Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Kultura i komunikowanie, w stronę antropologii słowa

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3700-KON92-AL-OG
Kod Erasmus / ISCED: 08.0 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0220) Nauki humanistyczne Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Kultura i komunikowanie, w stronę antropologii słowa
Jednostka: Wydział "Artes Liberales"
Grupy: Przedmioty ogólnouniwersyteckie humanistyczne
Przedmioty ogólnouniwersyteckie na Uniwersytecie Warszawskim
Przedmioty ogólnouniwersyteckie Wydziału "Artes Liberales"
Przedmioty ogólnouniwersyteckie wystawiane przez Kolegium Artes Liberales
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

ogólnouniwersyteckie

Założenia (opisowo):

Nie ma wymogu zaliczenia konkretnych przedmiotów, pożądane jest podstawowe rozeznanie w zakresie lingwistyki XX wieku. Plastyczność myślenia, chęć uczestniczenia w dyskusji, systematyczność lektur, będących jej przedmiotem. Przydatna będzie podstawowa wiedza z zakresu językoznawstwa i komunikowania społecznego.


Skrócony opis:

Zajęcia adresowane są przede wszystkim do studentów CLAS i MISH, lecz otwarte dla wszystkich zainteresowanych. Takie założenia obiecują ciekawą wymianę myśli, która prowadzić może do niebanalnych konkluzji (różnorakie punkty widzenia w kwestiach, które poddawane będą dyskusji). Zajęcia mają na celu zaznajomienie słuchaczy z najważniejszymi XX wiecznymi koncepcjami na temat natury znaku, języka, komunikacji społecznej i semiologicznego modelu kultury, z uwzględnieniem tych właściwości procesów komunikacyjnych, które wynikają z kulturowych (lub subkulturowych) różnic w porozumiewaniu się, a więc nawyków i przyzwyczajeń partnerów aktu komunikacji. Seminarium ma charakter interdyscyplinarny, zajęcia powinny integrować w spójną całość wiedzę z zakresu semiotyki ogólnej, semiotyki kultury, językoznawstwa ogólnego i historii myśli lingwistycznej, socjolingwistyki, etnologii mówienia, wiedzy o relacjach miedzy myślą i sposobami jej artykulacji.

Pełny opis:

1. Język jako system znaków i jako narzędzie komunikacji. Język w ujęciu lingwistyki strukturalnej. Podstawowe pojęcia.

2. Zaburzenia w porozumiewaniu się a wiedza o języku i komunikowaniu (na przykładzie afazji)

3. Mowa jako rys osobowości i wskaźnik przynależności grupowej.

4. Język a kultura. Hipoteza względności językowej i jej kontynuatorzy.

5. Wypowiedz jako akt mowy. Mówienia jako działanie

6. Komunikowanie a kultura: analiza lingwistyczna aktów mowy jako klucz do wiedzy o kulturze.

7. Skrypty kulturowe, ich funkcja w języku oraz wpływ na poznawanie świata. Pojecie obrazu świata w lingwistyce kognitywnej.

8. Miedzy myślą a językiem: przegląd najbardziej rozpowszechnionych koncepcji.

9. Język a mózg (na podstawie klasycznych prac Jakobsona i badań późniejszych).

10. Czy język jest wrodzony. Noama Chomsky’ego próba rewolucji naukowej.

11. Różne kultury, różne języki, różne akty mowy.

12. Języka a płeć. Różnice w komunikowaniu się kobiet i mężczyzn.

13. Socjolingwistyka i etnografia mówienia.

14. Wypowiedź jako jednostka procesu komunikacji. Lingwistyka wypowiedzi.

15. Style porozumiewania się, stratyfikacje komunikacyjne wewnątrz kultury.

Literatura:

Arnould, C. Lancelot C., Powszechna gramatyka racjonalna (Gramatyka Port-Royal). Przekład. B. Głowacka, J. Kopania. Warszawa 1991.

Bachtin M., Wypowiedz jako jednostka językowego porozumiewania się. W: Wiedza o kulturze. Cz. II. Słowo w kulturze. Oprac. M. Boni, G. Godlewski, A. Mencwel. Warszawa 1997.

Benveniste E., Categories de pensee et categorie de langue W: Benveniste, Problemes de linguistique generale T. 1, Paris 1971.

Benveniste E., Mowa a ludzkie doświadczenie. W: Znak, styl, konwencja. Wybór i wstęp M. Głowiński. Warszawa 1977.

Chomsky N., O strukturach poznawczych i ich rozwoju oraz Lingwistyka i dziedziny pokrewne; osobisty punkt widzenia. W: Noama Chomsky’ego próba rewolucji naukowej. Antologia tekstów. Wybór K. Rosner. T. 1. Warszawa 1995.

De Saussure F., Kurs językoznawstwa ogólnego. Przekład K. Kasprzyk. Wstęp i przypisy K. Polański. Warszawa 1991

Dell Hymes, Socjolingwistyka i etnografia mówienia. W: Język i społeczeństwo. Wybór i wstęp M. Głowiński. Warszawa 1980.

Jakobson R., Dwa aspekty języka i dwa typy zaburzeń afatycznych. W: Jakobson, W poszukiwaniu istoty języka. Wybór i wstęp M. R. Mayenowa. Warszawa 1989.

Jakobson R., M. Halle, Podstawy języka. Wrocław 1964.

Jakobson R., Mózg a język. Półkule mózgowe i struktura językowa we wzajemnym oświetleniu. W: Jakobson R., W poszukiwaniu istoty języka. T. 1. Wybór i wstęp M.R.Mayenowa. Warszawa 1989.

Jakobson R., Poetyka w świetle językoznawstwa. W: Jakobson, W poszukiwaniu istoty języka. Wybór i wstęp M. R. Mayenowa. Warszawa 1989.

Levi-Strauss C., Kultura i język. W: Wiedza o kulturze. Cz. II. Słowo w kulturze. Oprac. M. Boni, G. Godlewski, A. Mencwel. Warszawa 1997.

Piaget J., Psychogeneza wiedzy i jej znaczenie epistemologiczne. W: Noama Chomsky’ego próba rewolucji naukowej. Antologia tekstów. Wybór K. Rosner. T. 1. Warszawa 1995.

Sapir E., Język. W: Sapir, Kultura, język, osobowość. Warszawa 1978.

Sapir E., Mowa jako rys osobowości. W: : Sapir, Kultura, język, osobowość. Warszawa 1978.

Tannen D., Co to ma znaczyć. Przekład A. Sylwanowicz. Poznań 1997 .

Tannen D., Ty nic nie rozumiesz! Kobieta i mężczyzna w rozmowie. Przekład A. Sylwanowicz. Warszawa 1995.

Whorf B. L., Język, umysł,, rzeczywistość. W: Whorf, Język, myśl i rzeczywistość. Warszawa 1982.

Whorf B.L., Związek między nawykami myślenia i zachowaniem a językiem W: Whorf, Język, myśl i rzeczywistość. Warszawa 1982.

Wierzbicka A., Analiza lingwistyczna aktów mowy jako potencjalny klucz do kultury. W: Problemy wiedzy o kulturze. Warszawa

Wierzbicka A., Emocje. Język i „skrypty kulturowe”. W: Język - umysł - kultura. Warszawa 1999.

Wierzbicka A., Język i naród: polski los i rosyjska sud’ba. W: „Teksty Drugie” nr 23, 1991.

Wierzbicka A., Różne kultury, różne języki, różne akty mowy. W: Język - umysł - kultura. Warszawa 1999.

Wygotski L. S., Myślenie i mowa. Przekład F. Flesznerowa, J. Fleszner. Warszawa 1989, s. 317 - 410.

Efekty uczenia się:

Po ukończeniu przedmiotu student:

- zna podstawowe koncepcje dotyczące języka i komunikacji społecznej, które powstały w XX wieku

- rozpoznaje podstawowe strategie komunikacyjne, związane np. wyznacznikami płci, pozycji społecznej, etc.

- potrafi wyjaśnić i opisać podstawowe wyznaczniki rządzące dzisiejszym komunikowaniem społecznym

w zakresie wiedzy (KW 02, KW 05, KW 07, KW 12)

- zna podstawowa terminologię nauk humanistycznych i społecznych

- zna i rozumie terminologię językoznawczą i terminy opisujące komunikowanie społeczne.

- zna, rozumie i potrafi zinterpretować proces i efekty komunikowania społecznego, które przebiega w określonym miejscu i czasie

- zna podstawowa terminologię lingwistyczna oraz posiada wiadomości o najnowszych metodach i głównych kierunkach rozwoju współczesnegoo językoznawstwa

- ma pogłębioną wiedze o rodzajach oraz specyfice dyscyplin, które dotyczą studiów nad relacjami łączącymi język i kulturę.

- ma pogłębioną wiedzę z zakresu komunikacji społecznej.

- zna podstawowe koncepcje dotyczące języka i komunikacji społecznej, które powstały w XX wieku

W zakresie umiejętności (KU 09, KU 13)

- rozpoznaje podstawowe strategie komunikacyjne, związane np. wyznacznikami płci, pozycji społecznej, etc.

- potrafi wyjaśnić i opisać podstawowe wyznaczniki rządzące dzisiejszym komunikowaniem społecznym

- potrafi dokonać analizy procesów komunikacyjnych przebiegających w określonym miejscu i czasie.

W zakresie kompetencji społecznych (KK 04, KK 01)

- rozumie potrzebę kształcenia po ukończeniu studiów

- rozumie zasady tolerancji i różnic kulturowych

Metody i kryteria oceniania:

Ocena ciągła (przygotowanie do zajęć i aktywność) 20 %

Końcowe zaliczenie ustne lub egzamin ustny 30 %

Referat na jednen z tematów zajęć 50 %

Warunkiem uzyskania zaliczenia z przedmiotu jest obecność na zajęciach (student ma prawo do dwóch nieobecności w semestrze)

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)