Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Historia starożytna II semestr [3104-L2HST2] Semestr letni 2018/19
Ćwiczenia, grupa nr 2

Przejdź do planu zaznaczono terminy wyświetlanej grupy
To jest strona grupy zajęciowej. Jeśli szukasz opisu przedmiotu, zobacz stronę przedmiotu
Przedmiot: Historia starożytna II semestr [3104-L2HST2]
Zajęcia: Semestr letni 2018/19 [2018L] (zakończony)
Ćwiczenia [CW], grupa nr 2 [pozostałe grupy]
Termin i miejsce: Podana informacja o terminie jest orientacyjna. W celu uzyskania pewnej informacji obejrzyj kalendarz roku akademickiego lub skontaktuj się z wykładowcą (nieregularności zdarzają się przede wszystkim w przypadku zajęć odbywających się rzadziej niż co tydzień).
każdy wtorek, 13:15 - 14:45
sala 16
Budynek Pomuzealny jaki jest adres?
Terminy najbliższych spotkań: Daty odbywania się zajęć grupy. Prezentują informacje na podstawie zdefiniowanych w USOS terminów oraz spotkań.
Kliknij w datę by zobaczyć tygodniowy plan z zaznaczonym spotkaniem.
Wszystkie zajęcia tej grupy już się odbyły - pokaż terminy wszystkich spotkań.
Data i miejsceProwadzący
Liczba osób w grupie: 12
Limit miejsc: 10
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę
Prowadzący: Aleksander Wolicki
Literatura:

Patrz rubryka „Zakres tematów”.

Zakres tematów:

„Polityka w świecie rzymskim”

Zajęcia wstępne

- Omówienie kwestii organizacyjnych

- Podstawowe pomoce badawcze historyka starożytnego Rzymu (bibliografia, biblioteki etc.)

Blok 1: Początki rzymskiej historii: Serwiusz Tulliusz, król uzurpator.

1.1. Tradycja liwiańska.

- Źródła do najwcześniejszych dziejów Rzymu

- Początki historiografii rzymskiej; wiarygodność tradycji o Rzymie królewskim

- Postać Serwiusza Tulliusza na tle pozostałych legendarnych władców Rzymu.

Źródło:

Liwiusz, Dzieje Rzymu, ks. I.

Opracowania:

Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, I/II2, red. E. Wipszycka, PWN Warszawa 2001, ss. 89-93 (o Liwiuszu); ss. 42-45 (o annalistach); ss. 65-66 (o Fabiuszu Piktorze); M. Cary & H. Scullard, Dzieje Rzymu, PIW Warszawa 1992, t. I. ss. 120-129 (o źródłach do wczesnych dziejów Rzymu).

1.2. Przekaz Dionizjusza z Halikarnasu.

- Konfrontacja wersji Dionizjusza i Liwiusza

- Dionizjusz jako krytyk tradycji

- Chronologia Rzymu królewskiego.

Źródło:

Dionizjusz z Halikarnasu, Starożytności rzymskie, IV.1-2; 6-7 [ksero rozdane na zajęciach lub w depozycie]

Opracowania:

Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, I/II2, red. E. Wipszycka, PWN Warszawa 2001, ss. 62-63 (o Dionizjuszu z Halikarnasu); M. Grant, Mity rzymskie, Warszawa 1978, ss. 178-187; T. Cornell, The Beginnings of Rome, London & New York 1995 [VIa.3528a,b] , ss. 121-127 (o chronologii Tarkwiniuszy).

[UWAGA! Jeżeli w grupie znajdzie się osoba francuskojęzyczna, przewidywany jest referat z tez artykułu O. de Cazenove, „La chronologie des Bacchiades et celle des rois Étrusques de Rome”, MEFRA 100 (1988), ss. 615-648.]

1.3. Tradycja etruska.

- Tradycja etruska a tradycja rzymska

- Cesarz Klaudiusz jako historyk

- Elementy współczesnej dyskusji naukowej: nowożytne interpretacje imienia Mastarna.

Źródła:

Mowa lyońska Klaudiusza, [w:] M. Grant, Mity rzymskie, PIW Warszawa 1978, s. 188 + freski z grobu François [w:] F. Messerschmidt, Nekropolen von Vulci, Berlin 1930, Abb. 85; 87; 95; 96; Taf. 14-26 [UWAGA! Książka znajduje się w Magazynie BUW].

Opracowania:

T. Cornell, The Beginnings of Rome, London & New York 1995 [VIa.3528a,b], ss. 130-141; M. Grant, Mity rzymskie, PIW Warszawa 1978, ss. 187-192 i A. Ziółkowski, Historia Rzymu, Poznań 2004, ss. 70-71.

Blok 2: Macedonia i rzymska polityka zagraniczna: afera Dematriosa

2.1-2.2 Afera Demetriusza

- warsztat historyczny Liwiusza

- polityka Rzymu wobec Filipa V po 197 r. p.n.e.

- dwór hellenistyczny

- kryzys dynastyczny na dworze Filipa V

Źródła:

Diodor Sycylijski, Biblioteka, XXIX 25

Liviusz, Dzieje Rzymu, XXVII 31; XXXIX 34–35; 46–48; 53; XL 5–16; 20–24; 54–56; XLI 23–24

Polibiusz, Dzieje, XXII 17–18; XXIII 1–3; 7; 10–11; XXV 3

Opracowania:

Biogramy Diodorosa Sycylijskiego i Liviusa w: Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu: źródłoznawstwo starożytności klasycznej, t. I–II, red. E. Wipszycka-Bravo, Warszawa 2001

Briscoe J., A Commentary on Livy: Books 38–40, Oxford 2008, ad loc.

Errington M., Historia świata hellenistycznego, Kraków 2010, s. 283–293.

Luce T., Livy: The Composition of his History, Princeton 1977, s. 139–151; 205–221.

Mojsik T., Tragedia w domu Antygonidów albo o (poli)narracji historycznej, [w:] Grecy, Rzymianie i ich sąsiedzi, red. K. Nawotka, M. Pawlak, Wrocław 2007, s. 123–144

Tränkle H., Livy and Polybius, [w:] Livy. Oxford Readings in Classical Studies, ed. J. D. Chaplin, C. S. Kraus, Oxford 2009, s. 476–495.

Walbank F., A Historical Commentary on Polybius, t. I, Oxford 1957, s. 1–37.

Walbank F., A Historical Commentary on Polybius, t. III, Oxford 1979, ad loc.

Blok 3: Mechanizmy władzy w Rzymie okresu późnej republiki: kampania wyborcza Marka Tulliusza Cycerona.

3.1. Decyzja o przystąpieniu do wyborów.

- Procedura wyborcza na komicjach centurialnych

- Schemat cursus honorum arystokraty rzymskiego w II-I w p.n.e. i pojęcie homo novus na przykładzie przebiegu kariery Cycerona do 65 r. p.n.e.

- Okoliczności podjęcia przez Cycerona decyzji o ubieganiu się o urząd konsula.

Źródła:

Listy Cycerona do Attyka (I.1 i 2) [w:] Wybór źródeł do historii starożytnej, red. A.S. Chankowski, Warszawa 1995, ss. 153-156 (przekład J. Lesińskiego)

Opracowania:

J. Linderski, Rzymskie zgromadzenia wyborcze od Sulli do Cezara, Wrocław 1966, ss. 5-103 (o systemie wyborczym w Rzymie); K. Kumaniecki, Cycero i jego współcześni, Warszawa 1989, ss. 140-168 (= roz. VIII Od pretury do konsulatu) (o kampanii wyborczej Cycerona).

3.2. Elekcja.

- Przebieg kampanii wyborczej w wyborach konsulów na 63 r. p.n.e. ze szczególnym i jej rezultat

- Relacje między kandydatami w trakcie kampanii

Źródła:

Fragmenty komentarza Q. Askoniusza Pedianusa do mowy In toga candida, [w:] Wybór źródeł do historii starożytnej, red. A.S. Chankowski, Warszawa 1995, ss. 157-165.

Opracowanie:

J. Wikarjak, „Kampania przedwyborcza Cycerona w roku 65/64 p.n.e.”, Meander 19 (1964), ss. 241-254.

Blok 4: Budowa sukcesji: Res Gestae Divi Augusti.

4.1. Okoliczności powstania tekstu, jego charakter i transmisja.

- Historia powstania i transmisji Res Gestae.

- Próba określenia gatunku literackiego.

Źródła:

Res Gestae Divi Augusti, [w:] Wybór źródeł do historii starożytnej, red. A.S. Chankowski, Warszawa 1995, ss. 170-184; Swetoniusz, Boski August, 101.

Opracowania:

angielskojęzyczni: P.A. Brunt & J.M. Moore, Res Gestae Divi Augusti, Oxford 1967 [VIb.1289]; francuskojęzyczni: P. Gagé, Res Gestae Divi Augusti, Paris 1935, ss. 3-60 [VIb.100] lub J. Scheid, Res Gestae Divi Augusti, Paris 2007, ss. VII-XXXVI [BL.VIb.110; jest też drugi egzemplarz w BUW]; włoskojęzyczni: G.G. Belloni, Le „Res Gestae Divi Augusti”: il nuovo regime e la nuova urbe, Milano 1987, ss. 41-60 [BUW Wolny Dostęp]

4.2. Propaganda Augusta. Przemilczenia, eksponowanie i fałsz historyczny w Res Gestae.

- Tendencyjna wizja przeszłości w Res Gestae.

- Prospektywna funkcja Res Gestae.

- Legitymizacja władzy dynastii julijskiej.

Źródło:

Res Gestae Divi Augusti, [w:] Wybór źródeł do historii starożytnej, red. A.S. Chankowski, Warszawa 1995, ss. 170-184.

Opracowania:

Szczegółowe komentarze do Res Gestae w opracowaniach wymienionych w IV.1, i ogólnie o czasach Augusta: M. Cary & H. Scullard, Dzieje Rzymu, PIW Warszawa 1992, t. II, ss. 7-70 lub A. Ziółkowski, Historia Rzymu, Poznań 2004, ss. 360-400.

Blok 5: Rzymska arystokracja urzędnicza epoki Cesarstwa. Inskrypcje z cursus honorum.

5.1. Cursus honorum Pliniusza Młodszego.

- Źródła inskrypcyjne: charakterystyka formalna i treściowa.

- Stan senatorski jako następca nobilitas na przykładzie cursus honorum Pliniusza: kontynuacja i zmiana.

- Publiczny wizerunek członka stanu senatorskiego.

Źródło:

CIL V 5262 = ILS / Dessau, nr 2927 [VIa.2927/1] ss. 570-571 = E. Wipszycka, Wprowadzenie do ćwiczeń z historii starożytnej Grecji i Rzymu, Białystok 1978, ss. 140-141.

Opracowania:

Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, t. I/II2, red. E. Wipszycka, PWN Warszawa 2001, ss. 131-153 i 186-245; Słownik pisarzy antycznych, red. A. Świderkówna, Warszawa 1982, Lidia Winniczuk, Pliniusz Młodszy w świetle swoich listów i mów, Warszawa 1987 (o Pliniuszu).

5.2. Ekwici rzymscy podporą cesarza: cursus honorum Marcusa Statiusa.

- Stan ekwicki jako rzeczywista administracja Cesarstwa.

- Kariera Stacjusza na tle wielkich wydarzeń epoki.

Źródło:

CIL VI 1523 = Pflaum 136 = E. Wipszycka, Wprowadzenie do ćwiczeń z historii starożytnej Grecji i Rzymu, Białystok 1978, s. 142.

Opracowania:

Vademecum… jak wyżej i o Stacjuszu: RE / Kleine Pauly / Neue Pauly s.v. Statius. Proszę też spróbować coś znaleźć przez indeks osobowy [w:] A. Birley, Hadrian, PIW Warszawa 1997.

Blok 6: Polityka państwa rzymskiego wobec chrześcijaństwa: Pliniusz Młodszy jako namiestnik Pontu i Bitynii.

- Postawy władzy rzymskiej a postawy społeczeństwa wobec chrześcijan

- Elementy dyskusji współczesnych badaczy: prawne aspekty prześladowań.

- Rozpowszechnienie chrześcijaństwa na przełomie I i II w.: próba oszacowania na podstawie listu Pliniusza

- Cesarz i jego urzędnik.

Źródło:

Korespondencja Pliniusza z Trajanem w E. Wipszycka, Wprowadzenie do ćwiczeń z historii starożytnej Grecji i Rzymu, Białystok 1978, ss. 155-156.

Opracowania:

Męczennicy, red. E. Wipszycka & ks. M. Starowieyski, Znak Warszawa 1991, ss. 15-142; A.N. Sherwin-White, The Letters of Pliny, Oxford 1966, ss. 691-712 (= komentarz do listów X.96 i 97) [VIa.1900]; Lidia Winniczuk, Pliniusz Młodszy w świetle swoich listów i mów, Warszawa 1987 roz. „Pliniusz w Bitynii” (szersze tło namiestnictwa Pliniusza)

Zajęcia końcowe.

1. Test z mapy.

2. Wypełnianie ankiet.

3. Wystawienie ocen.

Metody dydaktyczne:

Zajęcia są prowadzone w formie dyskusji. W optymistycznym wariancie rolą prowadzącego będzie sformułowanie problemów, moderowanie dyskusji i jej podsumowanie. Dla osób, które chcą się wykazać, przewidywane są referaty (sprawozdanie z lektury obcojęzycznej). Na koniec semestru odbędzie się sprawdzian ze znajomości map Italii rzymskiej i Imperium Romanum. Nieobecności (powyżej jednej) studenci będą zaliczać w formie rozmowy indywidualnej na dyżurach.

Metody i kryteria oceniania:

Poza frekwencją (maksimum jedna nieodrobiona nieobecność w semestrze) podstawowym kryterium oceny poszczególnych uczestników będą obserwacje prowadzącego odnośnie do ich udziału w dyskusji i odpowiedzi na zadawane (także imiennie) pytania. Trafność tych obserwacji będzie kontrolowana poprzez zestawienie z wynikami kończących każdy semestr testów z mapy, na których pojawią się wyłącznie takie nazwy geograficzne, które padały na zajęciach w trakcie semestru. W sytuacjach, gdy nie będzie jasności co do oceny (zwłaszcza w przypadku zbyt ograniczonej aktywności danej osoby w dyskusji) prowadzący rezerwuje sobie prawo do indywidualnego odpytania uczestnika zajęć w trybie dyżuru z całości/części materiału z całego semestru.

Efekty uczenia się:

Głównym metodologicznym celem zajęć jest zapoznanie uczestników z różnorodnymi rodzajami źródeł, jakie stoją do dyspozycji historyka świata rzymskiego, takimi jak dzieła historiograficzne, inskrypcje, dzieła filozoficzne czy rzeźba, oraz pokazanie jak bardzo ich właściwe odczytanie zależy od zrozumienia konwencji, w jakiej zostały sporządzone, i od celu, jakiemu miały służyć. W efekcie student ma posiąść umiejętność ich samodzielnej analizy.

Uczestnik zajęć winien z nich wynieść pewną liczbę informacji o cywilizacji starożytnych Rzymian: pojęć, zdarzeń, dat, nazw własnych, etc.

Ważnym elementem zajęć ma być też śledzenie współczesnych dyskusji naukowych, co pomoże uczestnikom kształtować w sobie umiejętność krytycznego ustosunkowania się nie tylko do samych źródeł, ale także do ich zastanych interpretacji.

Uwagi:

dr hab. A. Wolicki

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)