Ekonomia Cyrkularna: Procesy (społecznej) przedsiębiorczości, Implikacje, Ścieżki i Międzysektorowe Sieci

fakultatywne

Wykład ćwiczeniowy

Stosowane metody dydaktyczne: wykłady, ćwiczenia (praca w grupach nad określonymi zagadnieniami; dyskusje; analiza tekstu i przypadków; prezentacje)

Paradygmat gospodarki o obiegu zamkniętym (CE) stał się popularną koncepcją, która staowi wyzwanie dla ‘liniowego’ modelowi rozwoju gospodarczego, poprzez wydobywanie i zachowywanie najwyższej możliwej wartości z istniejących zasobów poprzez ich recyrkulację. Jest to możliwe dzięki przedsiębiorczym praktykom, takim jak ponowne używanie (‘re-use’), odzyskiwanie materiałów, naprawa, recykling i projektowanie przyjazne dla środowiska (‘ecodesign’). Takie działania są coraz częściej przedstawiane w literaturze jako powiązane ze sobą zjawiska społeczne, techniczne, środowiskowe i geograficzne, które mają długotrwały wpływ na rozwój zrównoważony. Celem tego przedmiotu jest zaznajomienie studentów z wielowymiarową koncepcją gospodarki o obiegu zamkniętym, jednocześnie oferując nacisk na praktyczne zastosowanie studiowanych tematów. Opierając się na studiach przypadków przedsiębiorstw (społecznych), przedmiot ten ukazuje międzyorganizacyjne i wewnątrzorganizacyjne społeczno-przestrzenne sieci wraz z mechanizmami i procesami kształtującymi główne/konwencjonalne i alternatywne przestrzenie produkcji, handlu i konsumpcji w gospodarce o obiegu zamkniętym. W ten sposób, przedmiot ten bada łańcuchy wartości (m.in. te związane z tworzywami sztucznymi, tekstyliami, żywnością, elektroniką), analizuje społeczno-cyrkularne modele biznesowe, oraz bada ścieżki skalowania cyrkularnych innowacji biznesowych, tak aby ukazać sposoby ograniczenia produkcji odpadów, przy jednoczesnej maksymalizacji korzyści/implikacji w kontekście wartości społecznych i gospodarczych, a także w świetle potencjalnych kosztów/ryzyk. Badając, w jaki sposób ekologiczne, pozaekonomiczne i ekonomiczne podstawy gospodarki o obiegu zamkniętym można realizować poprzez rozwój sieci obejmujących organizacje sektora publicznego, prywatnego i społecznego, przedmiot ten przedstawia różne ścieżki rozwoju gospodarki o obiegu zamkniętym w skali lokalnej, regionalnej, krajowej i międzynarodowej. W ramach tego przedmiotu studenci będą także zaznajomieni ze strukturami ekonomiczno-instytucjonalnymi, zasadami zarządzania, ramami teoretycznymi, a także dostępnymi narzędziami i technikami, które umożliwiają rozwój ekonomii cyrkularnej.

Compulsory readings:

Anne Rainville (2021). Stimulating a more Circular Economy through Public Procurement: Roles and dynamics of intermediation. Research Policy, 50(4): 104193.

Martin Geissdoerfer, Sandra Naomi Morioka, Marly Monteiro de Carvalho, Steve Evans (2022) Business models and supply chains for the circular economy. Journal of Cleaner Production, 190: 712-721.

Maryam Hina, Chetna Chauhan, Puneet Kaur, Sascha Kraus, Amandeep Dhir (2022). Drivers and barriers of circular economy business models: Where we are now, and where we are heading. Journal of Cleaner Production, 333: 130049.

Julian Kirchherr, Nan-Hua Nadja Yang, Frederik Schulze-Spüntrup, Maarten J. Heerink, Kris Hartley (2023). Conceptualizing the Circular Economy (Revisited): An Analysis of 221 Definitions, Resources, Conservation and Recycling, 98: 107001.

Stahel, W. R. (2019). The circular economy. A user’s guide. Routledge, New York.Weetman, C. (2020). Circular Economy Handbook: How to Build a More Resilient, Competitive and Sustainable Business. Kogan Page, New York/New Delhi.________________________

Supplementary readings:

Calisto Friant, M., Vermeulen, W. J., & Salomone, R. (2020). A typology of circular economy discourses: Navigating the diverse visions of a contested paradigm. Resources, Conservation and Recycling, 161, Article 104917. https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2020.104917

Campbell-Johnston, K., Calisto Friant, M., Thapa, K., Lakerveld, D., & Vermeulen, W. J. (2020). How circular is your tyre: Experiences with extended producer responsibility from a circular economy perspective. Journal of cleaner production, 270, Article 122042. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2020.122042

Delgadillo, E., Reyes, T., & Baumgartner, R. J. (2021). Towards territorial product-service systems: A framework linking resources, networks and value creation. Sustainable Production and Consumption, 28, 1297-1313. https://doi.org/10.1016/j.spc.2021.08.003

Droege, H., Raggi, A., & Ramos, T. B. (2021). Co‐development of a framework for circular economy assessment in organisations: Learnings from the public sector. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 28(6), 1715-1729. https://doi.org/10.1002/csr.2140

Fratini, C.F., Georg, S., Jørgensen, M.S. (2019) Exploring circular economy imaginaries in European cities: A research agenda for the governance of urban sustainability transitions. Journal of Cleaner Production, 288:974-989.

Friant, M.C., Vermeulen, W.J.V., Salomone, R. (2021) Analysing European Union circular economy policies: words versus actions. Sustainable Production and Consumption, 27:337-353.

Klein, N., Ramos, T. B., & Deutz, P. (2020). Circular economy practices and strategies in public sector organizations: An integrative review. Sustainability, 12(10), Article 4181. https://doi.org/10.3390/su12104181

Korhonen, J., Nuur, C., Feldmann, A. & Birkie, S. E. (2018). Circular economy as an essentially contested concept. Journal of Cleaner Production, 175(February), 544–552.

Lacy, P., Long, J. & Spindler, W. (2020). The Circular Economy Handbook. Realizing the Circular Advantage. Palgrave Macmillan, London.Lekan, M., Jonas, A.E.G. & Deutz, P. (2021). Circularity as Alterity? Untangling Circuits of Value in the Social Enterprise–Led Local Development of the Circular Economy. Economic Geography 97(30): 257-283. DOI 10.1080/00130095.2021.1931109

Lekan, M. & Rogers, H. A. (2020). Digitally-enabled diverse economies: exploring socially inclusive access to the circular economy in the city. Urban Geography – Debates and Interventions 41(6): 898-901. DOI 10.1080/02723638.2020.1796097

Newsholme, A., Deutz, P., Affolderbach, J., & Baumgartner, R. J. (2022). Negotiating Stakeholder Relationships in a Regional Circular Economy: Discourse Analysis of Multi-scalar Policies and Company Statements from the North of England. Circular Economy and Sustainability, 2(2), 783-809. https://doi.org/10.1007/s43615-021-00143-9

Opferkuch, K., Caeiro, S., Salomone, R., & Ramos, T. B. (2021). Circular economy in corporate sustainability reporting: A review of organisational approaches. Business strategy and the environment : BSE, 30(8), 4015-4036. https://doi.org/10.1002/bse.2854

Pusz, M., Jonas, A.E.G., Deutz, P. (2023). Knitting Circular Ties: Empowering Networks for the Social Enterprise-led Local Development of an Integrative Circular Economy. Circular Economy and Sustainability. DOI 10.1007/s43615-023-00271-4

Roos Lindgreen, E., Opferkuch, K., Walker, A. M., Salomone, R., Reyes, T., Raggi, A., …Caeiro, S. (2022). Exploring assessment practices of companies actively engaged with circular economy. Business strategy and the environment: BSE, 31(4), 1414-1438. https://doi.org/10.1002/bse.2962

Roos Lindgreen, E., Salomone, R., & Reyes, T. (2020). A Critical Review of Academic Approaches, Methods and Tools to Assess Circular Economy at the Micro Level. Sustainability, 12(12), Article 4973. https://doi.org/10.3390/su12124973

Santa‐Maria, T., Vermeulen, W. J. V., & Baumgartner, R. J. (2022). The Circular Sprint: Circular business model innovation through design thinking: Journal of Cleaner Production 362:132323. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2022.132323Santa‐Maria, T., Vermeulen, W. J. V., & Baumgartner, R. J. (2021). How do incumbent firms innovate their business models for the circular economy? Identifying micro‐foundations of dynamic capabilities. Business strategy and the environment: BSE, https://doi.org/10.1002/bse.2956

Thapa, K., Vermeulen, W. J. V., Deutz, P., & Olayide, O. (2022). Ultimate producer responsibility for e-waste management–A proposal for just transition in the circular economy based on the case of used European electronic equipment exported to Nigeria. Business Strategy and Development, https://doi.org/10.1002/bsd2.222

Thapa, K., Vermeulen, W., Deutz, P., & Olayide, O. (2022). Transboundary movement of waste review: From binary towards a contextual framing. Waste management & research: The Journal for a Sustainable Circular Economy, https://doi.org/10.1177/0734242X221105424Walker, A. M., Opferkuch, K., Roos Lindgreen, E., Simboli, A., Vermeulen, W. J., & Raggi, A. (2021). Assessing the social sustainability of circular economy practices: Industry perspectives from Italy and the Netherlands. Sustainable Production and Consumption, 27, 831-844. https://doi.org/10.1016/j.spc.2021.01.030

Walker, A. M., Vermeulen, W. J., Simboli, A., & Raggi, A. (2021). Sustainability assessment in circular inter-firm networks: An integrated framework of industrial ecology and circular supply chain management approaches. Journal of cleaner production, 286, Article 125457. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2020.125457

Walker, A. M., Opferkuch, K., Roos Lindgreen, E., Raggi, A., Simboli, A., Vermeulen, W. J., …Salomone, R. (2021). What Is the Relation between Circular Economy and Sustainability? Answers from Frontrunner Companies Engaged with Circular Economy Practices. Circular Economy and Sustainability, https://doi.org/10.1007/s43615-021-00064-7

Watkins, E., Gionfra, S., Schweitzer, J-P., Panzer, M., Janssens, C., Brink, P. (2017) EPR in the EU Plastics Strategy and the Circular Economy:
A focus on plastic packaging. The Institute for European Environmental Policy (IEEP).

Wiedza | Zna i rozumie:

WG_01 w stopniu umożliwiającym rewizję istniejących paradygmatów - światowy dorobek, obejmujący podstawy teoretyczne oraz zagadnienia ogólne i wybrane zagadnienia szczegółowe – właściwe dla danej dyscypliny w ramach nauk społecznych

WG_02 - główne tendencje rozwojowe dyscyplin w ramach nauk społecznych, w których odbywa się kształcenie

WG_03 - metodologię badań naukowych w obrębie dyscyplin naukowych z dziedziny nauk społecznych

WK_01 - fundamentalne dylematy współczesnej cywilizacji z perspektywy nauk społecznych

Umiejętności | Potrafi:

UK_05 - posługiwać się językiem obcym na poziomie B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego z wykorzystaniem fachowej terminologii właściwej danej dyscyplinie w ramach nauk społecznych w stopniu umożliwiającym uczestnictwo w międzynarodowym środowisku naukowym i zawodowym

Kompetencje społeczne | Jest gotów do:

KO_01 - wypełniania zobowiązań społecznych badaczy i twórców

KO_02 wypełniania zobowiązań społecznych i podejmowania działań na rzecz interesu publicznego, zwłaszcza w zakresie inicjowania działań na rzecz interesu publicznego

KO_03 - myślenia i działania w sposób przedsiębiorczy

Oraz inne: WG_04 – koncepcję gospodarki o obiegu zamkniętym, modele teoretyczne związane z gospodarką o obiegu zamkniętym oraz implikacje praktyk gospodarki o obiegu zamkniętym dla strategii rozwoju lokalnego, regionalnego i krajowego UK_06 – krytycznie przeanalizować koncepcję gospodarki o obiegu zamkniętym i związanych z nią efektów odbicia UK_07 – analizować społeczno-przestrzenne sieci w gospodarce o obiegu zamkniętym UK_08 – omówić możliwości i możliwe metody wdrażania gospodarki o obiegu zamkniętym na obszarach miejskich, a także w organizacjach sektora publicznego, społecznego i prywatnego, tak aby stworzyć wielopłaszczyznowe korzyści UK_09 – ocenić korzyści modeli biznesowych gospodarki o obiegu zamkniętym i ścieżki skalowania innowacji biznesowych o obiegu zamkniętym w celu ograniczenia produkcji odpadów, przy jednoczesnym maksymalizowaniu korzyści społecznych i ekonomicznych UK_10 – badać związek pomiędzy obiegiem zamkniętym a zrównoważonym rozwojem w różnych łańcuchach wartości (np. tworzywa sztuczne, tekstylia, żywność, drewno) UK_11 – zastosować zasady gospodarki o obiegu zamkniętym w rzeczywistych przypadkach. KO_04 – myślenia w sposób kreatywny, analityczny i systemowy KO_05 – pracy zespołowej KO_06 – tworzyć spójne argumenty w zakresie gospodarki cyrkularnej

Opis wymagań związanych z uczestnictwem w zajęciach, w tym dopuszczalnej liczby nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: maksymalnie trzy nieusprawiedliwione godziny nieobecności

Zasady zaliczania zajęć i przedmiotu (w tym zaliczania poprawkowego): projekt indywidulany (blog post/artykuł) i praca w grupie (projekt)

Metody weryfikacji efektów uczenia się: aktywne uczestniczenie na zajęciach poprzez zaznajamianie się z tematami zajęć, projekt grupowy i praca indywidualna

Kryteria oceniania: 50% - projekt grupowy; 30% - indywidualna praca pisemna; 20% aktywność na zajęciach