Crises and crisis manadement

Przedmiotem wykładu są treści pozwalające uzyskać na pogłębionym poziomie wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne w zakresie identyfikacji, strukturalizowania, wartościowania, rekonstrukcji dynamiki oraz rozumienia problematyki zarządzania kryzysowego, w tym w szczególności w zakresie aktywności podmiotów administracji publicznej oraz usytuowania tej problematyki w ramach systemu bezpieczeństwa narodowego.

1. Istota oraz ujęcie teoretyczne i strategiczne zarządzania kryzysowego. Pojęcia sytuacji kryzysowej i kryzysu. Mechanizmy przeradzania się zagrożeń oraz sytuacji kryzysowej w kryzys. Perspektywy i problemy badawcze. Usytuowanie strategiczne w strategiach rozwojowych i sektorowych. Charakterystyka zagrożeń kryzysowych oraz ocena ryzyka ich wystąpienia. Zarządzanie sytuacjami kryzysowymi w polskim systemie prawnym. Krajowy Program zarządzania kryzysowego. Infrastruktura krytyczna jako obszar zarządzania kryzysowego.

2. Zarządzanie kryzysowego w Polsce w ujęciu systemowym. Zasady zrządzania kryzysowego. Poziom kierowania. Poziom operacyjny. Poziom wspomagania. Instytucje. Procedury. Zadania i obowiązki uczestników zarządzania kryzysowego. Siatka bezpieczeństwa zarządzania kryzysowego. Zasady współdziałania między podmiotami uczestniczącymi w realizacji planowanych przedsięwzięć na wypadek sytuacji kryzysowej. Standardowe procedury operacyjne z zakresu zarządzania kryzysowego. Zarządzanie kryzysowe jako system zarządzania informacją i wiedzą. Zarządzanie kryzysowe jako system decyzyjny. Zarządzanie kryzysowe jako zarządzanie ryzykiem.

3. Zarządzanie kryzysowe w Polsce w ujęciu procesowym. Proces w ujęciu funkcjonalnym. Główne etapy zarządzania kryzysowego i ich problemy podstawowe. Zespół przedsięwzięć na wypadek sytuacji kryzysowych. Tryb uruchamiania niezbędnych sił i środków uczestniczących w realizacji przedsięwzięć na wypadek sytuacji kryzysowej. Tryb uruchamiania Sił Zbrojnych RP do wsparcia działań w sytuacji kryzysowej. Monitorowanie zagrożeń. Interwencja w sytuacji krytycznej. Likwidacja negatywnych skutków wystąpienia sytuacji kryzysowej. Logistyka zarządzania kryzysowego. Procedura występowania i otrzymywania pomocy zagranicznej w sytuacji kryzysowej. Postępowanie w warunkach wystąpienia zagrożenia wymagającego wprowadzenia stanu nadzwyczajnego.

4. Zarządzanie kryzysowe w Polsce w ujęciu instytucjonalnym. Podmioty administracji publicznej w zarządzaniu kryzysowym. Poziom krajowy. Poziom województwa. Poziom powiatu. Poziom gminy. System planowania cywilnego w sprawach przygotowania administracji do działań w zakresie zarządzania kryzysowego. Terenowe centra zarządzania kryzysowego. Specyfika rozwiązań w dużych miastach. Udział wyspecjalizowanych podmiotów bezpieczeństwa w zarządzaniu kryzysowym. Ochrona infrastruktury krytycznej. Ratownictwo medyczne i powiadamianie ratunkowe. Krajowy System Ratowniczo-Gaśniczy. Siły Zbrojne RP. Mechanizmy wspomagania zarządzania kryzysowego.

5. Zarządzanie kryzysowe w Polsce jako przedmiot zmian oraz ocen i wartościowania. Nowe wyzwania dla zarządzania kryzysowego. Realizacja zarządzania kryzysowego w Polsce w praktyce. Przykłady pozytywne i negatywne. Główne napięcia. Nowe technologie w zarządzaniu kryzysowym. Silne i słabe strony istniejącej sytuacji w zarządzaniu kryzysowym.

6. Zarządzanie kryzysowe w Polsce w perspektywie porównawczej na tle europejskim. Kontekst rozwiązań w NATO i UE. Kontekst rozwiązań w wybranych państwach.

I. Dokumenty i źródła prawa:

Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP, Warszawa 2014, www.bbn.gov.pl; Strategia rozwoju systemu bezpieczeństwa narodowego RP 2022, M.P. 2013, poz. 377; Strategia „Sprawne państwo 2020”(przyjęta przez Radę Ministrów 12.02.2013 r.), M.P. z 2013 r., poz. 136; Dokumenty Strategicznego Przeglądu Bezpieczeństwa Narodowego, www.spbn.gov.pl (w tym Biała księga bezpieczeństwa narodowego RP, Warszawa 2013), www.bbn.gov.pl; Krajowy Plan Zarządzania Kryzysowego 2015, www.rcb.gov.pl; Narodowy Program Ochrony Infrastruktury Krytycznej 2015, http://rcb.gov.pl; Program Ratownictwa i Ochrony Ludności na lata 2014–2020, M.P. 2014, poz. 1076; Narodowy Program Antyterrorystyczny na lata 2015–2019, M.P. 2014, poz. 1218; Doktryna cyberbezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2015, www.bbn.gov.pl; ustawa z dnia 21 czerwca 2002 r. o stanie wyjątkowym, Dz. U. 2014, poz. 1191, z późn. zm.; ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej, Dz. U. 2014, poz. 333, z późn. zm.; ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym, tekst jedn. Dz. U. 2013, poz. 1166 z późn zm.; ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym, tekst jednolit. Dz. U. z 2013 r., poz. 757 z późn. zm.; ustawa z dnia 22 listopada 2013 r. o systemie powiadamiania ratunkowego, Dz. U. z 2013 r., poz. 1635 z późn. zm.; ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, tekst jedn. Dz. U. z 2016 r., poz. 1534 z późn. zm.; ustawa z dnia 10 czerwca 2016 r. o działaniach antyterrorystycznych, Dz. U. z 2016 r., poz. 904; ustawa z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu, tekst jedn. Dz. U z 2015 r., poz. 1929 z późn. zm.; ustawa z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej, tekst jedn. Dz. U. z 2016 r., poz. 543.

Wybrane opracowania:

Sienkiewicz-Małyjurek K., Krynojewski F., Zarządzanie kryzysowe w administracji publicznej, Warszawa 2010; Ficoń K., Logistyka kryzysowa. Procedury. Potrzeby. Potencjał, Warszawa 2011; Sobolewski G., Siły Zbrojne RP w zarządzaniu kryzysowym. Aspekt narodowy i międzynarodowy, Warszawa 2013; Szymoniuk A., Organizacja i funkcjonowanie systemów bezpieczeństwa, Warszawa 2011; Zarządzanie kryzysowe, red. G. Sobolewski, D. Majchrzak (AON) 2013; Zarządzanie kryzysowe. Podręcznik, red. W. Lidwa (AON) 2015; Zarządzanie kryzysowe w wymiarze lokalnym. Organizacja, procedury, organy i instytucje, red. D. Majchrzak (AON) 2014; Sienkiewicz-Małyjurek K., Skuteczne zarządzanie kryzysowe, Warszawa 2015; Skomra W., Zarządzanie kryzysowe. Praktyczny przewodnik , Warszawa 2016.

Literatura uzupełniająca:

Instytucje bezpieczeństwa narodowego, red. M. Paździor, B. Szmulik, Warszawa 2012; Rydlewski G., Decydowanie w sprawach bezpieczeństwa wewnętrznego, [w:] Decydowanie publiczne, red. G. Rydlewski, Warszawa 2011; G. Rydlewski, Uwarunkowania i kierunki zmian w systemie instytucjonalnym bezpieczeństwa wewnętrznego w Polsce, [w:] Sulowski S., Brzeziński M. (red.), Trzy wymiary współczesnego bezpieczeństwa, Warszawa 2014; Kitler W., Bezpieczeństwo narodowe RP. Podstawowe kategorie. Uwarunkowania. System, Warszawa 2011; Misiuk A., Instytucjonalny system bezpieczeństwa wewnętrznego, Warszawa 2013; Kisielnicki J. red. (i in.), Zarządzanie kryzysowe w administracji publicznej, Warszawa 2010; Zdyb M. (red.) Publicznoprawne podstawy bezpieczeństwa wewnętrznego, Warszawa 2014; Pieprzny S., Policja: organizacja i funkcjonowanie, Warszawa 2007; Gryz J., System reagowania kryzysowego Unii Europejskiej, Toruń 2010.; Nowak J., Grenda B. Wybrane problemy zarządzania kryzysowego w organizacjach lotniczych, Warszawa 2013; Marszałek M., System zarządzania kryzysowego NATO jako przedmiot badań dyscypliny nauk o bezpieczeństwie, [w:] Metodologia badań bezpieczeństwa narodowego bezpieczeństwo, tom III, (red.) Sienkiewicz P., Marszałek M., Świeboda H., Warszawa 2012; Marszałek M., Operacje reagowania kryzysowego NATO. Istota. Uwarunkowania. Planowanie, Warszawa 2013; Długosz T., Ochrona infrastruktury krytycznej w sektorach energetyki sieciowe, Warszawa 2015; Falecki J., Zarządzanie kryzysowe w teorii i praktyce, część 3, Relacje współdziałania koordynacja działań, Humanitas 2014; Gołębiewski J., Zarządzanie kryzysowe na szczeblu samorządowym teoria i praktyka, Warszawa 2015; Kosieradzka A., Zawiła-Niedźwiedzki J. (red.), Zaawansowana metodyka oceny ryzyka w publicznym zarządzaniu kryzysowym, Warszawa 2016; Organizacja i funkcjonowanie Centrum Zarządzania Kryzysowego, Sobolewski G. (red.), Warszawa 2011.

Doktorant uzyskuje na pogłębionym poziomie wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne w zakresie identyfikacji, strukturalizowania, wartościowania, rekonstrukcji dynamiki oraz rozumienia problematyki zarządzania kryzysowego, w tym w szczególności w zakresie aktywności podmiotów administracji publicznej w tej dziedzinie oraz powinien potrafić wykorzystać uzyskaną wiedzę w swoich pracach badawczych oraz działaniach praktycznych.

Wykład konwersatoryjny. Dyskusja dydaktyczna na podstawie lektury literatury, wprowadzenia prowadzącego zajęcia oraz prezentacji przygotowanej przez poszczególnych uczestników.Zajęcia kończy zaliczenie na ocenę. Przedmiotem wartościowania są: obecność na zajęciach (do 2 pkt.), aktywność w trakcie dyskusji dydaktycznej (do 2 pkt.), jakość przygotowanej prezentacji na wskazany temat (do 5 pkt.), odpowiedź na dwa pytania w formie zwięzłej wypowiedzi przesłanej na wskazany adres elektroniczny (do 4 pkt.). Prezentacja w formie ok. 10-15 slajdów (w tym slajd z bibliografią obejmująca podstawowe źródła prawa i literaturę analityczną na dany temat) na uzgodniony temat (obowiązek przesłania prezentacji na wskazany adres elektroniczny), skrót prezentacji zostanie wykorzystany w trakcie zajęć. Obecność kontrolowana (2 pkt. za pełną obecność, 1 ujemny punkt za każdą nieobecność powyżej jednej). Minimum 7 pkt.

===