekawą wymianę myśli, która prowadzić może do niebanalnych konkluzji (różnorakie punkty widzenia w kwestiach, które poddawane będą dyskusji). Zajęcia mają na celu zaznajomienie słuchaczy z najważniejszymi XX wiecznymi koncepcjami na temat natury znaku, języka, komunikacji społecznej i semiologicznego modelu kultury, z uwzględnieniem tych właściwości procesów komunikacyjnych, które wynikają z kulturowych (lub subkulturowych) różnic w porozumiewaniu się, a więc nawyków i przyzwyczajeń partnerów aktu komunikacji. Seminarium ma charakter interdyscyplinarny, zajęcia powinny integrować w spójną całość wiedzę z zakresu semiotyki ogólnej, semiotyki kultury, językoznawstwa ogólnego i historii myśli lingwistycznej, socjolingwistyki, etnologii mówienia, wiedzy o relacjach miedzy myślą i sposobami jej artykulacji. |
Pełny opis: |
1. Język jako system znaków i jako narzędzie komunikacji. Język w ujęciu lingwistyki strukturalnej. Podstawowe pojęcia. 2. Zaburzenia w porozumiewaniu się a wiedza o języku i komunikowaniu (na przykładzie afazji) 3. Mowa jako rys osobowości i wskaźnik przynależności grupowej. 4. Język a kultura. Hipoteza względności językowej i jej kontynuatorzy. 5. Wypowiedz jako akt mowy. Mówienia jako działanie 6. Komunikowanie a kultura: analiza lingwistyczna aktów mowy jako klucz do wiedzy o kulturze. 7. Skrypty kulturowe, ich funkcja w języku oraz wpływ na poznawanie świata. Pojecie obrazu świata w lingwistyce kognitywnej. 8. Miedzy myślą a językiem: przegląd najbardziej rozpowszechnionych koncepcji. 9. Język a mózg (na podstawie klasycznych prac Jakobsona i badań późniejszych). 10. Czy język jest wrodzony. Noama Chomsky’ego próba rewolucji naukowej. 11. Różne kultury, różne języki, różne akty mowy. 12. Języka a płeć. Różnice w komunikowaniu się kobiet i mężczyzn. 13. Socjolingwistyka i etnografia mówienia. 14. Wypowiedź jako jednostka procesu komunikacji. Lingwistyka wypowiedzi. 15. Style porozumiewania się, stratyfikacje komunikacyjne wewnątrz kultury. |
Literatura: |
Arnould, C. Lancelot C., Powszechna gramatyka racjonalna (Gramatyka Port-Royal). Przekład. B. Głowacka, J. Kopania. Warszawa 1991. Bachtin M., Wypowiedz jako jednostka językowego porozumiewania się. W: Wiedza o kulturze. Cz. II. Słowo w kulturze. Oprac. M. Boni, G. Godlewski, A. Mencwel. Warszawa 1997. Benveniste E., Categories de pensee et categorie de langue W: Benveniste, Problemes de linguistique generale T. 1, Paris 1971. Benveniste E., Mowa a ludzkie doświadczenie. W: Znak, styl, konwencja. Wybór i wstęp M. Głowiński. Warszawa 1977. Chomsky N., O strukturach poznawczych i ich rozwoju oraz Lingwistyka i dziedziny pokrewne; osobisty punkt widzenia. W: Noama Chomsky’ego próba rewolucji naukowej. Antologia tekstów. Wybór K. Rosner. T. 1. Warszawa 1995. De Saussure F., Kurs językoznawstwa ogólnego. Przekład K. Kasprzyk. Wstęp i przypisy K. Polański. Warszawa 1991 Dell Hymes, Socjolingwistyka i etnografia mówienia. W: Język i społeczeństwo. Wybór i wstęp M. Głowiński. Warszawa 1980. Jakobson R., Dwa aspekty języka i dwa typy zaburzeń afatycznych. W: Jakobson, W poszukiwaniu istoty języka. Wybór i wstęp M. R. Mayenowa. Warszawa 1989. Jakobson R., M. Halle, Podstawy języka. Wrocław 1964. Jakobson R., Mózg a język. Półkule mózgowe i struktura językowa we wzajemnym oświetleniu. W: Jakobson R., W poszukiwaniu istoty języka. T. 1. Wybór i wstęp M.R.Mayenowa. Warszawa 1989. Jakobson R., Poetyka w świetle językoznawstwa. W: Jakobson, W poszukiwaniu istoty języka. Wybór i wstęp M. R. Mayenowa. Warszawa 1989. Levi-Strauss C., Kultura i język. W: Wiedza o kulturze. Cz. II. Słowo w kulturze. Oprac. M. Boni, G. Godlewski, A. Mencwel. Warszawa 1997. Piaget J., Psychogeneza wiedzy i jej znaczenie epistemologiczne. W: Noama Chomsky’ego próba rewolucji naukowej. Antologia tekstów. Wybór K. Rosner. T. 1. Warszawa 1995. Sapir E., Język. W: Sapir, Kultura, język, osobowość. Warszawa 1978. Sapir E., Mowa jako rys osobowości. W: : Sapir, Kultura, język, osobowość. Warszawa 1978. Tannen D., Co to ma znaczyć. Przekład A. Sylwanowicz. Poznań 1997 . Tannen D., Ty nic nie rozumiesz! Kobieta i mężczyzna w rozmowie. Przekład A. Sylwanowicz. Warszawa 1995. Whorf B. L., Język, umysł,, rzeczywistość. W: Whorf, Język, myśl i rzeczywistość. Warszawa 1982. Whorf B.L., Związek między nawykami myślenia i zachowaniem a językiem W: Whorf, Język, myśl i rzeczywistość. Warszawa 1982. Wierzbicka A., Analiza lingwistyczna aktów mowy jako potencjalny klucz do kultury. W: Problemy wiedzy o kulturze. Warszawa Wierzbicka A., Emocje. Język i „skrypty kulturowe”. W: Język - umysł - kultura. Warszawa 1999. Wierzbicka A., Język i naród: polski los i rosyjska sud’ba. W: „Teksty Drugie” nr 23, 1991. Wierzbicka A., Różne kultury, różne języki, różne akty mowy. W: Język - umysł - kultura. Warszawa 1999. Wygotski L. S., Myślenie i mowa. Przekład F. Flesznerowa, J. Fleszner. Warszawa 1989, s. 317 - 410. |
Efekty uczenia się: |
Po ukończeniu przedmiotu student: - zna podstawowe koncepcje dotyczące języka i komunikacji społecznej, które powstały w XX wieku - rozpoznaje podstawowe strategie komunikacyjne, związane np. wyznacznikami płci, pozycji społecznej, etc. - potrafi wyjaśnić i opisać podstawowe wyznaczniki rządzące dzisiejszym komunikowaniem społecznym w zakresie wiedzy (KW 02, KW 05, KW 07, KW 12) - zna podstawowa terminologię nauk humanistycznych i społecznych - zna i rozumie terminologię językoznawczą i terminy opisujące komunikowanie społeczne. - zna, rozumie i potrafi zinterpretować proces i efekty komunikowania społecznego, które przebiega w określonym miejscu i czasie - zna podstawowa terminologię lingwistyczna oraz posiada wiadomości o najnowszych metodach i głównych kierunkach rozwoju współczesnegoo językoznawstwa - ma pogłębioną wiedze o rodzajach oraz specyfice dyscyplin, które dotyczą studiów nad relacjami łączącymi język i kulturę. - ma pogłębioną wiedzę z zakresu komunikacji społecznej. - zna podstawowe koncepcje dotyczące języka i komunikacji społecznej, które powstały w XX wieku W zakresie umiejętności (KU 09, KU 13) - rozpoznaje podstawowe strategie komunikacyjne, związane np. wyznacznikami płci, pozycji społecznej, etc. - potrafi wyjaśnić i opisać podstawowe wyznaczniki rządzące dzisiejszym komunikowaniem społecznym - potrafi dokonać analizy procesów komunikacyjnych przebiegających w określonym miejscu i czasie. W zakresie kompetencji społecznych (KK 04, KK 01) - rozumie potrzebę kształcenia po ukończeniu studiów - rozumie zasady tolerancji i różnic kulturowych |
Metody i kryteria oceniania: |
Ocena ciągła (przygotowanie do zajęć i aktywność) 20 % Końcowe zaliczenie ustne lub egzamin ustny 30 % Referat na jednen z tematów zajęć 50 % Warunkiem uzyskania zaliczenia z przedmiotu jest obecność na zajęciach (student ma prawo do dwóch nieobecności w semestrze) |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.