(in Polish) Podstawy antropologii kulturowej

Treści programowe przedmiotu w programie studiów można ująć tak:

– klasyczna problematyka etnografii, etnologii, antropologii kulturowej;

– główne orientacje teoretyczne na gruncie antropologii;

– historyczna zmienność i etniczna różnorodność kultur;

– specyfika elementów konkretnych kultur zarówno obcych, jak i własnej.

Obowiązujący program studiów określa:

– przedmiot jako związany z naukami o sztuce oraz naukami o kulturze i religii (program projektowany przed wyodrębnieniem prawnym – z NoKiR – etnologii i antropologii kulturowej, z którą to dyscypliną przedmiot musi być najbardziej związany);

– formę przedmiotu jako wykład oraz ćwiczenia;

– liczbę godzin zajęć z przedmiotu na 60 jednostek lekcyjnych, po 30 na każdą z form;

– liczbę punktów ECTS na 8 (a zatem student powinien poświęcić od 200 do 240 godzin na osiągnięcie efektów kształcenia);

– test zaliczeniowy, w tym test kompetencji, i projekt badawczy wykonywany poprzez którąś z technik analizy dyskursu jako obowiązkowe metody weryfikacji efektów kształcenia.

Ujęcie przedmiotu w niniejszym sylabusie nie zawsze jest charakterystyczne dla typowego kursu antropologii kulturowej – treści dobrano także w związku z kierunkiem studiów, przydziałem efektów kształcenia dla przedmiotu, jak i obecnością w programie studiów innych bazowych pokrewnych przedmiotów dotyczących problematyki kulturowej (Wiedza o kulturze, Socjologia kultury) oraz przedmiotów metodologicznych. Przydzielone efekty kształcenia dla przedmiotu nie są w pełni kompatybilne z określonymi w programie studiów treściami programowymi tego przedmiotu; także – choć nie tylko – dlatego dane efekty dla kierunku nie mogą być realizowane na przedmiocie w sposób pełny; sformułowane efekty przedmiotowe odnoszą się do poszczególnych efektów kierunkowych, ale musiały zostać przeformułowane.

W toku przedmiotu studenci powinni nabyć umiejętność posługiwania się specjalistycznym językiem z zakresu antropologii kulturowej. Przedmiot ma pomóc kreować umiejętność analitycznego myślenia o procesach społeczno-kulturowych. Wykład ma za zadanie zaznajomienie studentów z podstawami założeń teoretycznych szkół i prądów w etnologii, w tym ukazania na tym tle specyfiki etnologii polskiej (w ujęciu dynamicznym). Na wykładzie podjęta zostanie także problematyka folkloru słownego i obrzędowości dorocznej i przejścia (głównie na polskim materiale empirycznym). Uzupełnieniem jest problematyka tzw. społeczeństw tradycyjnych i elementy etnografii historycznej Europy. Część efektów wiedzowych student będzie mógł uzyskać zarówno dzięki wykładowi, jak i dzięki ćwiczeniom. Ćwiczenia zostaną zogniskowane wokół problematyki tożsamości kulturowej. Problematyka ta będzie ukazana w związku z polityką państwa – różne rodzaje tożsamości i różna ich treść są bowiem często praprzyczynami określonych procesów politycznych, treść tożsamości jest z kolei w niemałym stopniu konstruowana przez władze publiczne. W programie ćwiczeń przewidziano m.in. kwestie roli podziałów „my-oni”, „swoi-obcy” dla kreacji i wzmocnienia tożsamości, próby naukowej konstrukcji obrazu kultury własnej, problematykę treści tożsamości, w tym kwestię płaszczyzn tożsamości, oraz problemy retradycjonalizacji i odrodzenia narodowego, jak również zjawiska asymilacji i konwersji. Poprzez analizę konkretnych przypadków roli odgrywanej przez kulturę w polityce edukacyjnej i miejsca dla jej elementów, studenci będą mogli rozwijać umiejętności niezbędne do prowadzenia badań własnych nad tymi zjawiskami. Przeprowadzenie takich badań sprzyjać będzie z kolei samodzielnemu pogłębianiu wiedzy.

Szczegółowo podana w danym cyklu przy zakresie tematów z ćwiczeń.

W przypadku wykładu literatura nie jest obowiązkowa – także w związku z tym, że problematyka wykładu stanowi syntetyczne ujęcie kilku przedmiotów etnologicznych (z pewnością lektura typowych podręcznikowych pozycji z zakresu etnologii może poszerzyć wiedzę studenta, niemniej wymóg jej przeczytania oznaczałby przekroczenie godzin na pracę z przedmiotem ustalonych w związku z punktacją ECTS).

– charakteryzuje szkoły teoretyczne w antropologii kulturowej (K_W02);

– wyjaśnia zjawiska kulturowe, także w ujęciu dynamicznym (K_W05);

– uzasadnia rolę czynników kulturowych w tożsamościach społeczno-kulturowych (K_W07);

– rozważa znacznie dorobku kulturalnego społeczeństwa dla tożsamości, spójności społecznej i polityki kulturalnej państwa (K_W08);

– charakteryzuje polityki publiczne państwa (na przykładzie polityki historycznej i edukacyjnej) w kwestiach kulturowych, rozważając możliwe przyczyny i cele poszczególnych działań (K_W02, K_W07);

– analizuje i syntezuje procesy zachodzące w życiu społeczno-kulturowym oraz analizuje konkretne rozwiązanie w zakresie polityk publicznych w dziedzinie kultury (K_U06);

– przyswaja wiedzę z poleconych publikacji naukowych, krytycznie analizuje treść tych publikacji oraz prezentuje sądy w tym zakresie (K_U07, K_K01, K_K02, K_K04);

– analizuje programowe opracowania z zakresu polityk publicznych w dziedzinie kultury, wskazując ich słabe i mocne strony oraz możliwe konsekwencje (K_U07, K_K01);

– prezentuje własne wyniki badań z zakresu polityk publicznych w zakresie kultury (K_U06, K_K02, K_W07).

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest obecność (dopuszczalne 2 nieobecności na ćwiczeniach), udział w projekcie badawczym (40%), aktywność podczas zajęć (20%) i napisanie sprawdzianu zaliczeniowego (40%).

Sprawdzian weryfikuje wiedzowe i umiejętnościowe efekty uczenia się. Składa się w większości z zadań otwartych typu KOO i RO, przy tym część zadań może być wyposażona w materiał źródłowy. Rozwiązanie części zadań wymaga nie tylko prezentacji wiedzy naukowej, ale pozwala na weryfikację umiejętności analizy i syntezy z wykorzystaniem tej wiedzy.

Udział w projekcie weryfikuje nade wszystko umiejętnościowe i społeczne efekty uczenia się, choć w sposób oczywisty w jego wykonaniu należy wykorzystać efekty wiedzowe.

Aktywność podczas zajęć jest odnotowywana przez prowadzącego. Nota ta jest zależna od poziomu udziału w dyskusji oraz elementach rozmowy nauczającej.