Zachowania przestrzenne

geografia

obowiązkowe

mieszany: w sali i zdalnie

Zajęcia poświęcone są jednej z podstawowych form życia człowieka, jego aktywności w przestrzeni. W trakcie kursu przechodzimy stopniowo od analizy uwarunkowań zachowań przestrzennych człowieka do badań geograficznych konkretnych form tych zachowań (praca, mieszkanie, wypoczynek, zakupy).

Wykład ma za zadanie pokazać dotychczasowe badania geograficzne nad aktywnością ludzi w czasie i w przestrzeni. Szczególne miejsce w tych analizach zajmuje podejście behawioralne, w ramach którego analizowane są zagadnienia percepcji środowiska, wyobrażeń, preferencji i postaw. Stanowi to podstawę analizy motywacji, oceny wyborów miejsc w przestrzeni.

Na początku cyklu wykładów omawiane są uwarunkowania zachowań przestrzennych. Z jednej strony chodzi o wpływy społeczne, gospodarcze, technologiczne, z drugiej są to uwarunkowania wewnętrzne (psychologiczne, demograficzne).

Kolejne wykłady to prezentacja dotychczasowych badań nad percepcją i waloryzacją przestrzeni. W analizach geograficznych ważne miejsce zajmuje tu sposób obrazowania uogólnień indywidualnych ocen przestrzeni (koncepcja map mentalnych).

Inny ważny nurt tych badań to geografia czasu z próbami modelowania zachowań przestrzennych grup osób, społeczności.

Druga część wykładów to prezentacja uwarunkowań, zróżnicowania przestrzennego, sposobów modelowania, wyjaśniania zachowań przestrzennych w różnych skalach przestrzennych kilku podstawowych form aktywności przestrzennej człowieka. Przechodzimy kolejno od zachowań migracyjnych, podróży i form spędzania czasu wolnego, przez analizę dojazdów do pracy i mobilności rezydencjalnej. Na koniec tych rozważań dochodzimy do analiz zachowań konsumentów. Prezentowane są szczególnie klasyczne i nowe podejścia w modelowaniu zachowań przestrzennych klientów centrów handlowych, innych obiektów handlowych, instytucji usługowych.

Na koniec cyklu wykładów podejmujemy problem zmian w zachowaniach przestrzennych na skutek rozwoju technologii teleinformatycznych, wpływu pracy zdalnej na preferencje przestrzenne w korzystaniu z obiektów i form spędzania czasu poza aktywnością zawodową.

Ćwiczenia są poświęcone analizie zachowań przestrzennych w różnych obszarach aktywności człowieka. Dwa z ćwiczeń mają charakter dyskusji na wybrany temat, po przeczytaniu tekstu wprowadzającego [1) przyczyny i skutki migracji oraz 2) zachowania zakupowe na rynku towarów i usług]. Pozostałe zajęcia to praca indywidualna studenta (gromadzenie danych i informacji, obliczenia i analiza wyników) nad jednym z aspektów zachowań przestrzennych. Pierwszym tematem są zachowania migracyjne i ich zmiany w cyklu życia (osoby, rodziny). Drugie zagadnienie to problem dojazdów do pracy (ich skali, zasięgu). Trzecia praca dotyczy zachowań przestrzennych związanych ze spędzaniem czasu wolnego.

Bombol M., Dąbrowska A., 2003, Czas wolny. Konsument - rynek - marketing. Warszawa, Liber.

Jałowiecki B., Szczepański M.S., 2002, Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar (rozdział 6).

Kaczmarek J., 1996, Dzienna ścieżka życia mieszkańców Łodzi a warunki życia w mieście. Łódź, Łódzkie Towarzystwo Naukowe.

Walmsley D.J., Lewis G.J., 1997, Geografia człowieka. Podejścia behawioralne. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.

Węcławowicz G. (red.), 1983, Geografia czasu. Przegląd Zagranicznej Literatury Geograficznej. Zeszyt 1.

Wykład

W zakresie wiedzy student/ka:

1. Zna uwarunkowania zachowań przestrzennych.

2. Zna podstawowe rodzaje aktywności przestrzennej w czasie aktywności zawodowej i czasie wolnym osób.

W zakresie umiejętności student/ka:

1. Potrafi analizować wpływ zmian technologicznych na zakres zachowań przestrzennych.

Ćwiczenia

W zakresie wiedzy student/ka:

1. Zna zmienne decydujące o zachowaniach przestrzennych konsumentów usług i handlu.

W zakresie umiejętności student/ka:

1. Potrafi określić pole informacji i pole wykorzystania przestrzeni miejskiej dla konsumenta wybranego rodzaju usług.

2. Określić obszar oddziaływania miasta na podstawie zakresu dojazdów do pracy.

Egzamin pisemny z treści wykładu (15 pytań - test wyboru i pytania otwarte). Prawidłowa odpowiedź na każde z pytań = 4 pkt.

Łącznie z egzaminu można uzyskać 60 punktów.

Skala ocen: do 30 pkt = 2,0; 31-36 pkt = 3,0; 37-42 pkt = 3,5; 43-49 pkt = 4,0; 50-55 pkt = 4,5; 56-60 pkt = 5,0

Osoby, które uzyskają z ćwiczeń ocenę bardzo dobrą są zwolnione z egzaminu końcowego (równoznaczne z otrzymaniem bardzo dobrej oceny końcowej z przedmiotu).

Student/ka ma prawo do egzaminu końcowego po zaliczeniu ćwiczeń (uzyskaniu co najmniej połowy punktów za ćwiczenia).

W przypadku drugiego terminu zaliczenia końcowego (wykład) obowiązują te same zasady, co w terminie pierwszym.

Prawo do pisemnego egzaminu końcowego (wykład) przysługuje studentom, którzy otrzymali przynajmniej połowę (czyli 20) z maksymalnej liczby punktów za ćwiczenia.

Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest obecność na zajęciach. Możliwa jest jedna nieobecność nieusprawiedliwiona.

Nieobecność (także usprawiedliwiona) na co najmniej połowie zajęć uniemożliwia zaliczenie ćwiczeń.

W przypadku usprawiedliwionej nieobecności na 2 lub 3 ćwiczeniach lub uzyskania niewystarczającej liczby punktów z ćwiczeń możliwe jest ich zaliczenie poprzez (ponowne) wykonanie trzech prac kameralnych oraz napisanie eseju na wskazany przez prowadzącego temat (punktowanego jak za udział w dwóch ćwiczeniach z dyskusją nad tekstem). Wszystkie prace muszą być oddane do sprawdzenia najpóźniej na tydzień przed rozpoczęciem egzaminacyjnej sesji poprawkowej semestru zimowego. Po zaliczeniu ćwiczeń student/ka ma prawo do pisemnego egzaminu końcowego w sesji poprawkowej.