Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Bunt, rewolucja, utopia - filozoficzne koncepcje zmiany społecznej

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3800-BRU22-S-OG
Kod Erasmus / ISCED: 08.1 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0223) Filozofia i etyka Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Bunt, rewolucja, utopia - filozoficzne koncepcje zmiany społecznej
Jednostka: Wydział Filozofii
Grupy: Przedmioty ogólnouniwersyteckie humanistyczne
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

ogólnouniwersyteckie
seminaria monograficzne

Założenia (opisowo):

- podstawowa znajomość historii filozofii

Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Seminarium będzie poświęcone filozoficznym koncepcjom buntu, rewolucji i utopii. Będziemy się zajmować analizą założeń aksjologicznych i implikacji etycznych wybranych filozoficznych koncepcji zmiany społecznej, wywodzących się z szeroko rozumianej tradycji krytycznej. Rozważaniom poddamy odpowiedzi na pytanie, jak wyjść z kapitalizmu: czy można go zreformować, czy trzeba obalić rewolucyjnie oraz jaką rolę może tu odegrać myślenie utopijne.

Pełny opis:

Seminarium będzie poświęcone filozoficznym koncepcjom buntu, rewolucji i utopii. Będziemy się zajmować analizą założeń aksjologicznych i implikacji etycznych wybranych filozoficznych koncepcji zmiany społecznej, wywodzących się z szeroko rozumianej tradycji krytycznej. Rozważaniom poddamy odpowiedzi na pytanie, jak wyjść z kapitalizmu: czy można go zreformować, czy trzeba obalić rewolucyjnie oraz jaką rolę może tu odegrać myślenie utopijne. Będziemy zajmować się pracami teoretyków_czek XX i XXI w., szczególną uwagę poświęcając koncepcjom dotyczącym globalnych peryferii i półperyferii, teoriom feministycznym oraz propozycjom alternatyw ekologicznych (H. Arendt, W. Benjamin, D. Bensaïd, E. Bloch, J. Butler, A. Davis, R. Dunayevskaya, E. Dussel, S. Federici, M. Foucault, M. Fisher, C. Gilligan, A. Graff, F. Gros, G. Gutiérrez, D. Haraway, C.L.R. James, N. Klein, E. Korolczuk, M. Löwy, A. Salleh, I. Wallerstein, S. Žižek).

Literatura:

Lista lektur ma charakter wstępny i orientacyjny. Szczegółowa lista lektur wraz z planowanym harmonogramem zostanie przedstawiona na pierwszym spotkaniu.

Bunt

F. Gros, „Nieposłuszeństwo”, przekł. E. Kaniowska, Warszawa, Czarna Owca 2019.

N. Klein, „Nie to za mało. Jak stawić opór polityce szoku i stworzyć świat, jakiego nam trzeba”, przekł. M. Jedliński, Warszawa, Muza 2018.

C. Gilligan, „Chodźcie z nami! Psychologia i opór”, przekł. S. Kowalski, Warszawa, Krytyka Polityczna 2013.

J. Butler, „Zapiski o performatywnej teorii zgromadzeń”, przekł. J. Bednarek, Warszawa, Krytyka Polityczna 2016.

H. Arendt, „O przemocy. Nieposłuszeństwo obywatelskie”, przekł. A. Łagocka, W. Madej, Warszawa, Aletheia 2008.

M. Foucault, „Bezpieczeństwo, terytorium, populacja. Wykłady w Collège de France 1977-1978”, przekł. M. Herer, Warszawa, PWN 2010.

A. Graff, E. Korolczuk, „Kto się boi gender? Prawica, populizm i feministyczne strategie oporu”, przekł. M. Sutowski, Warszawa, Krytyka Polityczna 2022.

Rewolucja

D. Bensaïd, „Résistance. Tezy oporu”, „Nowa Krytyka” 2017 nr 38, s. 55-77.

D. Bensaïd, „Wywłaszczeni. Marks, własność i komunizm”, przekł. Z.M. Kowalewski, Warszawa, KiP 2010.

S. Žižek, „W obronie przegranych spraw”, przekł. J. Kutyła, Warszawa, Krytyka Polityczna 2015.

R. Dunayevskaya, „Kapitalizm państwowy i wschodnioeuropejskie bunty: filozofia i rewolucja: od Hegla do Sartre’a i od Marksa do Mao” (fragment), Chicago, News & Letters 1990.

G. Gutiérrez., „Teologia wyzwolenia”, przeł. J. Szewczyk, Warszawa, Pax 1976.

E. Dussel, „Społeczności chrześcijańskie Ameryki Łacińskiej”, przekł. A. Turowiczowa, „Znak” 1960 nr 10, s. 1244-1260.

M. Löwy, „Tradycja i bunt w nowym zapatyzmie”, „Inny Meksyk. Opowieści zapatystów”, Barbara Prądzyńska (red., przekł), Poznań, Trojka 2014.

C.L.R James, „Od Toussainta L’Ouverture’a do Fidela Castro”, przekł. A. Piekarska, „Praktyka Teoretyczna” 2016 nr 2(20), s. 112-140.

A.Y. Davis, „Kobiety, rasa, klasa”, przekł. D. Żukowski, Warszawa, Karakter 2022.

S. Federici, „Poza granicami skóry. Przemyśliwanie, przekształcanie i odzyskiwanie ciała we współczesnym kapitalizmie”, przeł. J. Bednarek, Warszawa, KiP 2022.

Utopia

W. Benjamin, „Pasaże”, przeł. I. Kania, Kraków, Wyd. Literackie 2005, s. 962-967.

E. Bloch, „Rzeczywistość antycypowana, czyli jak przebiega i co osiąga myślenie utopijne”,

„Studia Filozoficzne” 1982 nr 7-8.

„O polityce jako sztuce możliwości (wywiad z Ernstem Blochem), „Literatura na świecie” 1981, nr 7.

I. Wallerstein, „Utopistyka. Alternatywy historyczne dla XXI wieku", przekł. I. Czyż, Poznań, Trojka 2008.

M. Bookchin, „Przebudowa społeczeństwa”, przekł. I. Czyż, Poznań, Trojka 2009.

D.J. Haraway, „Manifest cyborgów: nauka, technologia i feminizm socjalistyczny lat osiemdziesiątych”, przeł. E. Majewska, Sł. Królak, „Przegląd Filozoficzno-Literacki” 2003 nr 1, s. 49-87.

D.J. Haraway, „Nie uciekajmy przed kłopotami. ‘Antropocen – kapitałocen – chthulucen”, „Antropocen czy kapitałocen? Natura, historia i kryzys kapitalizmu”, J.W. Moore (red.), przekł. K. Hoffmann, P. Szaj, W. Szwebs, Poznań, WBPiCAK 2021, s. 49-96.

A. Salleh, „Głębiej niż ekologia głęboka. Sprzężenie ekofeministyczne”, przekł. B. Kozek, Biblioteka Online Think Tanku Feministycznego 2009, http://www.ekologiasztuka.pl/pdf/f0081salleh_ekofeminizm.pdf.

M. Löwy, „Najgorsze możliwe scenariusze i alternatywa ekosocjalistyczna: zmiany klimatyczne i kapitalizm”, przekł. A. Czarnacka, „Le Monde diplomatique. Edycja polska” 2009 nr 12, s. 1, 6-7.

M. Fisher, „Kwasowy komunizm. Nieukończone wprowadzenie”, przekł. P. Kaczmarski, „Praktyka Teoretyczna” 2021 nr 2(40), s. 179-200.

Efekty uczenia się:

Student/studentka:

– posiada uporządkowaną wiedzę na temat historycznych i współczesnych koncepcji buntu, rewolucji i utopii,

– rozróżnia i charakteryzuje założenia aksjologiczne i etyczne implikacje wybranych koncepcji buntu rewolucji i utopii,

– identyfikuje i opisuje węzłowe spory pomiędzy tymi stanowiskami.

– potrafi krytycznie analizować teksty o charakterze filozoficznym, naukowym i publicystycznym dotyczące tematyki seminarium,

– potrafi sformułować, poprawnie uargumentować i przedstawić własne stanowisko w zakresie tematyki seminarium,

– potrafi przygotować pisemną analizę wybranych zagadnień dotyczących tematu seminarium.

– prezentuje krytyczne podejście do koncepcji buntu, rewolucji i utopii w debacie politycznej i filozoficznej,

– potrafi współpracować w grupie,

– jest gotowy/gotowa prowadzić dyskusję z poszanowaniem odmiennych postaw i poglądów,

– jest w stanie uczestniczyć w debacie dotyczącej zagadnień etycznych związanych ze współczesnym kapitalizmem.

Metody i kryteria oceniania:

– aktywność w czasie zajęć (w tym obecność, znajomość zadanej literatury, udział w dyskusjach) – 50%;

– przygotowanie pracy seminaryjnej – 50%.

Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2 w semestrze

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)