Evolution of the natural landscape of Poland

Wykład obejmuje omówienie paleogeografii obszaru Polski w kenozoiku, ze szczególnym uwzględnieniem okresu od schyłku pliocenu po czasy współczesne. Służy przedstawieniu czynników i procesów, jakie przyczyniły się do ukształtowania dzisiejszych krajobrazów i zadecydowały o ich zróżnicowaniu regionalnym i lokalnym.

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z kolejnymi etapami kenozoicznego rozwoju krajobrazów Polski, głównie na przestrzeni plejstocenu i holocenu, w nawiązaniu do wcześniejszych okresów geologicznych. W trakcie wykładów zaprezentowane zostaną zagadnienia dotyczące paleogeografii i stratygrafii czwartorzędu Polski, ze szczególnym uwzględnieniem uwarunkowań i przestrzennego zróżnicowania procesów, jakie przyczyniły się do zachodzących w tym okresie przemian cech podłoża, rzeźby terenu, odwodnienia powierzchni i głównych zbiorowisk roślinnych. Treść wykładu obejmuje też szczegółowe omówienie rozwoju poglądów na temat prezentowanych zagadnień, a także zwrócenie uwagi na interdyscyplinarne metody badań czwartorzędowej ewolucji środowiska.

Nakład pracy studenta: 2 ECTS = 2x25 godz.=50 godz.

(N) - zajęcia w bezpośrednim kontakcie z nauczycielem

(S) - praca własna (samodzielna) studenta

Wykład – 30 godzin (N)

Samodzielne przygotowanie do kolejnych zajęć – 1/2 do 1 godz.

tygodniowo; razem 10 godzin (S)

Przygotowanie do zaliczenia – 10 godzin (S)

Łącznie – 50 godzin.

Opracowania ogólne:

Ber, A., Lindner, L., Marks, L., 2007. Propozycja podziału stratygraficznego czwartorzędu Polski. Przegląd Geologiczny, 55 (2), 115-118.

Lindner L. (red.), 1992. Czwartorzęd - osady, metody badań, stratygrafia. PWN, Warszawa.

Marks L., Ber A., Lindner L. (red), 2014. Zasady polskiej klasyfikacji I terminologii stratygraficznej czwartorzędu. Komitet Badań Czwartorzędu PAN, Warszawa.

Mojski J.E., 1993. Europa w Plejstocenie. PWN Warszawa.

Mojski J.E., 2005. Ziemie Polskie w Czwartorzędzie - zarys monograficzny. PIG, Warszawa.

Mojski J.E., 2005. Ziemie polskie w czwartorzędzie. Zarys morfogenezy. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.

Różycki S.Z., 1972. Plejstocen Polski Środkowej na tle przeszłości w górnym trzeciorzędzie. PWN, Warszawa.

Stankowski W., 1996. Wstęp do geologii kenozoiku. Wyd. Naukowe UAM, Poznań.

Starkel L., 1977. Paleogeogtrafia holocenu. PWN, Warszawa.

Starkel L., Kostrzewski A., Kotarba A., Krzemień K. (red.), 2008. Współczesne przemiany rzeźby Polski, SGP, IGiGP UJ, IGiPZ PAN, Kraków.

Literatura szczegółowa dotycząca rzeźby poszczególnych regionów będzie podawana na bieżąco podczas kolejnych wykładów.

Efekty kierunkowe: K_W01, K_W02, K_W04, K_W05, K_U01, K_K01, K_K05

Efekty specjalnościowe: S3_W01, S3_W02, S3_W04, S3_W05, S3_U01, S3_K01, S3_K05

Po ukończeniu przedmiotu student:

wiedza:

• zna najważniejsze etapy kształtowania krajobrazu Polski,

• posiada wiedzę nt. różnorodności metod stosowanych w badaniach czwartorzędu,

• orientuje się w podstawowej literaturze dotyczącej paleogeografii i stratygrafii czwartorzędu w Polsce,

umiejętności:

• umie wyjaśnić, jaką rolę w ukształtowaniu współczesnych krajobrazów Polski odegrały wybrane procesy przyrodnicze,

• umie określić procesy dominujące w poszczególnych jednostkach stratygraficznych czwartorzędu w różnych regionach Polski,

kompetencje społeczne:

• rozumie, że podstawą prognozowania przyszłych zmian krajobrazu jest gruntowana wiedza nt. procesów zachodzących w minionych okresach geologicznych.

Pisemny test sprawdzający wiedzę, złożony głównie z pytań otwartych.

Istnieje możliwość poprawy oceny - jeśli uzyskana w ten sposób ocena jest niezadawalająca student może przystąpić do zaliczenia ustnego.