Metody eksploatacji złóż

obowiązkowe

Górnictwo jest nauką obejmującą całokształt zagadnień związanych z wydobywaniem z ziemi kopalin użytecznych. Charakteryzuje różne techniki ich wydobycia (odkrywkowe, otworowe i podziemne), dostosowane do właściwości fizykochemicznych kopalin oraz geologiczno-górniczych warunków występowania złóż. Prognozuje również oraz określa metody przeciwdziałania ekologicznym zagrożeniom wywołanym prowadzeniem działalności górniczej. W ramach przedmiotu omawiane są zagadnienia formalno-prawne i projektowe związane z przygotowaniem rozpoznanego i udokumentowanego złoża do eksploatacji, zasady wykonywania górniczych robót udostępniających i eksploatacyjnych złóż kopalin różnymi metodami: odkrywkową, podziemną i otworową oraz działania związane z likwidacją kopalni i rekultywacją obszarów pogórniczych.

Celem wykładu jest przekazanie słuchaczom podstawowych wiadomości z metod eksploatacji złóż w zakresie niezbędnym dla zrozumienia wpływu warunków geologiczno-złożowych występowania kopaliny w górotworze, jej cech fizykochemicznych oraz parametrów jakościowych na wybór sposobu udostępnienia i eksploatacji złoża. W części dotyczącej przygotowania projektu budowy zakładu górniczego omawiane są unormowania prawne wynikające z Prawa geologicznego i górniczego określające tryb ubiegania się o koncesję na działalności górniczą i warunki jej udzielania. W części dotyczącej wykonywania robót górniczych omawiane są różne metody eksploatacji złóż, zasady wykonywania wyrobisk górniczych i ich przeznaczenie, zasady funkcjonowania kopalń oraz obowiązki geologów kopalnianych związane z geologiczną obsługą kopalń, w zakresie przewidzianym Prawem geologicznym i górniczym. Omawiane są przykłady zastosowania różnych metod eksploatacyjnych w złożach polskich. Dla złóż kopalin eksploatowanych metodą otworową omawiane są różne technologie eksploatacji dostosowane do właściwości fizykochemicznych kopalin oraz geologiczno-górniczych warunków występowania złóż, a także związane z tym zagrożenia dla górotworu i środowiska przyrodniczego. Dla złóż eksploatowanych odkrywkowo omawiane są zasady udostępnienia złoża, zdejmowania i składowania nadkładu, w tym zasady formowania „złóż antropogenicznych”, systemy eksploatacji oraz odwadniania wyrobisk. W przypadku złóż eksploatowanych metodami podziemnymi omawiane są sposoby udostępniania złoża, różne systemy eksploatacyjne, sposoby likwidacji wolnej przestrzeni po wyeksploatowanej kopalinie, sposoby przewietrzania i odwadniania wyrobisk, szkody górnicze oraz procedury związane z likwidacją podziemnych zakładów górniczych i rozliczeniem zasobów.

Guziel A., Wybrane działy górnictwa, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa, 1997, 197.

Nieć M., Geologia kopalniana, Wyd. Geol., Warszawa, 1990, 504.

Piechota S., Stopyra M., Poborska-Młynarska K., Systemy podziemnej eksploatacji złóż węgla kamiennego, rud i soli. Wydawnictwa AGH Kraków 2009, 304.

Po ukończeniu przedmiotu student zna: 1) zasady eksploatacji kopalin na poziomie umożliwiającym dokonanie oceny celowości i metod podjęcia eksploatacji rozpoznawanego i dokumentowanego złoża w określonych warunkach geologiczno-złożowych, 2) zasady racjonalnej gospodarki jego zasobami oraz 3) obowiązki geologicznej służby górniczej w zakresie racjonalnej i bezpiecznej eksploatacji.

KRK dla kierunku Geologia stosowana

K_W01 – dostrzega wielorakie związki między składowymi środowiska przyrodniczego

K_W02 – zna problemy i metody badawcze z dziedziny nauk przyrodniczych

K_W03 – zna proste i zaawansowane instrumentalne metody analityczne stosowane w badaniach skał, minerałów i substancji pochodzenia organicznego, chemizmu i dynamiki wód i innych elementów środowiska przyrodniczego

K_W07 – zna narzędzia zarządzania w geologii

K_W08 – rozróżnia narzędzia i procedury prawno – administracyjne i ekonomiczno - finansowe w geologii stosowanej

K_W09 – przewiduje skutki ingerencji człowieka w środowisko przyrodnicze (gruntowo-wodne, skał i złóż, gospodarki odpadami, zagrożeń dla środowiska, rekultywacji i rewitalizacji obszarów zdegradowanych)

K_W11 – rozumie miejsce polityki resortowej i zasad zrównoważonego rozwoju w życiu społeczno – gospodarczym

K_W12 – zna modele opisujące środowisko geologiczne

K_W13 – interpretuje międzynarodowy wymiar geologii stosowanej

K_W14 – zna zasady korzystania z zasobów naturalnych (złóż surowców mineralnych, wody, powietrza, biologicznych, itp.)

K_U01 – wykonuje i opisuje proste zadanie badawcze indywidualnie i zespołowo

K_U02 – dobiera właściwą metodologię do rozwiązania problemu badawczego lub projektowego

K_U06 – wykorzystuje modele środowiskowe do interpretacji zmian zachodzących w przyrodzie ożywionej i nieożywionej

K_U09 – sporządza proste raporty oraz wytyczne do ekspertyz na podstawie zebranych danych

K_K01 – skutecznie komunikuje się w mowie i na piśmie ze społeczeństwem i specjalistami z różnych dziedzin w zakresie geoinżynierii

K_K02 – docenia rolę edukacji praktycznej, ekologicznej i zdrowotnej

K_K03 – doskonali swoje umiejętności zawodowe

K_K09 – rozumie potrzeby poszukiwania nowych technologii

K_K12 – dba o rzetelność i wiarygodność swojej pracy

Test pisemny – ocena pozytywna po uzyskaniu min. 50% punktów za prawidłowe odpowiedzi;

Zaliczenie poprawkowe ‒ ocena pozytywna po uzyskaniu min. 50% punktów za prawidłowe odpowiedzi.

Ćwiczenia:

Ocena prac projektowych

zaliczenie poprawkowe ‒ ocena pozytywna za prace projektowe

Dopuszczalna liczba nieobecności na zajęciach podlegająca usprawiedliwieniu ‒ 2

brak