Restytucja i rekultywacja ekosystemów lądowych

Wymagania formalne

Zaliczenie przedmiotu Ekologia ogólna oraz Siedliskoznawstwo.

Studenci powinni znać podstawy ekologii oraz fizjologii roślin. Wskazana jest podstawowa znajomość fauny i flory oraz głównych typów ekosystemów i zbiorowisk roślinnych.

Sposób realizacji zajęć: Wykład w sali dydaktycznej, ćwiczenia w terenie.

Skrócony opis przedmiotu Restytucja przyrodnicza jako metoda przywracania walorów przyrodniczych lub funkcji ekologicznych zdegradowanym ekosystemom, rekultywacja jako metoda przywracania wartości użytkowych oraz przyrodniczych terenom zdewastowanym i skażonym. Motywy i przesłanki stosowania restytucji i rekultywacji w ekosystemach lądowych, cele i metody działań w restytucji i rekultywacji oraz ich ekologiczne uwarunkowania. Przykłady realizacji; możliwości rozwoju nowych metod i technologii.

Wykład:

Wykład przedstawia cele i metody stosowane w restytucji przyrodniczej i rekultywacji środowiska w kontekście wzrastającej degradacji środowiska naturalnego. Wychodząc od przyczyn degradacji ekosystemów i wynikających z nich zagrożeń dla różnorodności biologicznej, homeostazy ekosystemów i zdrowia ludzi, przedstawiamy koncepcję naprawy systemów przyrodniczych oraz jej historyczny rozwój. Na przykładach omawiane są główne założenia restytucji ekosystemów wg. wytycznych Society for Ecological Restoration oraz główne ograniczenia ekologiczne i atropogeniczne. W kontekście rozwoju metod restytucji ekosystemów omawiana jest tradycyjna rekultywacja oraz coraz silniejsze przenikanie się obydwu koncepcji w ostatnich latach. Kolejne wykłady omawiają wykorzystanie różnych metod fitoremediacji jako rozwijających się metod ochrony środowiska oraz fito-minig, czyli zastosowanie roślin dla odzyskiwania cennych metali z odpadów pokopalnianych.

Ćwiczenia:

Pierwsza część ćwiczeń realizowana jest w formie zajęć terenowych realizowanych w formie pięciu wyjazdów po 6 godzin. Celem zajęć terenowych jest obejrzenie realizacji restytucji przyrodniczej torfowiska niskiego i łąki podmokłej na obszarach zdegradowanych pod wpływem intensywnego rolnictwa (Bagno Całowanie), przedstawienie i dyskusja koncepcji restytucji łąk zalewowych w dolinie Wisły w Warszawie, ocena statusu ekologicznego ekosystemów leśnych powstających spontanicznie oraz sadzonych na gruntach porolnych, zaznajomienie się z metodami stosowanymi w rekultywacji na wysypisku śmieci w Radiowie i na hałdach przy Hucie Warszawa i Elektrociepłowni Siekierki.

W czasie drugiej części ćwiczeń, odbywającej się w laboratorium, studenci prowadzą obserwacje z zastosowaniem ekotestow roślinnych, które umożliwiającymi wybór gatunków czy populacji roślin nadających się do zastosowania w procesach renaturyzacji i fitoremediacji; badają reakcje roślin na skażenie metalami ciężkimi i identyfikują miejsca akumulacji metali (w celu analizy ich zastosowania w fitoremediacji) oraz konstruują model "kopalni roślinnej" dla odzyskania talu (fito- mining; zastosowanie gatunku rośliny hiperakumulującej tal - Biscutella laevigata).

Literatura Artykuły z czasopism naukowych, m.in. Restoration Ecology.

Strony internetowe Society for Ecological Restoration: www.ser.org

van Andel, J. & Aronson, J. (Eds.), Restoration Ecology, pp. 16–28. Massachusetts: Blackwell.

M. Wierzbicka, 2012,Ekotoksykologia - rośliny, gleby, metale, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa

Wykład: Egzamin pisemny (Zalicza 60% punktów).

Ćwiczenia: Ocena sprawozdań z ćwiczeń.