Historia filozofii nowożytnej I (fakultet)
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3800-HFN122-F |
Kod Erasmus / ISCED: |
08.1
|
Nazwa przedmiotu: | Historia filozofii nowożytnej I (fakultet) |
Jednostka: | Wydział Filozofii |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | fakultatywne |
Tryb prowadzenia: | w sali |
Skrócony opis: |
Przedmiotem zajęć będzie nowożytna antropologia filozoficzna ujęta w ścisłym powiązaniu z kulturowymi, ekonomicznymi i społecznymi procesami historycznymi. Wychodzimy z założenia, że antropologia filozoficzna może być zarazem teorią rozpatrywalną pod kątem jej adekwatności do opisu zasad świata społecznego, jak i praktyką ustanawiającą nowe sposoby jego rozumienia, a także jego instytucje i wartości. Będziemy kładli szczególny nacisk na ów „performatywny” aspekt antropologii filozoficznej. Chcemy także sproblematyzować dwa kluczowe zagadnienia. Po pierwsze wyłonienie się nowoczesnych nauk o człowieku jako autonomicznej dziedziny wiedzy. Po drugie granice i sens pojęcia nowoczesności (sens ten pozostaje związany z procesem autonomizacji domeny świata społecznego). Będziemy sięgali do teorii klasycznych myślicieli epoki nowożytnej od Machiavellego do Milla, a rozważając je posługiwać się będziemy współczesnymi diagnozami nowoczesności (Marcuse, Weber, Foucault). |
Pełny opis: |
Przedmiotem zajęć będzie nowożytna antropologia filozoficzna ujęta w ścisłym powiązaniu z kulturowymi, ekonomicznymi i społecznymi procesami historycznymi. Wychodzimy z założenia, że antropologia filozoficzna może być zarazem teorią rozpatrywalną pod kątem jej adekwatności do opisu zasad świata społecznego, jak i praktyką ustanawiającą nowe sposoby jego rozumienia, a także jego instytucje i wartości. Będziemy kładli szczególny nacisk na ów „performatywny” aspekt antropologii filozoficznej. Chcemy także sproblematyzować dwa kluczowe zagadnienia. Po pierwsze wyłonienie się nowoczesnych nauk o człowieku jako autonomicznej dziedziny wiedzy. Po drugie granice i sens pojęcia nowoczesności (sens ten pozostaje związany z procesem autonomizacji domeny świata społecznego). Będziemy sięgali do teorii klasycznych myślicieli epoki nowożytnej od Machiavellego do Milla, a rozważając je posługiwać się będziemy współczesnymi diagnozami nowoczesności (Marcuse, Weber, Foucault). Nasze rozumienie antropologii filozoficznej jako teorii nowoczesnej zakłada, iż od samego zarania nowożytności pojawia się w filozofii narastające zrozumienie jej koniecznie społecznego charakteru, które wynika z ujęcia przez refleksję filozoficzną problemu człowieka, jako podmiotu z konieczności pierwotnie uspołecznionego. Interesuje nas ukazanie, jak przełom nowożytny z jednej strony wynikał z jego ekonomiczno-społecznych uwarunkowań, z drugiej – jak oddziałał on na zarówno konkretne praktyki społeczne nowoczesności, jak i na kształtowanie się coraz szerszego pola problemowego obejmowanego przez antropologię w jej nowoczesnym kształcie. |
Literatura: |
WYKŁAD - Francis Bacon – „Nowa Atlantyda” - Adam Smith – „Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów” („Wstęp i plan dzieła”, Ks. I, rzdz. I-IV, VIII-X) - Immanuel Kant – „Do wiecznego pokoju” - D. A. F. de Sade – „Francuzi, jeszcze jeden wysiłek, jeżeli chcecie stać się republikanami| - Jacques Lacan – „Kanta Sadem” - Karol Darwin – „O pochodzeniu człowieka” r. 1, 4, 5, 7 - Max Stirner – „Jedyny i jego własność” (wybrane fragmenty) - Moses Hess – „O ruchu socjalistycznym w Niemczech” - Michał Bakunin – „Państwowość i anarchia” - Max Weber - „Polityka jako zawód i powołanie” - Herbert Marcuse - „Rozum i rewolucja” (wybrane fragmenty) - Jean-François Lyotard – „Kondycja ponowoczesna” - Michel Foucault - „Narodziny biopolityki” (wybrane fragmenty) - Edward Said – „Orientalizm” („Wprowadzenie”) ĆWICZENIA – Niccolò Machiavelli - „Książę” - John Locke - „Drugi traktat o rządzie” - Giambattista Vico, Nauka nowa – BKF, Warszawa 1966 („Objaśnienia wstępne”, księga I – r. 2, 3, 4; „Konkluzja dzieła”) - Jean-Jacques Rousseau - „Emil” („Wyznanie wiary wikarego sabaudzkiego”) - Mary Wollstonecraft – „Wołanie o prawa kobiety” (wybrane fragmenty) - Johann Gottlieb Fichte – „Teoria wiedzy” (wybrane fragmenty) - Johann Gottlieb Fichte - „Zamknięte państwo handlowe” - F. W. J. von Schelling – „System idealizmu transcendentalnego” („Szósty rozdział główny”, „Ogólne uwagi do całego systemu”) - G. W. F. Hegel – „Zasady filozofii prawa” (wybrane fragmenty) - G. W. F. Hegel - „Ustrój Niemiec” - Charles Fourier - „Wybór pism” - Pierre Joseph Proudhon – „System sprzeczności ekonomicznych, czyli filozofia nędzy” (wybrane fragmenty) - Karol Marks – „Nędza filozofii” (wybrane fragmenty) - John Stuart Mill - „Poddaństwo kobiet” |
Efekty uczenia się: |
Student/ka: - zna i rozumie historyczny charakter kształtowania się antropologii filozoficznej w okresie nowożytnym - rozumie rolę filozofii w wytwarzaniu się nowożytnego pojęcia człowieka - prawidłowo identyfikuje główne, nurty, dzieła i stawki filozoficznych sporów o filozoficzne ujęcie człowieka w okresie nowożytnym - potrafi samodzielnie zinterpretować główne linie argumentacyjne nowoczesnych sporów filozoficznych o pojęcia człowieka - potrafi identyfikować główne nurty współczesnej debaty ideowej dotyczącej człowieka i społeczeństwa - wykazuje motywację do refleksyjnego zaangażowania w życie społeczne |
Metody i kryteria oceniania: |
- ćwiczenia: aktywne uczestnictwo w zajęciach, praca pisemna bądź zaliczenie ustne - wykład: egzamin ustny Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2 |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.