Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Historia Polski XIX w. [3104-L3H19PL] Semestr zimowy 2019/20
Ćwiczenia, grupa nr 1

Przejdź do planu zaznaczono terminy wyświetlanej grupy
To jest strona grupy zajęciowej. Jeśli szukasz opisu przedmiotu, zobacz stronę przedmiotu
Przedmiot: Historia Polski XIX w. [3104-L3H19PL]
Zajęcia: Semestr zimowy 2019/20 [2019Z] (zakończony)
Ćwiczenia [CW], grupa nr 1 [pozostałe grupy]
Termin i miejsce: Podana informacja o terminie jest orientacyjna. W celu uzyskania pewnej informacji obejrzyj kalendarz roku akademickiego lub skontaktuj się z wykładowcą (nieregularności zdarzają się przede wszystkim w przypadku zajęć odbywających się rzadziej niż co tydzień).
każdy wtorek, 9:45 - 11:15
sala 16
Budynek Pomuzealny jaki jest adres?
Terminy najbliższych spotkań: Daty odbywania się zajęć grupy. Prezentują informacje na podstawie zdefiniowanych w USOS terminów oraz spotkań.
Kliknij w datę by zobaczyć tygodniowy plan z zaznaczonym spotkaniem.
Wszystkie zajęcia tej grupy już się odbyły - pokaż terminy wszystkich spotkań.
Data i miejsceProwadzący
Liczba osób w grupie: 8
Limit miejsc: 8
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę
Prowadzący: Jarosław Czubaty
Literatura:

1. Źródła: dla wszystkich: A. Trębicki, O rewolucji 1794 r., w: tenże, Opisanie sejmu 1793 r. O rewolucji 1794, Warszawa 1967 (fragment zawierający relację o aresztowaniu Kołłątaja przez Austriaków i roli Trębickiego w owym wydarzeniu); podzielone między uczestników zajęć: Treny Józefa Morelowskiego, w: tenże, Wiersze, Wrocław 1983; A.J. Czartoryski, Bard polski.

Opracowania: S. Askenazy, Napoleon a Polska, Warszawa 1994, s. 76-78; L. Żytkowicz, Rządy Repnina na Litwie 1794-1797, Wilno 1938, s. 337-339, 347-356, 392-393; Z. Raszewski, Bogusławski [fragment dotyczący sprawy „Ottona z Wittelsbach”]; biogramy Czartoryskiego w PSB i Morelowskiego (Słownik pisarzy Polskiego oświecenia).

2. Źródła: zeznania śledcze Niemcewicza (w języku rosyjskim lub francuskim; depozyt w lektorium); J. U. Niemcewicz, Pamiętniki czasów moich, t. II, s. 134-151.

Opracowania: B. Szyndler, Tadeusz Kościuszko, Warszawa 1991, s. 275-285; biogram Niemcewicza w PSB (podstawowe informacje na temat roli politycznej Niemcewicza w latach 1788-1794); podstawowe informacje na temat przebiegu insurekcji z dowolnego podręcznika do historii Polski.

3. Źródła: Ustawa przedspołeczna, zbiór moralności i maksymy Towarzystwa Republikanów Polskich, w: E. Halicz, Nurty lewicowe w dobie powstań narodowych; wykazy członków jednej z asocjacji TRP [analiza rękopisów w trakcie zajęć].

Opracowania: informacje n.t. działalności konspiracyjnej w kraju i pierwszych inicjatyw organicznikowskich (np. z: M. Kukiel, Porozbiorowe dzieje Polski, A. Chwalba, Historia Polski); J. Kosim, Pod pruskim zaborem, Warszawa 1980, s. 185-194; J. Pachoński, Legiony polskie, t. III, s. 40-56.

4. Źródła: tabela z danymi dotyczącymi pochodzenia narodowego i społecznego oficerów rosyjskiej I Armii Zachodniej w 1812 r. (j. rosyjski, depozyt w lektorium); J.U. Niemcewicz, Listy litewskie [List IV i V, depozyt]; K. Koźmian, Pamiętniki, t. II, s. 304; odezwa Rządu Litewskiego do Polaków w służbie rosyjskiej [depozyt] (c203-204); Odezwa Rady Generalnej Konfederacji Królestwa Polskiego do Polaków w służbie moskiewskiej [depozyt].

Opracowania: K. Baczkowski, W służbie Habsburgów, Kraków 1998 (zagadnienia: polskie formacje ochotnicze w armii austriackiej, liczebność ochotników, pochodzenie społeczne i majątek); K. Grobicki, Kawalerzyści polscy w służbie państw zaborczych 1772-1815 (depozyt w lektorium).

5. Źródła: Archiwum Wybickiego, t. I, s. 271 (rozkaz J. H. Dąbrowskiego), s. 468-469 (list K. Kniaziewicza i kondiut-lista oficerów pułku kawalerii Legii Naddunajskiej z lutego 1801 r.); Ugoda między Rzeczpospolitą Lombardii i gen. Dąbrowskim w sprawie utworzenia legionów polskich we Włoszech [z dowolnego wyboru tekstów źródłowych, np.: Wybór tekstów źródłowych z historii Polski 1795-1914, Rzeszów 1985, opr. M. Stolarczyk].

Opracowania: J. Pachoński, Generał Jan Henryk Dąbrowski, s. 158-174; J. Pachoński, Legiony polskie, t. II, s. 50-51, t. IV: s. 593-623.

6. Źródła: Konstytucja Księstwa Warszawskiego (z dowolnego wyboru tekstów źródłowych np. Wybór tekstów źródłowych z historii ustroju ziem polskich 1807-1908, red. F. Połomski, Wrocław 1975 lub Wielka Historia Polski, t. 6: Stanisław Grodziski, Polska w czasach przełomu (1764-1815), Kraków 1999, s. 247-250)

Opracowania: B. Grochulska, Księstwo Warszawskie (dowolne wydanie, fragment poświęcony wydarzeniom na ziemiach polskich od listopada 1806 r. do czerwca 1807 r.); E. Halicz, Geneza Księstwa Warszawskiego, s. 185 nn. (kwestia sporu o genezę utworzenia Księstwa); M. Kallas, Konstytucja Księstwa Warszawskiego (zagadnienia: projekty strony polskiej, okoliczności powstania konstytucji, zakres nowości ustrojowych w porównaniu z innymi napoleońskimi konstytucjami).

7. Źródła: K. Koźmian, Pamiętniki, t. II, Wrocław-Warszawa-Kraków 1972, s. 80-122; W. Fiszerowa, Dzieje moje własne, Londyn 1975, s. 231-232, 298, 311-315, 333-347; raport ks. Dietrichsteina z 1809 r. w: E. Kipa, Austria a Polska w 1809 r., Warszawa 1952, s. 43-56; list księcia do Napoleona styczeń 1807 r. (depozyt).

Opracowania: Podzielone między uczestników zajęć: J. Skowronek, Książę Józef Poniatowski, S. Askenazy, Książę Józef Poniatowski (dowolne wydania, podstawowe informacje na temat edukacji, życia towarzyskiego do 1806 r. przebiegu kampanii 1809 r.); J. Paluszewski, Literacka legenda ks. Józefa Poniatowskiego, Pruszków 2006, s. 32-53.

8. Źródła: Atanazy Raczyński, Dziennik, t. I, Poznań 2018, s. 81, 136, 161-162; Relacja J. Sierawskiego w: Dał nam przykład Bonaparte, t. I, s. 324-325; J. Weysenhoff, Pamiętniki, Warszawa-Kraków 1904, s. 110; A. Białkowski, Wspomnienia starego żołnierza, Gdynia 2003, s. 114-115.

Opracowania: L. Hass, Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej w XVIII i XIX wieku, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1982, s. 147, 163, 196-198, 205; J. Kurkowski, Grabianka Laurenty, w: Polski Petersburg, http://www.polskipetersburg.pl/hasla; M. Danilewicz-Zielińska, Mistyk w kręgu oświeconych, „Gnosis”, http://www.gnosis.art.pl/.

9. Źródła: J. B. Flatt, Opis Księstwa Warszawskiego z krótkim rysem dziejów polskich aż do naszych czasów, Poznań 1809, wbc, s. 61-65, 80 sq. (opisy miast w dep pozn, kaliski, bydg, warsz, łomż, płockim); S. Staszic, O statystyce Polski. Krótki rzut wiadomości potrzebnych tym, którzy ten kraj chcą oswobodzić i tym, którzy w nim chcą rządzić, Warszawa 1807, s. 25-26; W. Surowiecki, O upadku przemysłu i miast w Polsce, w: ibidem, Wybór pism, Warszawa 1957, s. 159, 218-222; tenże, O statystyce Księstwa Warszawskiego, tamże, s. 426-430.

Opracowania: H. Grossman, Struktura społeczna i gospodarcza Księstwa Warszawskiego na podstawie spisów ludności 1808-1810, Warszawa 1925, s. 45, 54, 74-75; D. Złotkowski, Miasta departamentu kaliskiego w okresie Księstwa Warszawskiego (studium gospodarcze), Częstochowa 2001, s. 27-42, 84-130 (ogólna orientacja w źródłach dochodów miejskich); A. Rogalski, Szkice z dziejów Węgrowa i powiatu węgrowskiego w czasach napoleońskich, Węgrów 2010, s. 55-67, 135-139.

10. Źródła: J. B. Albertrandi, Mowa na uroczystości inauguracji działalności Towarzystwa Przyjaciół Nauk (depozyt); J.P. Woronicz, Kazanie przy uroczystości poświęcenia orłów i chorągwi wojsku narodowemu nadanych 3 V 1807 r., w: Woronicz, Pisma wybrane, Warszawa 1993, s. 399-419.

Opracowania: B. Kryda, Oratorstwo, w: Słownik literatury polskiego oświecenia, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1977; J. Z. Licheński, Oświecenie. Retoryka. Romantyzm, w: Między Oświeceniem i Romantyzmem, Warszawa 1997, s. 349-365.

11. Źródła: podzielone między uczestników zajęć: Z kręgu Marii Wirtemberskiej, opr. A. Aleksandrowicz, Warszawa 1978, s. 155-179, 195-203, 207-209, 214-215, 217-226, słownik biograficzny autorów s. 243 sq.; Z. Sudolski, Wincenty Krasiński i współcześni, Warszawa 2003, s 342-378; K. Koźmian, Pamiętniki, Wrocław 1972, t. I, s. 302-305.

Opracowania: A. Bar, Kumoszki na Parnasie, Kraków 1947, s. 9-87; A. Aleksandrowicz, „Błękitne soboty” Marii Wirtemberskiej, „Pamiętnik Literacki 1974, z. 3, s. 3-36. Informacje biograficzne z PSB.

12. Źródła: Wiadomości Brukowe. Wybór, Wrocław 1962, s. III-XIV, XXVIII-XLVII, 18-24, 74-78, 90-96, 1332-143, 216-225; S.K. Potocki, Podróż do Ciemnogrodu i świstek krytyczny, Wrocław 1955, BN seria I nr 154, s. 8-13.

Opracowania: D. Beauvois, Szkolnictwo polskie na ziemiach litewsko-ruskich (1803-1832), Lublin 1991, s. 99-111, 120-129, 187-202; I. Kadulska, Akademia Połocka, Gdańsk 2004, s. 17-41.

13. Źródła: Książka katechizmu przez Twórcę dla ministrów i wszelkich stanów sporządzona, z której można się wiele zbudować poczciwym, dobrze myślącym, starożytnym Polakom [depozyt]; K. Surowiecki, Świstak warszawski wyświstany, Prawogród (Warszawa) 1821; S. K. Potocki, Podróż do Ciemnogrodu i świstek krytyczny, Kraków 1955.

Opracowania: M. Deszczyńska, Polskie kontroświecenie, Warszawa 2011, s. 7-12, 85-86, 181-184, 210-240]; D. M. McMahon, Enemies of the Enlightment. The French Counter-Enlightment and the Making of Modernity, s. 90-101, 106-115.

14. Źródła: Polskie pieśni patriotyczne z nutami, opr. A.K. Kunert, Warszawa 2003; ikonografia związana z piosenkami i pieśniami.

15. Źródła: A. Żółkowski, Wkroczenie do Litwy, Warszawa 1812; J. Drozdowski, Bigos hultajski, czyli szkoła trzpiotów, Warszawa 1803.

Opracowania: S. Durski, Komedie i komedioopery z czasów Księstwa Warszawskiego, w: Teatr narodowy w dobie Oświecenia, Wrocław-Warszawa –Kraków 1967, s. 113-138; J. Lipiński, O grze aktorów polskich w XVIII w., w: Teatr narodowy w dobie Oświecenia; biogramy Żółkowskiego i Drozdowskiego w słowniku Pisarze polskiego oświecenia, t. 2, 3.

Zakres tematów:

1. „Co czynić, gdy ojczyzna skona?”

Nastroje i stan umysłów polskich elit po upadku państwa; różne typy reakcji opinii publicznej; stosunek do władz zaborczych; przykłady granic kompromisu w postawach codziennych; sprawa aresztowania Hugona Kołłątaja.

2. Granice kompromisu w zeznaniach więźnia stanu.

Petersburskie śledztwo 1795 r. jako pierwszy przypadek zeznań przywódców polskiego ruchu narodowego przed obcą władzą; przykład zachowania J.U. Niemcewicza – czy w warunkach skrajnego zagrożenia można zachować godność, ocalić głowę i szukać szansy politycznej?

3. Moralność i konspiracja.

Konspiracja w kraju w l. 1795-1800 — zasięg i cele; organizacja i ideologia Towarzystwa Republikanów Polskich; mentalność polskiego republikanina.

4. Normy zbiorowej lojalności. Polscy ochotnicy w armiach państw zaborczych 1795-1815.

Tradycje służby Polaków w armiach państw ościennych; polscy ochotnicy i formacje ochotnicze po III rozbiorze; próba oszacowania liczebności; portret zbiorowy ochotników: pochodzenie społeczne i motywy podejmowania służby; stosunek do polskich ochotników w armii rosyjskiej w przededniu wojny 1812 r.

5. Legenda żołnierza tułacza.

Legiony we Włoszech i nad Renem jako zjawisko kulturowe i społeczne; organizacja Legionów, ich znaczenie polityczne i militarne.

6. Napoleońskie państwo nad Wisłą.

Okoliczności utworzenia Księstwa Warszawskiego; ustrój państwa; ustrój Księstwa Warszawskiego; zakres praw obywatelskich i model państwa; organizacja i kompetencje władz; wzory napoleońskie i tradycja polska.

7. Sybaryta, utracjusz, bohater? Ks. Józef Poniatowski widziany oczyma współczesnych.

Mentalność arystokraty w służbie Napoleona. Osobowość ks. Józefa – człowieka prywatnego, wodza i polityka „z konieczności”.

8. Bohaterska śmierć, tajne stowarzyszenia i salonowa plotka.

Dlaczego historyka może zainteresować przypadek ks. Marcelego Lubomirskiego?

9. Pochwała krasomówstwa.

Zasady i znaczenie sztuki oratorskiej w kulturze literackiej klasycyzmu; funkcje krasomówstwa w życiu społecznym i politycznym.

10. Uroki małych miast i miasteczek.

Gospodarka i społeczeństwo małych miast i miasteczek w czasach Księstwa Warszawskiego; poziom cywilizacyjny, podstawy utrzymania mieszkańców, realia życia codziennego.

11. „Błękitne soboty”, rozrywki intelektualne oraz mniej lub bardziej wybredne zabawy literackie.

Humor i rozrywki w kręgu intelektualistów, pisarzy i pasjonatów literatury i sztuki na przykładach kręgów Marii z Czartoryskich Wirtemberskiej i „warszawskich klasyków”.

12. Towarzystwo Szubrawców.

Oświeceniowe poczucie misji, humor i rozrywki w kręgu intelektualistów na przykładzie kręgu wileńskich „Szubrawców”.

13. Polscy „wrogowie oświecenia”.

Argumenty i sposób działania przedstawicieli polskiego kontroświecenia u schyłku XVIII i w początkach XIX w.

14. My, oni, walka.

Obraz własny Polaków, wyobrażenie wroga, charakter toczonej walki w polskich pieśniach patriotycznych XIX w. Analiza wybranych utworów i ich historycznego kontekstu.

15. Komedioopery z początków XIX w.

Komedioopery jako źródło do badania historii teatru i literatury, przemian społecznych, nastrojów społecznych – i poczucia humoru.

Metody dydaktyczne:

W trakcie ćwiczeń warsztatowych prowadzona będzie analiza tekstów źródłowych i źródeł ikonograficznych. Wnioski z niej płynące będą w trakcie dyskusji konfrontowane z ustaleniami zawartymi w przyczynkach, monografiach i syntezach.

Uwagi:

prof. J. Czubaty

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)