Język hebrajski biblijny - grupa początkowa [3006-JHB-FAK] Rok akademicki 2022/23
Ćwiczenia, grupa nr 1

Podręcznik:

Kahn, L., The Routledge Introductory Course in Biblical Hebrew, Routledge, London-New York 2014.

Źródła:

Biblia Hebraica Stuttgartensia, red. Kahle, P. et. al., wyd. 5, Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart

Biblia, to jest Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Nowy przekład z języków hebrajskiego i greckiego opracowany przez Komisję Przekładu Pisma Świętego, Towarzystwo Biblijne w Polsce, Warszawa 1975.

Słowniki:

Clines, D. J. A., The Dictionary of Classical Hebrew, v. 1–8, Sheffield Phoenix Press, Sheffield 2011.

Dietrich, W., Arnet, S. (ed.), Konzise und Aktualisierte Ausgabe des Hebräischen und Aramäischen Lexikons zum Alten Testament, Leiden-Boston 2013.

Gesenius, W., Hebräisches und Aramäisches Worterbuch über das Alte Testament, ed. Meyer, R. D. et al., Springer, Berlin-Heidelberg 2013.

Koehler, L., Baumgartner, W., Stamm, J. J., Wieli słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski, v. 1–2, ed. Przemysław Dec, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2008.

Literatura uzupełniająca:

Cook, J. A., Holmstedt, R. D., Beginning Biblical Hebrew: A Grammar and Illustrated Reader, Baker Academic, Grand Rapids (MI) 2013.

Cook, J. A., Holmstedt, R. D., Intermediate Biblical Hebrew: An Illustrated Grammar, Baker Academic, Grand Rapids (MI) 2020.

Halabé, R., Hinneh. Biblical Hebrew the Practical Way, v. 1., Magnes Press, Jerusalem 2011.

Joüon P., Muraoka T., A Grammar of Biblical Hebrew, Gregorian & Biblical Press, Roma 2011.

Lambdin, T. O., Introduction to Biblical Hebrew, Prentice-Hall, Upper Saddle River (NJ), 1971.

Seow, C. L., A Grammar of Biblical Hebrew, Abingdon Press, Nashville (TN), 1995.

Spis tematów opracowany został w oparciu o podręcznik Lily Kahn, The Routledge Introductory Course in Biblical Hebrew, Routledge, London-New York 2014. Przy każdym temacie w nawiasie podana została orientacyjna liczba spotkań potrzebna do jego realizacji.

1. Wprowadzenie do kursu (1):

- język hebrajski: jego historia i etapy rozwoju,

- inne języki żydowskie,

- Biblia hebrajska jako główne źródło pisane języka hebrajskiego,

- inne źródła pisane języka hebrajskiego,

- zapoznanie studentów z planem, założeniami i zasadami przebiegu kursu.

2. Hebrajski system pisma (2).

1. spotkanie:

- historia hebrajskiego systemu pisma,

- omówienie liter hebrajskiego alfabetu,

- spółgłoski nieme, litery z formami końcowymi, litery begadkefat,

- spółgłoski o podobnym brzmieniu,

- hebrajski system samogłoskowy - wprowadzenie.

2. spotkanie:

- rodzaje sylab i akcent w języku hebrajskim,

- szwa ruchome i spoczywające,

- dagesz i zasady nim rządzące,

- spółgłoski gardłowe.

3. Przedimek określony ha-, zdania imienne, związek rzeczownika z przymiotnikiem (2):

- przedimek określony ha- i zasady przyłączania go do wyrazów,

- użycie przedimka określonego ha-,

- zasady tworzenia zdań imiennych,

- zasady tworzenia wyrażeń rzeczownikowo-przymiotnikowych,

- szyk zdania w języku hebrajskim biblijnym.

4. Spójnik we- [„i”]; przyimki (2):

- spójnik we- i zasady przyłączania go do wyrazów,

- użycie i znaczenia spójnika we-,

- przyimki pisane łącznie i rozłącznie,

- zasady przyłączania przyimków pisanych łącznie do wyrazów.

5. Odmiana rzeczownika (2):

- rodzaj rzeczownika w języku hebrajskim,

- liczba rzeczownika (pojedyncza, podwójna, mnoga),

- zasady wokalizacji w odmianie rzeczownika.

6. Wprowadzenie do hebrajskiego systemu czasownikowego. Partykuła et (2):

- kluczowe pojęcia: rdzeń, koniugacja, binjan,

- zasady odmiany czasownika w j. hebrajskim,

- koniugacja qatal w binjanie qal: zasady tworzenia, znaczenie, przeczenie.

- zasady analizy gramatycznej czasownika w j. hebrajskim,

- partykuła et: do czego służy i kiedy jej używać?

7. Koniugacja wayiqtol w binjanie qal (4).

- zasady tworzenia i stosowania form koniugacji wayiqtol w binjanie qal,

- forma wayehi – co oznacza i kiedy jest stosowana?

- partykuła ki i zdania przyczynowe oraz dopełnieniowe,

- funkcja i tłumaczenie partykuły we-hine.

8. Przymiotniki. Wyrażanie przynależności (4):

- rodzaje, odmiana i funkcje przymiotników w j. hebrajskim,

- zasady analizy gramatycznej przymiotników,

- konstrukcje zastępujące stopniowanie przymiotników,

- wyrażanie przynależności za pomocą przyimka le-,

- zwroty ze słowem kol-.

9. Zaimki i przymiotniki wskazujące (2):

- zaimki wskazujące ze, zot, ele,

- przymiotniki wskazujące: odmiana i stosowanie,

- ki jako partykuła emfatyczna.

10. Status constructus (4):

- czym jest status constructus?

- zasady tworzenia form rzeczowników w status constructus,

- zasady stosowania konstrukcji status constructus: określanie i odmiana.

- partykuły yeš oraz en.

11. Sufiksy dzierżawcze przy rzeczownikach (4):

- dołączanie sufiksów dzierżawczych do rzeczowników l. pojedynczej i mnogiej,

- użycie sufiksów dzierżawczych,

- użycie partykuły ki do wprowadzania zdań przeciwstawnych i czasowych.

12. Zaimki osobowe. Accusativus cognatus w hebrajskim biblijnym (2):

- zaimki osobowe w liczbie pojedynczej i mnogiej,

- tworzenie przymiotników od nazw miejsc i ludów,

- he kierunkowe,

- accusativus cognatus – funkcja i tłumaczenie,

- zasady analizy gramatycznej rzeczownika.

13. Przyimki lə-, bə-, im, et oraz partykuła et z sufiksami (4):

- zasady dołączania sufiksów do przyimków lə-, bə-, im, et oraz partykuły et,

- tworzenie pytań poprzez ha-,

- zasady dołączania sufiksów do przyimków el, al, ke-, min.

14. Liczebniki główne do 100 (2):

- zasady funkcjonowania liczebników głównych w zdaniu,

- liczebniki w rodzaju męskim i żeńskim,

- liczebniki w stanie niezależnym i w status constructus.

15. Koniugacja weqatal w binjanie qal (2):

- zasady tworzenia i użycia form weqatal w binjanie qal,

- wokalizacja słowa ma [„co”],

- dagesz mocny w wyrażeniach połączonych maqqefem.

16. Imiesłów czynny w binjanie qal (2):

- zasady tworzenia i funkcje imiesłowu czynnego w binjanie qal,

- zaprzeczanie imiesłowu czynnego w binjanie qal,

- zasady analizy gramatycznej imiesłowu czynnego,

- słowo hine z sufiksami zaimkowymi.

17. Formy wolitywne w binjanie qal – cohortativus, imperativus, iussivus (2):

- cohortativus: zasady tworzenia i stosowanie,

- imperativus: odmiana i stosowanie,

- użycie iussivu,

- partykuła al- i zaprzeczanie imperativu oraz iussivu,

- partykuła kohortatywna na.

18. Infinitivus constructus w binjanie qal (2):

- zasady tworzenia i użycie form infinitivus constructus,

- zaprzeczanie form infinitivus constructus.

19. Infinitivus absolutus w binjanie qal (2):

- zasady tworzenia i użycie form infinitivus absolutus,

- zdania celowe z formami koniugacji yiqtol lub z cohortativem.

20. Imiesłów bierny w binjanie qal (2):

- zasady tworzenia i użycie imiesłowu biernego w binjanie qal,

21. Rodzaje i funkcje akcentów oraz pauz w hebrajskim biblijnym (1).

22. Czasowniki stanu w binjanie qal. Liczebniki porządkowe. (2):

- odmiana czasowników stanu w binjanie qal w koniugacjach qatal, yiqtol oraz wayiqtol,

- zasady używania czasowników stanu,

- liczebniki porządkowe do 10.

23. Sufiksy dopełnieniowe przy czasownikach (2):

- zasady dołączania sufiksów dopełnieniowych do czasowników w koniugacjacj qatal oraz weqatal, yiqtol oraz wayiqtol, do form infinitivus constructus oraz do imiesłowów czynnych,

- wprowadzanie zdań okolicznikowych przyzwolenia za pomocą spójnika waw.

24. Zakończenie i podsumowanie kursu (1):

- podsumowanie wiadomości pozyskanych w trakcie roku nauki,

- wskazanie zagadnień do dalszej nauki (binjanim poza qal, czasowniki słabe itd.).

Tematy będą realizowane według poniższego ramowego planu:

- wspólna lektura i tłumaczenie tekstu preparowanego zawierającego omawiane w danej lekcji zagadnienie gramatyczne (preparacje nie są oparte na tekstach biblijnych, ale bazują na przypominających biblijne postaciach i słownictwie; ponadto mają charakter ciągłej fabuły rozwijającej się w kolejnych lekcjach),

- omówienie materiału gramatycznego przypisanego danej lekcji w oparciu o przykłady z tekstu preparowanego oraz z Biblii (elementy wykładu),

- ćwiczenia: przekład (hebr.-pol., ang.-hebr.), analiza gramatyczna, uzupełnianie zdań, wokalizacja wyrazów, odpowiadanie po hebrajsku na pytania do tekstu, pisanie oraz odgrywanie dialogów. Ćwiczenia będą wykonywane indywidualnie bądź w parach/grupach.

- wspólna lektura i przekład tekstu biblijnego.

Aktywność na zajęciach (25% oceny), wyniki sprawdzianów, testów cząstkowych, prac domowych (25% oceny), wynik testu końcowego zaliczeniowego – 50% oceny.