Metody stosowane w ochronie przyrody i monitoringu przyrodniczym

fakultatywne

w sali

Przedmiot uczy metod stosowanych w ochronie przyrody oraz podstaw planowania i realizacji ochrony ekosystemów i gatunków specjalnej troski, a także metod planowania i realizacji monitoringu przyrodniczego, w szczególności w zakresie oceny skuteczności działań ochronnych. Wykład obejmuje przegląd ww. zagadnień w odniesieniu do wszystkich najważniejszych typów ekosystemów oraz grup organizmów. Ćwiczenia, realizowane na terenie Kampinoskiego Parku Narodowego i we współpracy z jego dyrekcją, mają na celu zapoznanie studentów z praktycznymi aspektami realizacji ochrony przyrody różnych obiektów oraz przeprowadzenie samodzielnej oceny skuteczności wybranych działań ochronnych.

Wykład: Cel i istota różnych kategorii i rodzajów ochrony przyrody; ogólne zasady ich wyboru w ochronie gatunkowej, indywidualnej i obszarowej; biologiczne podstawy oraz bezpośrednie i pośrednie metody aktywnej ochrony gatunków "specjalnej troski"; przykłady działań i projektów ukierunkowanych na ochronę roślin, grzybów, owadów, ryb, płazów, gadów, ssaków i ptaków; zasady i metody czynnej ochrony ekosystemów oraz przykłady konkretnych działań dla różnych typów ekosystemów; zarys podstaw teoretycznych i metod stosowanych w restytucji przyrodniczej ekosystemów zdegradowanych; podstawowe wytyczne tworzenia planów ochrony dla gatunków, siedlisk i obszarów chronionych; cel, założenia i metody stosowane w monitoringu przyrodniczym; monitoring siedlisk przyrodniczych i gatunków zagrożonych; zasady zakładania i realizacji monitoringu służącego ocenie skuteczności działań ochronnych.

Ćwiczenia: Ćwiczenia terenowe odbywają się w Kampinoskim Parku Narodowym w czasie 8 kolejnych wizyt po 7,5 godziny akademickiej każda. Studenci zaznajamiają się z podstawami planowania ochrony przyrody i praktycznymi aspektami jej realizacji dla gatunków zagrożonych, siedlisk przyrodniczych oraz całej ostoi Natura 2000 oraz Parku Narodowego. W trakcie ćwiczeń studenci spotykają się z pracownikami Kampinoskiego Parku Narodowego oraz przedstawicielami organizacji przyrodniczych i naukowcami zaangażowanymi w realizację ochrony przyrody. Każdy dzień poświęcony jest innemu zagadnieniu; są to: ochrona ścisła i czynna w ekosystemach leśnych, zagadnienia przebudowy drzewostanów, usuwanie gatunków inwazyjnych, ochrona czynna łąk i wrzosowisk, zastosowanie programów rolnośrodowiskowych w ochronie łąk, ochrona i monitoring ekosystemów wodnych (cieków), ochrona i reintrodukcja rzadkich gatunków roślin, ochrona ptaków, ochrona owadów, ochrona ssaków. Na zakończenie ćwiczeń odbywa się seminarium, na którym wszystkie grupy referują własne projekty.

Strony internetowe:

Klub Przyrodników: http://www.kp.org.pl

Nature & biodiversity:

http://ec.europa.eu/environment/nature/index_en.htm

Serwis bagna.pl: www.bagna.pl

Pozycje książkowe:

Adamski P., Bartel R., Bereszyński A., Kepel A., Witkowski Z. (red.) 2004. Gatunki Zwierząt (z wyjątkiem ptaków). Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. Ministerstwo Środowiska, Warszawa. T. 6, s. 500.

Ausden, M. 2007. Habitat Management for Conservation. A Handbook of Techniques. Oxford University Press.

Gromadzki M. (red.) 2004. Ptaki. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. Tom 7-8. Wyd. Ministerstwa Środowiska, Warszawa. http://natura2000.gdos.gov.pl/natura2000/pl/poradnik.php

Guziak R. (red.), Lubaczewska S. (red.). Ochrona przyrody w praktyce. Podmokłe łąki i pastwiska. Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody „pro Natura”, Wrocław, 2001.

Herbich J. (red.). 2004. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. Tom 1-5. Wyd. Ministerstwa Środowiska, Warszawa. http://natura2000.gdos.gov.pl/natura2000/pl/poradnik.php

Symonides E. 2008. Ochrona Przyrody. Warszawa

Po ukończeniu zajęc student:

- diagnozuje zagrożenia ekosystemów i gatunków i potrafi powiąza je z odpowiednimi procesami ekologicznymi;

- potrafi dobrac metody ochrony przyrody do konkretnych przedmiotów ochrony i zagrożeń;

- potrafi zaplanowac i przeprowadzic prosty monitoring przyrodniczy mający na celu ocenę stanu ochrony gatunku lub siedliska przyrodniczego oraz zaplanowac monitoring mający na celu ocenę skuteczności metod czynnej ochronyprzyrody

Zaliczenie na ocenę