(in Polish) Geneza i klasyfikacja gleb

Wykład poświęcony jest genezie gleb oraz procesom glebotwórczym w różnych strefach klimatycznych. Omawiane są czynniki kształtujące właściwości fizykochemiczne gleb oraz wpływające na wykształcenie się profilu glebowego. Przedstawiane są zasady opisu gleb, a także polskie i międzynarodowe klasyfikacje. Omawiana jest geografia gleb. W trakcie zajęć przedstawiane są formy degradacji gleb oraz analiza procesów doprowadzających do pogorszenia ich jakości.

Wykład ma za zadanie zapoznać z podstawowymi procesami kształtującymi glebę. Przedstawiana jest definicja gleby, jej rola w ekosystemie oraz analizowane są w trakcie zajęć uwarunkowania powstawania różnych typów gleb. Wskazywane czynniki glebotwórcze, w tym współzależności istniejące między właściwościami gleb, klimatem i roślinnością. Omawiane są: budowa profilu glebowego, właściwości fizyczne (gęstość, zwięzłość, plastyczność), fizykochemiczne (charakterystyka mikro- i makroelementów, właściwości sorpcyjne gleb w tym rodzaje sorpcji, odczyn i właściwości buforowe), chemiczne i biologiczne gleb. Przedstawiany jest trójfazowy układ gleb. Prezentacja fazy stałej zawiera charakterystykę mineralnej części gleby, charakterystykę substancji organicznej, jej przeobrażeń i znaczenia, a także opis kompleksów organiczno-mineralnych. W opisie fazy ciekłej gleby zawarte jest omówienie postaci wody w glebie, chemizmu roztworu glebowego oraz pojemności wodnej. Prezentacja fazy gazowej obejmuje, zjawiska wymiany gazowej w glebie, skład chemiczny powietrza glebowego oraz stosunki termiczne. Prezentowane są także zjawiska degradacji gleb i omawiane czynniki je wywołujące.

Prezentowana jest, oparta na kryteriach genetycznych, Systematyka gleb Polski. Omawiane są kryteria doboru jednostek systematycznych, podział gleb Polski na jednostki systematyczne, charakterystykę poszczególnych klas i typów oraz przestrzenne rozmieszczenie wydzielonych typów gleb na obszarze Polski. W trakcie wykładu przedstawiana jest także bonitacyjna klasyfikacja gleb oraz zasady ich podziału na kompleksy rolniczej przydatności. Omawiane są ponadto gleby kopalne i ich stratygraficzne znaczenie. Prezentowany jest przegląd i rozmieszczenie gleb świata oraz klasyfikacja FAO, WRB oraz Soil taxonomy (USA).

Gworek B., Barański A., Kondzielski I., Kucharski R., Sas-Nowosielska A., Małkowski E., Nogaj K., Rzychoń D., Worsztynowicz A. (2004) – Technologie rekultywacji gleb. IOŚ

Kowalik P. (2001) – Ochrona środowiska glebowego. PWN, Warszawa

Siuta J. (1978) – Ochrona i rekultywacja gleb. PWRiL, Warszawa

Siuta J. (red.) (1999) – Ochrona i rekultywacja gruntów w gminie. PTIE, Warszawa

Siuta J. (1995) – GLEBA diagnozowanie stanu i zagrożenia. IOŚ, Warszawa

Siuta J., Kucharska A. (1997) – Wieloczynnikowa degradacja ziemi w Polsce. IOŚ, Warszawa

Turski R., Baran S., (1995) – Degradacja, ochrona gleb i rekultywacja. Wydawnictwa AR w Lublinie

K_W02 posiada wiadomości o geochemicznej historii Kosmosu i Ziemi, zna procesy migracji pierwiastków oraz miejsca i formy ich gromadzenia się, warunki powstawania i przeobrażeń materii organicznej, mechanizmy różnicowania się wybranych izotopów w środowiskach ziemskich i praktyczne wykorzystanie głównych metod izotopowych do odtwarzania środowisk geochemicznych oraz określania wieku obiektów geologicznych

K_W03 rozpoznaje podstawowe zjawiska fizyczne, analizuje je w oparciu o prawa fizyki oraz wyjaśnia ich przebieg w nawiązaniu do procesów geologicznych

K_W06 zna, rozumie i interpretuje procesy oraz zjawiska rozgrywające się w przeszłości i współcześnie na powierzchni Ziemi i w jej wnętrzu

K_U14 posiada umiejętności i kompetencje w zakresie rozpoznania i oceny charakterystyk jakości poszczególnych elementów środowiska przyrodniczego, oceny wielkości przekształceń środowiska, oraz wyboru narzędzi do oceny jakości środowiska

K_K03 realizując geologiczne zadania badawcze umie zidentyfikować problemy i zaproponować sposoby ich rozwiązania

K_K06 zna zasady najprostszego i najefektywniejszego osiągania zamierzonych celów przy wykonywaniu prac geologicznych

K_K07 rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie

K_K09 dba o rzetelność i wiarygodność swojej pracy

brak