(in Polish) Metodologia i współczesne kierunki badań geograficznych-1

Prezentacja najwazniejszych koncepcji metodologicznych i metodycznych w zakresie teorii badań naukowych, w szczególności geografii oraz zasad poprawnej prezentacji kartograficznej. Przedmiot prowadzony przez kilku prowadzących - specjalistów z róznych dziedzin geografii i kartografii.

Prof. Katarzyna Ostaszewska:

Znajomość podstaw teoretycznych i metodologicznych geografii, umiejętność uzasadnienia własnej postawy badawczej.

Prof. Florian Plit:

Znajomość podstaw teoretycznych i metodologicznych geografii, świadomość ograniczeń stosowania metod sformalizowanych, a zarazem przekonanie o potrzebie ich stosowania.

Prof. Jacek Pasławski:

Zwrócenie uwagi doktorantów na znaczenie prezentacji graficznej w pracy naukowej

Prof. Katarzyna Ostaszewska:

1. Inspiracje i założenia filozoficzne w geografii fizycznej, w tym:

Ontologiczny charakter pojęć naukowych. Ontologia systemowa i możliwości jej stosowania. Przykłady systemowego ujęć przedmiotu badań geografii fizycznej (pojęcia: krajobraz, środowisko przyrodnicze, środowisko geograficzne).

Co uznajemy za prawdę? Postawa realizmu poznawczego, jej składniki i konsekwencje metodologiczne w geografii fizycznej.

2. Wybrane zagadnienia metodologiczne geografii fizycznej, w tym:

Cel badań naukowych. Odrębność od innych dyscyplin. Rezultaty badań. Charakter wyjaśniania naukowego. Modele metodologiczne geografii fizycznej (empiryczne, hipotetyczno-dedukcyjny, inne koncepcje).

Inspiracja filozoficzna w geografii fizycznej, w tym ontologia systemowa. Wybrane zagadnienia metodologiczne geografii fizycznej (cel badań, rezultaty, charakter wyjaśniania). Modele metodologiczne geografii fizycznej.

Prof. Andrzej Richling:

Wykład :"Geografia w Uniwersytecie Warszawskim"

Początki nauczania geografii w Uniwersytecie Warszawskim. Zakłady geograficzne w okresie międzywojennym i bezpośrednio po II wojnie światowej.

Instytut Geograficzny w latach 1950-1977.

Wydział Geografii i Studiów Regionalnych.

Prof. Florian Plit:

Ewolucja zainteresowań geografii społeczno-ekonomicznej w XIX i XX w. Trudności z operacjonalizacją badań relacji człowiek-środowiska przyrodnicze i przesunięcie pola zainteresowań na pogranicze socjologii. Obiektywizm i subiektywizm w badaniach geograficznych. Potrzeba stosowania i ograniczenia metod ilościowych. Badania ankietowe i kwestia ich reprezentatywności. Spory terminologiczne dotyczące różnych koncepcji krajobrazu kulturowego. Percepcja otoczenia i ograniczenia tzw. geografii humanistycznej.

Prof. Jacek Pasławski:

Omówienie zasad prezentacji graficznej. Jej relacja do danych statystycznych i opisu. Zasady grafiki: zmienne graficzne, skale pomiarowe, porządkowanie danych. Podstawowe elementy prezentacji kartograficznej - odwzorowanie, skala, podziałka, legenda, treść i forma mapy.

Test pisemny na zakończenie przedmiotu 22.05.2010r.

K.Ostaszewska:

1. Chojnicki Z., 1999, Podstawy metodologiczne i teoretyczne geografii, Bogucki Wyd. Nauk., Poznań 1999 (zwłaszcza fragment s. 47-81).

2. Chojnicki Z., Podstawy filozoficzne geografii - jakiej filozofii potrzebuje geografia?, w: Chojnicki Z., (red.), Geografia wobec problemów teraźniejszości i przyszłości, s.191-206, Bogucki Wyd. Nauk, Poznań.

3. Ostaszewska K., 2002, Geografia krajobrazu. Wybrane zagadnienia metodologiczne, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.

4. Ostaszewska K., 2005, Krajobraz - środowisko geograficzne - środowisko przyrodnicze, w: Maik W., Rembowska K., Suliborski A. (red.), Podstawowe idee i koncepcje w geografii, t.1, Geografia jako nauka o przestrzeni, środowisku i krajobrazie, s.162-171, Łódzkie Tow. Nauk., Łódź.

A. Richling:

1. Richling A.,2008, 90 lat geografii w Uniwersytecie Warszawskim, Prace i Studia Geograficzne t.40.

2. Liszewski S., Jackowski A., Richling A. (red.) 2008, Historia geografii polskiej, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.

F. Plit:

1. Mill J.S., 1962, System logiki dedukcyjnej i indukcyjnej, PWN, Warszawa.

2. Myga-Piątek U. (red.), 2005, Krajobraz kulturowy. Aspekty teoretyczne i metodologiczne, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG nr 4, Sosnowiec.

3. Pilch T., 1995, Zasady badań pedagogicznych, Żak, Warszawa.

4. Plit F., 2007, Jak pisać prace licencjackie i magisterskie z geografii, Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Warszawa.

J.Pasławski:

1. Pasławski J. (red.), 2006, Wprowadzenie do kartografii i topografii, Nowa Era, Warszawa

2.Ratajsk L., 1989, Metodyka kartografii społeczno-gospodarczej, PPWK 1989.

3. Berlin J., 1967, Semiologie graphique, Paryż

(ew. tłumaczenia ang., niem. i hiszp..)

Wykład jest prowadzony przez pięciu profesorów, o dużych osiągnięciach naukowych i dydaktycznych, reprezentujących różne specjalności geograficzne. Celem jest przekazanie doktorantom wiedzy na temat różnorodności geografii jako dyscypliny naukowej, o historii rozwoju geografii w Polsce, najważniejszych podstawach metodycznych oraz o najnowszych trendach w rozwoju geografii. W efekcie doktorant po zakończeniu kursu:

- w ramach wiedzy:

1. rozumie związki między dyscyplinami nauk przyrodniczych i społecznych

2. zna zaawansowane metody i techniki pozwalające mierzyć, wykorzystywać i kształtować potencjał środowiska przyrodniczego w jego relacjach z działalnością człowieka;

3. zna podstawy teoretyczne i metodologiczne geografii

4. jest świadomy ograniczeń stosowania metod sformalizowanych, a zarazem przekonany o potrzebie ich stosowania;

5. zna ewolucję kierunków badawczych i historię nauczania geografii na Uniwersytecie Warszawskim

- w ramach umiejętności:

6. potrafi wyszukać, wyselekcjonować i wykorzystać najnowsze osiągnięcia nauki w zakresie prowadzonych badań naukowych oraz publicznie zaprezentować wyniki tych badań

7. umie współdziałać w zespole badawczym, wnosząc do niego umiejętności z zakresu prowadzonych badań naukowych i specjalności, którą reprezentuje

8. umie uzasadnić własną postawę badawczą

9. rozumie znaczenie prezentacji graficznej w pracy naukowej

- w ramach kompetencji społecznych:

10. rozumie szczególną rolę społeczną nauki i potrzebę upowszechniania dokonań naukowych

Sposób weryfikacji zdefiniowanych efektów kształcenia – egzamin pisemny zawierający pytania otwarte i zamknięte wyczerpujące całość zamierzonych efektów kształcenia.

Test końcowy

Nie obowiązują