Przedmiot do wyboru na studiach II-go stopnia na kierunku geologia stosowana (grupa przedmiotów zdefiniowana przez Wydział Geologii)

• Praktikum - 30 godzin

Tematyka przedmiotu dotyczy procesów przyspieszonego niszczenia materiałów skalnych w środowisku miejskim i przemysłowym o zwiększonej agresywności. W treści zajęć prezentowane są informacje o:

- geologicznych uwarunkowaniach podatności skał na deteriorację,

- przyczynach środowiskowych niszczenia materiałów skalnych,

- mechanizmach deterioracji,

- jakościowej i ilościowej ocenie tempa deterioracji,

- geomechanicznych uwarunkowaniach procesu pękania skał zwiększającego podatność na deteriorację,

- laboratoryjnych metodach wykorzystywanych w ocenie deterioracji,

- metodach ochrony materiałów kamiennych i ich skuteczności,

Program zajęć przewiduje również prace w laboratorium oraz terenowe prezentacje przykładowych obiektów architektonicznych w aspekcie ich podatności na działanie czynników deterioracyjnych i obserwowanych obecnie przejawów deterioracji.

• Wykład fakultatywny - 30 godzin

Nowatorski wykład będący wprowadzeniem do paleobiologii ewolucyjnej kręgowców i dynamiki transformacji ewolucyjnych pod kątem funkcjonalnym i środowiskowym. Przedmiot omawia zjawisko konwergencji ewolucyjnej (ewolucji zbieżnej), kładąc szczególny nacisk na podejście aktualistyczne w badaniach paleontologicznych, w myśl zasady „teraźniejszość kluczem do przeszłości”. Przedstawione zostaną powiązania między adaptacjami morfologicznymi kopalnych i współczesnych kręgowców, oraz ich funkcją w określonych (takich samych lub zbliżonych) warunkach ekologicznych na przestrzeni milionów lat. Głównym celem kursu jest zaznajomienie słuchaczy z plastycznością i ograniczeniami ewolucji konwergentnej. Wykład prowadzony jest z punktu widzenia paleontologii i zmian środowiskowych w różnych epokach geologicznych. Stanowi doskonałe uzupełnienie wiedzy dla studentów geologii, paleontologii czy biologii.

• Wykład monograficzny - 30 godzin

Wykład stanowi prezentację ważniejszych kamieni szlachetnych i ozdobnych widzianych oczyma mineraloga. Dla każdego kamienia jubilerskiego zostanie podana charakterystyka fizyko-chemiczna, własności zdobnicze, powstawanie i występowanie w przyrodzie, lokalizacja ważniejszych złóż i rynek kamieni, typy szlifu, metody poprawiania jakości i naśladownictwo oraz sposoby ich identyfikacji. Dla najważniejszych kamieni szlachetnych dodatkowo będzie pokazana ich rola w historii oraz często burzliwe dzieje sławnych klejnotów.

• Wykład monograficzny - 15 godzin

Wykład prowadzony jest w wymiarze 1 godz./tydz. W ramach zajęć omawiane są:

- zasady wyboru metod geofizycznych stosowanych w kartografii,

- warunki geologiczne i parametry metodyczne wpływające na jakość wyników geofizycznych.

- interpretacja geologiczna danych geofizycznych.

- geofizyka stratygraficzna.

- kryteria wyznaczania stref zaburzeń tektonicznych na przekrojach geofizycznych.

- znaczenie danych geofizycznych w opracowaniu teorii tektoniki plyt.

- badania geofizyczne w rozpoznaniu stref nieciągłości Moho i Conrada.

• Kurs terenowy - 30 godzin

Przedmiot do wyboru poświęcony historii geologicznej Karpat, a w szczególności wydarzeniom i procesom naturalnym, które ukształtowały budowę wgłębną i formę powierzchniową Tatr, Pienin oraz Podhala i Spiszu. Przedmiot jest realizowany w formie kursu terenowego - wycieczek pieszych wzdłuż transektów geologicznych oraz zajęć kameralnych przy odsłonięciach skał.

Zajęcia prezentują wiedzę z zakresu geologii regionalnej, a ich uczestnicy zapoznają się z głównymi typami facjalnymi utworów i charakterem struktur tektonicznych w różnych jednostkach.

W trakcie kursu uczestnicy wykonują samodzielnie dokumentację procesów, obiektów i okazów geologicznych. Dokumentacja w postaci raportu stanowi podstawę zaliczenia przedmiotu.

• Praktikum - 30 godzin

Geotermia niskotemperaturowa (GNE) aktualnie przeżywa intensywny rozkwit, ponieważ tego typu systemy grzewcze mogą być stosowane nawet w niewielkich inwestycjach typu dom jednorodzinny. Z drugiej strony GNE jest jednym z odnawialnych źródeł energii (OZE). Wykorzystanie niskotemperaturowego ciepła ziemi umożliwiają urządzenia zwane powszechnie pompami ciepła. W ramach zajęć studenci zdobędą wiedzę na temat procesów i zjawisk wpływających na transport ciepła w skorupie ziemskiej, właściwości termomechaniczne skał. Zapoznają się z technologicznymi możliwościami pozyskania energii geotermalnej oraz potencjalnymi zagrożeniami, jakie stanowią one dla środowiska gruntowo-wodnego. Zdobytą wiedzę wykorzystają w praktyce w czasie realizacji projektów. Przewiduje się również wizyty studyjne mające na celu zapoznanie się z laboratoryjnymi i polowymi metodami badawczymi właściwości termomechanicznych utworów skalno-gruntowych.

• Wykład - 15 godzin

Podstawowe pojęcia i terminologia z dotycząca izotopów promieniotwórczych w środowisku (powietrze, woda, skały). Frakcjonowanie izotopów trwałych i promieniotwórczych w procesach przyrodniczych. Metody pomiarowe. Interpretacja wyników badań nuklidów promieniotwórczych w wodach. Zastosowanie wyników oznaczeń izotopów promieniotwórczych w badaniach naukowych i aplikacyjnych o znaczeniu użytkowym. Prezentacja przykładów.

• Tutorial - 16 godzin

Podstawy chemii wody i termodynamiki chemicznej. Charakterystyka systemów geochemicznych. Główne reakcje formujące skład chemiczny wód podziemnych. Rozwój modelowania geochemicznego wód. Charakterystyka danych wejściowych (głównie hydrologicznych, hydrochemicznych, mineralogicznych i termodynamicznych) niezbędnych dla modelowania, i ocena ich jakości. Ograniczenia modelowania geochemicznego. Cele i możliwości zastosowania modelowania dla zagadnień podstawowych i stosowanych, w tym problemów środowiskowych. Prezentacja przykładów.

• Wykład - 30 godzin

Prezentacja podstawowych zagadnień i metod biogeografii historycznej.

• Praktikum - 30 godzin

Przedmiot prowadzony w formie kursu terenowo-laboratoryjnego. Obejmuje kurs terenowy oraz zajęcia stacjonarne w wybranych laboratoriach i pracowniach Wydziału Geologii UW.

W czasie kursu terenowego studenci wykonują czynności techniczne i badawcze na profilu skalnym.

W czasie zajęć stacjonarnych uczestniczą w prezentacji aparatury i wybranych metod badawczych w laboratoriach Wydziału Geologii.

W pracowniach WG wykonują opracowanie zgromadzonych przez siebie wyników badań. Studenci przygotowują indywidualną prezentację lub poster z wnioskami merytorycznymi, która jest podstawą uzyskania oceny zaliczeniowej.

Na każdym etapie prac studentów prowadzone są na bieżąco wykłady uzupełniające wiedzę i konsultacje.

• Praktikum - 30 godzin

Celem przedmiotu jest praktyczne zapoznanie studentów z technikami wykorzystywanymi w badaniach magnetycznych Ziemi, jej historii geologicznej, skał i osadów, środowiska naturalnego i wpływów antropogenicznych.

W ramach praktikum uczestnicy wykonują cztery zadania tematyczne:

- opracowanie zmienności mineralogicznej profilu skał osadowych,

- kartowanie magnetyczne przypowierzchniowych warstw gleb i zwietrzelin,

- odtwarzanie zapisu paleomagnetycznego oraz dawnej paleogeografii kontynentów,

- odtwarzanie kierunków paleonaprężeń i powierzchni sedymentacyjnych na podstawie kierunkowego ułożenia ziaren mineralnych.

Praktikum obejmuje łącznie 4 dni zajęć terenowych i laboratoryjnych w Europejskim Centrum Edukacji Geologicznej (UW) w Chęcinach.

• Wykład monograficzny - 30 godzin

Wykład przedstawia te wyniki dotychczasowych badań planet i księżyców Układu Słonecznego, które wskazują na występowanie na nich - obecnie i w przeszłości - procesów tektonicznych w szerokim znaczeniu tego terminu.

• Praktikum - 42 godzin

Przedmiot składa się z 42 godz. zajęć, głównie praktycznych, w Europejskim Centrum Edukacji Geologicznej w Chęcinach. W ramach zajęć omówiona zostanie teoria oraz wykonane zostaną pomiary, przetwarzanie i interpretacja metodą georadarową (GPR) oraz elektrooporową (ERT).

• Kurs terenowy - 30 godzin

Zajęcia terenowe, których głównym celem jest poznanie procesów związanych z powstawaniem osadów w wyniku falowania i działania prądów w strefie brzegowej Bałtyku oraz procesów eolicznych obserwowanych na wydmach. We wkopach wykonanych na plaży obserwowane są rodzaje warstwowań w różnych częściach plaży, m.in. w wałach brzegowych. Na czynnych polach wydmowych obserwowany jest ruch piasku, sposoby jego transportu, charakter stoków nawietrznych i zawietrznych wydm, powstawanie warstwowań i ich przestrzenny obraz widoczny w ostańcach deflacyjnych. W obszarach klifowych obserwowane są osuwiska, analizowane są sposoby przeciwdziałania erozji morskiej na przykładzie klifu Jastrzębiej Góry. Przedmiotem zajęć jest także analiza otoczaków wypłukiwanych ze skał tworzących klify. Analizowane są również piaszczyste utwory trzeciorzędowe odsłaniające się w klifach pomiędzy Gdynią a Władysławowem.

W Stacji Morskiej Uniwersytetu Gdańskiego uczestnicy zajęć zapoznają się z jej działalnością.