Wykłady monograficzne (studia stacjonarne, filozofia) (grupa przedmiotów zdefiniowana przez Wydział Filozofii)

• Wykład monograficzny - 30 godzin

Najpierw podjęty zostanie temat relacji między filozofią a literaturą (zwłaszcza powieściową), a następnie różne ujęcia twórczości Dostojewskiego ze szczególnym uwzględnieniem idei powieści polifonicznej oraz metafizyczno-antropologicznych źródeł oraz konsekwencji wybranych wątków i postaci z powieści Dostojewskiego. W odniesieniu do twórczości Tołstoja zaakcentowane zostaną jego traktaty religijno-moralne. W odniesieniu do obydwu autorów znaczącą rolę odgrywać będą również wątki biograficzne.

• Wykład monograficzny - 30 godzin

Celem zajęć jest wprowadzenie w problematykę współczesnej filozofii działania – zarysowanie zarówno podstawowych podejść teoretycznych jak i zagadnień podejmowanych przez filozofów działania. Zajęcia skupiają się wokół problemu natury działania.

• Wykład monograficzny - 60 godzin

Wykład pomyślany jest jako systematyczne wprowadzenie w specyfikę filozoficznej refleksji nad kulturą. Punktem wyjścia będzie przekonanie, że kulturę można zrozumieć jedynie jako nierozerwalnie splecioną z człowiekiem i na odwrót – człowiek może być rozumiany i rozumieć siebie samego jedynie w horyzoncie uwikłania w kulturę, w jej aksjologiczne, symboliczne, wyobrażeniowe wymiary. Człowiek dany jest sobie jedynie poprzez kulturowo uwarunkowane sposoby przeżywania i doświadczania swojego bycia-w-świecie. Kluczową kategorią będzie dla nas kategoria doświadczenia kulturowego a wyróżnioną perspektywą badawczą antropologiczna filozofia kultury poszukująca właśnie związków między pojmowaniem człowieka i kultury. Związki te zostaną pokazane jako seria obecnych w kulturowych fenomenach napięć konstytuowanych przez kategorie takie jak: istota i pozór, arche i telos, obecność i nieobecność, partycypacja i alienacja, tradycja i współczesność, tożsamość i obcość, sprawczość i bierność.

• Wykład monograficzny - 60 godzin

Na zajęciach prezentowane są i omawiane główne zagadnienia filozofii polityki i jej najważniejsze koncepcje od starożytności po czasy współczesne. Przywołane będą historyczne, polityczne i społeczne konteksty przeobrażeń stanowiących wyzwanie dla refleksji filozoficznej nad polityką.

• Wykład monograficzny - 60 godzin

Celem wykładu jest prezentacja klasycznych i współczesnych koncepcji filozofii społecznej. W pierwszej części rekonstrukcji poddane zostaną problemy związane z klasyczną filozofią społeczną przedstawione w porządku historycznym – od starożytności do nowożytności. W drugiej części wykładu przeanalizowane zostaną kluczowe problemy filozofii społecznej jako wprowadzenia do nowożytności czy nowoczesności (w sensie Neuzeit). Odwołując się do pojęcia „legitymizacji nowożytności” (Blumenberg) analizie poddane zostaną m.in. pojęcia pracy, intersubiektywności, modernizacji społecznej, ideologii, wolności, a następnie wprowadzone zostaną teorie, które analizują trajektorie rozwoju nowoczesności jako projektu filozoficznego.

• Wykład monograficzny - 30 godzin

Wykład z filozofii średniowiecznej jest rozwinięciem i pogłębieniem problematyki wykładanej w ramach zajęć kursowych z historii filozofii średniowiecznej. Zajęcia są prezentacją dziejów filozofii w układzie problemowym, dzięki czemu student zyskuje możliwość nowego spojrzenia na kształtowanie się w średniowieczu ogólnego zagadnienia relacji filozofii i teologii i wyłaniającej się na tym tle szczegółowszej problematyki filozoficzno-językowej, metafizycznej, psychologicznej, kosmologicznej i teoriopoznawczej.

• Wykład monograficzny - 30 godzin

Wykłady mają na celu przedstawienie najważniejszych momentów w historii pojęcia wolnej woli w klasycznej zachodniej myśli filozoficznej. Będziemy badać nie tyle użycie jakiegoś konkretnego terminu – takiego jak np. liberum arbitrium – ale raczej przyjrzymy się najważniejszym zagadnieniom związanym z ogólnie pojętą wolnością. Po pierwsze, przedyskutujemy ideę wolności jako takiej. Po drugie, podczas wykładów omówione zostaną starożytne początki pojęcia wolnej woli jako ludzkiej zdolności. Kurs omawia również niektóre typowo średniowieczne zagadnienia, takie jak wola drugiego rzędu lub wola warunkowa, oraz niektóre średniowieczne dyskusje wokół problemów omawianych od starożytności, takich jak równoczesna obecność różnych pragnień. Kurs będzie ułożony chronologicznie. Lista autorów obejmuje m.in. Platona i Arystotelesa, stoików, Epikura, Plotyna, Augustyna z Hippony, Anzelma z Canterbury, Stefana Langtona, tradycję islamską, Tomasza z Akwinu i Jana Dunsa Szkota.

• Wykład monograficzny - 30 godzin

Przedmiotem zajęć będzie nowożytna antropologia filozoficzna ujęta w ścisłym powiązaniu z kulturowymi, ekonomicznymi i społecznymi procesami historycznymi. Wychodzimy z założenia, że antropologia filozoficzna może być zarazem teorią rozpatrywalną pod kątem jej adekwatności do opisu zasad świata społecznego, jak i praktyką ustanawiającą nowe sposoby jego rozumienia, a także jego instytucje i wartości. Będziemy kładli szczególny nacisk na ów „performatywny” aspekt antropologii filozoficznej. Chcemy także sproblematyzować dwa kluczowe zagadnienia. Po pierwsze wyłonienie się nowoczesnych nauk o człowieku jako autonomicznej dziedziny wiedzy. Po drugie granice i sens pojęcia nowoczesności (sens ten pozostaje związany z procesem autonomizacji domeny świata społecznego). Będziemy sięgali do teorii klasycznych myślicieli epoki nowożytnej od Machiavellego do Milla, a rozważając je posługiwać się będziemy współczesnymi diagnozami nowoczesności (Marcuse, Weber, Foucault).

• Wykład monograficzny - 30 godzin

Celem wykładu jest przedstawienie głównych idei, doktryn, filozoficznych szkół i kierunków należących do polskiej tradycji filozoficznej od średniowiecza do czasów pozytywizmu włącznie.

• Wykład monograficzny - 30 godzin

Celem zajęć jest zapoznanie słuchaczy ze współczesnymi formalnymi teoriami prawdy. Zaczniemy od omówienia koncepcji teoriomodelowych, wychodząc od klasycznego, hierarchicznego podejścia, zaproponowanego w 1933 roku przez Alfreda Tarskiego. Następnie przedstawiona zostanie teoriomodelowa konstrukcja Kripkego, pozwalająca scharakteryzować niehierarchiczny predykat prawdziwości, czyli taki, który daje się stosować również do zdań zawierających ten predykat. W dalszej części wykładu omówione zostaną podstawowe aksjomatyczne teorie prawdy oraz ich własności. Niektóre spotkania będą przeznaczone na praktyczne przećwiczenie wprowadzanego materiału.

• Wykład monograficzny - 30 godzin

Głównym celem zajęć jest zapoznanie studentek i studentów z bioetyką – czym jest, jak powstała, jakie zagadnienia obejmuje swoim zakresem, jakich metod używa.

• Wykład monograficzny - 60 godzin

Zajęcia są poświęcone omówieniu najważniejszych systemów filozoficznych Bliskiego i Dalekiego Wschodu. Szczególna uwaga zostanie zwrócona na ich związki z religią, najważniejsze kwestie poruszane w systemach filozoficznych, od kosmogonii, kosmologii, bóstwa (bóstw), jego charakteru i relacji ze światem stworzonym. W poszczególnych blokach zostaną omówione kwestie ontologiczne, metafizyczne, epistemologiczne. Wprowadzeniem do wykładu będą początki myślenia filozoficzno-religijnego na Starożytnym Wschodzie. W kolejnych blokach zostaną omówione: filozofia indyjska, filozofia buddyjska, filozofia japońska, filozofia chińska, filozofia żydowska, filozofia muzułmańska oraz współczesna myśl perska.