Psychologia Dyskryminacji

Zajęcia przeznaczone dla studentów III i IV roku.

Celem zajęć o charakterze wykładowo-seminaryjnym jest zaznajomienie studentów z podstawowymi teoriami psychologii stosunków międzygrupowych, zwłaszcza zaś z teorią międzygrupowej wrogości (group-focused enmity) oraz zachęcenie ich do wykorzystania zdobytej wiedzy podczas realizacji praktycznego projektu badawczego na temat sytuacji grup mniejszościowych w Polsce.

Zajęcia będą podzielone na trzy części: wykładową, badawczą i seminaryjną.

Zajęcia powstały na podstawie programu letniego Humanity in Action w Berlinie i stanowią realizację 'Action Project'.

W części pierwszej odbędą się cztery czterogodzinne spotkania, podczas których studenci będą uczestniczyć w wykładzie dotyczącym teorii psychologii stosunków międzygrupowych. Następnie przez półtora miesiąca studenci będą pracować w grupach (oraz konsultować się z prowadzącą) nad projektami na temat sytuacji poszczególnych grup mniejszościowych, które zaprezentują podczas czterech ostatnich 3-godzinnych spotkań.

Literatura obowiązkowa:

Allport, G. W. (1954). The nature of prejudice. Reading, MA: Addison Wesley.

Centrum Badania Opinii Społecznej (luty, 2013). Stosunek Polaków do innych narodów. Raport z badań. Warszawa: CBOS.

Centrum Badań nad Uprzedzeniami (2009). Uprzedzenia etniczne w Polsce: Raport z ogólnopolskiego sondażu Polish Prejudice Survey 2009. Warszawa: CBU.

Dovidio, J. F., Gaertner, S. L., & Kawakami, K. (2003). Intergroup contact: The past, present, and the future. Group Processes and Intergroup Relations, 6, 5-21.

Jost, J., Banaji, M. R., Nosek, B. A. (2004). A decade of system justification theory: Accumulated evidence of conscious and unconscious bolstering of status quo. Political Psychology, 25, 881-919.

Macrae, C.N., Stangor, Ch., Hewstone, M. (1999). Stereotypy i uprzedzenia. Gdańsk: GWP. (fragmenty)

Nelson, T. D. (2003). Psychologia uprzedzeń. Gdańsk: GWP (fragmenty)

Pettigrew, T. F. & Meertens, R. W. (1995). Subtle and blatant prejudice in western Europe. European Journal of Social Psychology, 25, 57-75.

Pratto, F., Sidanius, J., Stallworth, L. M., & Malle, B. F. (1994). Social dominance orientation: A personality variable predicting social and political attitudes. Journal of Personality and Social Psychology, 67, 741-763.

Special Eurobarometer 317. Disctrimination in the EU in 2009 (Listopad 2009). The European Commission. [online] http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_317_ en.pdf

Steele, C. M. & Aronson, J. (1995). Stereotype threat and the intellectual test performance of African Americans. Journal of Personality and Social Psychology, 69, 797-811.

Stephan, W. G. i Stephan, C. W. (2003) Wywieranie wpływu przez grupy. Psychologia relacji. Gdańsk: GWP. (fragmenty)

Tajfel, H., Billig, M. G., Bundy, R. P., Flament, C. (1971). Social categorization and intergroup behaviour. European Journal of Social Psychology, 1, 149-178.

Tajfel, H., Turner, J. (1979). An integrative theory of intergroup conflict. W: W. Austin & S. Worchel (Red.), The social psychology of intergroup relations (str. 33-47). Monterey, CA: Brooks/Cole.

Wojciszke, B. (2002). Człowiek wśród ludzi. Warszawa: Scholar. (fragmenty)

Zick, A., Wolf, C., Küpper, B., Davidov, E., Schmidt, P, & Heitmeyer, W. (2008). The syndrome of group-focused enmity: The interrelations of prejudices tested with multiple cross- sectional and panel data. Journal of Social Issues, 64, 363-383.

Literatura uzupełniająca:

Bergmann, W. (2008). Anti-Semitic attitudes in Europe: A comparative perspective. Journal of Social Issues, 64, 343-362.

Hagestad, G. O., & Uhlenberg, P. (2005). The social separation of old and young: A root of ageism. Journal of Social Issues, 61, 343-360.

Herek, G. M. (2000). The psychology of sexual prejudice. Current Directions in Psychological Science, 9, 19-22.

Herek, G. M. (2004). Beyond ‘homophobia’: Thinking about sexual prejudice and sigma in the twenty-first Century. Sexuality Research and Social Policy, 1, 6-24.

Kofta, M. (2001). Stereotyp spiskowy jako centralny składnik antysemityzmu. [w:] M. Kofta i A. Jasińska-Kania (red.), Stereotypy i uprzedzenia: uwarunkowania społeczno kulturowe (s. 274-297). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Kossewska, J. (2003). Społeczeństwo wobec osób niepełnosprawnych. Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Psychologica, 1, 39-59

Kyuchukov, H. (2012). New faces of antigypsyism in modern Europe. Prague: Slovo 21.

Nelson, T. D. (2005). Ageism: Prejudice against our feared future self. Journal of Social Issues, 61, 207-221.

Oswald, D. (2005). Understanding anti-Arab reactions post 9/11: The role of threats, social categories, and personal ideologies. Journal of Applied Social Psychology, 35, 1775- 1799.

McConahay, J. B., Hardee, B. B. & Batts, V. (1981). Has racism declined in America? It depends who is asking and what is asked. The Journal of Conflict Resolution, 25, 563- 579.

Strabac, Z. & Listhaug, O. (2008). Anti-Muslim prejudice in Europe: A multilevel analysis of survey data from 30 countries. Social Science Research, 37, 268-286.

Wiedza:

Po ukończeniu seminarium student (1) zna podstawowe teorie i pojęcia psychologii stosunków międzygrupowych; (2) zna najważniejsze założenia teorii group-focused hostility; (3) rozumie pojęcia stereotypu, uprzedzeń i dyskryminacji; (4) porównuje różne rodzaje teorii uprzedzeń międzygrupowych; (5) rozumie mechanizmy powstawania i utrzymywania się stereotypów i uprzedzeń.

Umiejętności:

Po ukończeniu seminarium student (1) potrafi wykorzystać teorie psychologii stosunków międzygrupowych do identyfikacji i interpretacji problemów społecznych, zwłaszcza zaś sytuacji grup mniejszościowych; (2) potrafi wyszukać z różnych źródeł i skompilować informacje na temat sytuacji grup mniejszościowych.

Kompetencje społeczne:

Po ukończeniu seminarium student (1) jest wrażliwy na sytuację społeczną członków grup mniejszościowych; (2) umie współpracować w grupie przy wykonywaniu wspólnej pracy; (3) umie zaprezentować wynik przeprowadzonych badań na forum grupy.