Analiza rynku pracy w UE i procesy migracyjne

Zakres zagadnień

1. Regulacje międzynarodowe w obszarze rynku pracy i ich wpływ na zatrudnienie w państwach członkowskich Unii Europejskiej.

2. Instrumenty polityk Unii Europejskiej i państw członkowskich w obszarze zatrudnienia oraz migracji.

3. Analiza czynników wpływające na wielkość oraz strukturę zatrudnienia w państwach Unii Europejskiej w oparciu o dostępne źródła danych i istniejące schematy badawcze.

4. Wielkość oraz kierunki ruchów migracyjnych w państwach Unii Europejskiej, z uwzględnieniem przyczyn ich występowania oraz wpływu wywieranego w sferze społecznej, ekonomicznej i politycznej.

5. Źródła danych oraz wskaźniki stosowane w analizie rynku pracy i procesach migracyjnych – w oparciu o powszechnie dostępne źródła danych i istniejące schematy badawcze

6. Kształtowanie umiejętności praktycznych związanych z analizą danych w obszarze rynku pracy i polityki migracyjnej.

1. Zajęcia organizacyjne

• Wprowadzenie do tematyki analizy rynku pracy oraz kwestii migracyjnych

• Zapoznanie z założeniami przedmiotu

Literatura/materiały:

– Lin J. Y., Nowak A. Z., Nowa ekonomia strukturalna wobec krajów mniej zaawansowanych, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2017. http://www.wz.uw.edu.pl/portaleFiles/6133-wydawnictwo-/Nowa_ekonomia_strukturalna_DRUK.pdf [dobrze by było mieć tę lekturę przeczytaną na 1. zajęcia, jako wstęp do dyskusji]

2. Regulacje międzynarodowe w obszarze rynku pracy i ich wpływ na zatrudnienie: MOP, Rada Europy, Unia Europejska

• Regulacje międzynarodowe w obszarze rynku pracy

• Regulacje międzynarodowe w obszarze polityki migracyjnej

Literatura/materiały:

– Nadolska J., Modele kształtowania bezpieczeństwa społecznego we współczesnych demokracjach liberalnych, [w:] Nadolska J., Wojtaszczyk K.A., Zamęcki Ł. (red.), Demokracja. Istota, idee, cele i ich realizacja, ASPRA-JR, Warszawa 2018.

Przydatne akty normatywne:

– Konwencje i zalecenia MOP: https://www.mop.pl/html/miedzynarodowe_standardy/konwencje.html

– Europejska Karta Społeczna (wraz z Protokołem Dodatkowym z 1988 r., Protokołem Zmieniającym z 1991 r. i Drugim Protokołem Dodatkowym, z 1992 r.). Różnice pomiędzy EKS z 1961 r. a zrewidowaną EKS z 1996 r.

– Traktat o Unii Europejskiej, Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej [teksty skonsolidowane, aktualne, po „Traktacie z Lizbony”; fragmenty związane z polityką społeczną]

– Dyrektywa 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 29.4.2004 r. w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium Państw Członkowskich, zmieniająca rozporządzenie (EWG) nr 1612/68 i uchylająca dyrektywy 64/221/EWG, 68/360/EWG, 72/194/EWG, 73/148/EWG, 75/34/EWG, 75/35/EWG, 90/364/EWG, 90/365/EWG i 93/96/EWG

– Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) NR 883/2004 z 29.04.2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego zmienione rozporządzeniem nr 988/2009 [wersja skonsolidowana]

– Dyrektywa 2008/115/WE z 16.12.2008 r. w sprawie wspólnych norm i procedur stosowanych przez państwa członkowskie w odniesieniu do powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich (Dz. U. UE L 348/98 z 24.12.2008 r.)

– Dyrektywa 2009/50/WE z 25.05.2009 r. w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu podjęcia pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji (Dz. U. UE L 155/17 z 18.06.2009 r.)  Niebieska Karta UE

– Dyrektywa 2009/52/WE z 18.06.2009 r. przewidująca minimalne normy w odniesieniu do kar i środków stosowanych wobec pracodawców zatrudniających nielegalnie przebywających obywateli krajów trzecich (Dz. U. UE L 168/24 z 30.06.2009 r.)

3. Instrumenty polityk Unii Europejskiej i państw członkowskich w obszarze zatrudnienia oraz migracji

• Polityki UE

• Instrumenty polityk UE

• Swoboda przemieszania się

• Polityka migracyjna

• Wielkość oraz kierunki ruchów migracyjnych w państwach Unii Europejskiej, z uwzględnieniem przyczyn ich występowania oraz wpływu wywieranego w sferze społecznej, ekonomicznej i politycznej

Literatura/materiały:

– Anioł W., Unia Europejska jako wspólnota socjalna, [w:] K.A. Wojtaszczyk, W. Jakubowski (red.), Europeistyka. Podręcznik akademicki, tom 2, WN PWN, Warszawa 2012, rozdział: VI. Kompetencje i instrumenty unijnej polityki społecznej https://www.researchgate.net/publication/356879665_Unia_Europejska_jako_wspolnota_socjalna

– Anioł W., Duszczyk M., Zawadzki P.W. (red.), Europa Socjalna. Iluzja czy rzeczywistość?, Aspra-Jr, Warszawa 2011. [książka dostępna również w formie e-booka http://www.e-bookowo.pl/nauka/europa-socjalna.html] [zwł. Część II Aktywność Unii Europejskiej w wybranych dziedzinach polityki społecznej]

– https://www.consilium.europa.eu/pl/policies/eu-migration-policy/

– 6 priorytetów (Komisji Europejskiej) na lata 2019-2024 a unijny rynek pracy – https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024_pl

4. Analiza czynników wpływających na wielkość oraz strukturę zatrudnienia w państwach Unii Europejskiej

• Czynniki ekonomiczne: analiza związku między polityką gospodarczą a zatrudnieniem, wpływ czynników makroekonomicznych (np. wzrost gospodarczy) na rynek pracy w UE

• Czynniki demograficzne: wpływ zmian demograficznych (starzenie się ludności, migracja wewnętrzna) na rynek pracy w UE, konsekwencje demograficzne dla struktury zatrudnienia i polityki rynku pracy

• Czynniki społeczne i polityczne: wpływ czynników społecznych (edukacja, nierówności społeczne) oraz czynników politycznych (systemy polityczne i partyjne państw członkowskich) na rynek pracy w UE

Literatura/materiały:

– Drabiński A., Wolski J., Demografia Unii Europejskiej - co nas czeka? Wolski o Wojnie 9.03.2023. https://www.youtube.com/watch?v=h70qKG4MGyg

– Drabiński A., Wolski J., Polska - nadzieja demografii, Wolski o Wojnie 13.12.2022. https://www.youtube.com/watch?v=V2RHNk2b7ns

– Nadolska J., Europejski model społeczny wobec wyzwań globalizacji, demografii i kryzysu gospodarczego 2008+, [w:] J. Nadolska, T. Wallas, K.A. Wojtaszczyk (red.), Z kim, którędy i dokąd? Dylematy integracyjne Polski i Unii Europejskiej, ASPRA-JR, Warszawa 2018.

– Wróblewski T., Dlaczego klasa średnia traci pracę? Wolność w Remoncie #108 https://www.youtube.com/watch?v=wOCCrwSl-3E

– Zawadzki P. W., Aktywność zawodowa i struktura zatrudnienia, [w:] Żołędowski C., Rysz-Kowalczyk B., Duszczyk M., Dekada członkostwa w Unii Europejskiej. Perspektywa polityki społecznej, Wyd. DW Elipsa, Warszawa 2015. [materiał poglądowy, do zaktualizowania]

5. Wielkość oraz kierunki ruchów migracyjnych w państwach Unii Europejskiej, z uwzględnieniem przyczyn ich występowania oraz wpływu wywieranego w sferze społecznej, ekonomicznej i politycznej

Literatura/materiały:

– Bartosiak J., Koniec końca historii, Wyd. Nowej Konfederacji, Warszawa 2020. [najlepiej całość, a na pewno rozdział pt. Imperium europejskie na kolanach]

– Bieżące dane statystyczne dotyczące migracji – Eurostat https://commission.europa.eu/strategy-and-policy/priorities-2019-2024/promoting-our-european-way-life/statistics-migration-europe_pl

– Wróblewski T., Jak bezmyślność polityków wpycha Europę w kryzys migracyjny, Wolność w Remoncie – WEI #171 https://www.youtube.com/watch?v=Yh378EOu8C8 [nie trzeba się zgadzać z tezami, ale proponuję jako interesujący głos w dyskusji nad przyszłością polityki migracyjnej UE]

– Zawadzki P.W., Pierwsze konsekwencje inwazji Rosji na Ukrainę dla polskiego rynku pracy, [w:] Inwazja Rosji na Ukrainę. Społeczeństwo i polityka wobec kryzysu uchodźczego w pierwszym miesiącu wojny. Raport roboczy - Working Paper Katedry Polityki Społecznej – https://wnpism.uw.edu.pl/kryzys-uchodzczy-2022-raport/ [jako przykład opracowania tematycznego – zwrócić uwagę na dobór tematów i treści oraz na ogólny układ całego raportu]

6. Źródła danych oraz wskaźniki stosowane w analizie rynku pracy i procesach migracyjnych – w oparciu o powszechnie dostępne źródła danych i istniejące schematy badawcze

• Źródła wtórne i pierwotne

• Źródła krajowe i międzynarodowe

• Podstawowe wskaźniki rynku pracy, w tym charakterystyka BAEL i definicji: bezrobocia, bierności zawodowej i zatrudnienia itd.

• Wskaźniki podaży pracy: współczynnik aktywności zawodowej i jego dezagregacja, wskaźnik bierności/nieaktywności zawodowej i ich dezagregacja; wskaźnik „nieaktywności podwójnej”, stopa bezrobocia – różne sposoby pomiaru i definicje, wskaźniki natężenia oraz gęstości bezrobocia, wskaźnik wymiany bezrobocia, wskaźniki szans na znalezienie pracy, wskaźnik zatrudnienia

• Dane demograficzne

• Dane dotyczące edukacji

• Dane dotyczące rozwoju gospodarczego (mikro- i makroekonomiczne)

• Inne (np. kapitał społeczny)

• Praca w grupach (4 tematy x 3 obszary = 12 grup) – zebrać dostępne i aktualne dane w obszarach:

o bezrobocie i zatrudnienie: Polska, UE, świat

o przepływy migracyjne : Polska, UE, świat

o ubóstwo/wykluczenie: Polska, UE, świat

o wskaźniki gospodarcze (PKB, inflacja): Polska, UE, świat

Literatura/materiały:

– Otwarte dane: https://dane.gov.pl/pl

– Bieżące statystyki strukturalne dot. rynku pracy w Polsce (MRiPS) – https://www.gov.pl/web/rodzina

– Barometr zawodów (monitoring zawodów nadwyżkowych i deficytowych (w tym wskaźniki stosowane w monitoringu): https://barometrzawodow.pl/

– Wortal PSZ: https://psz.praca.gov.pl/

– Wszelkie dostępne i AKTUALNE dane statystyczne np. Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju, wyniki BAEL, wyniki gospodarcze, bazy danych, dziedzinowe bazy wiedzy GUS: https://stat.gov.pl/

– OECD Employment Outlook 2022. https://www.oecd.org/employment-outlook/2022/

– http://www.oecd.org/employment/

– Bank Światowy – https://data.worldbank.org/country/PL

– UE – EUROSTAT – https://ec.europa.eu/eurostat

– Labour Force Survey – https://ec.europa.eu/eurostat/web/microdata/european-union-labour-force-survey

7. Praca nad projektem badawczym o charakterze społecznym:

• Paradygmaty, konceptualizacja i operacjonalizacja badań, specyfika badań społecznych,

• Metodologia badawcza: metody, narzędzia, techniki badań społecznych (w skrócie)

• Pojęcia dotyczące B+R, TRL, metodyki zarządcze

Literatura/materiały:

– Babbie E., Badania społeczne w praktyce, PWN, Warszawa 2007 [lub dowolne inne wydanie – im nowsze tym lepiej]

– Góra M., Sztanderska U., Wprowadzenie do analizy lokalnego rynku pracy. Przewodnik, MPiPS, Warszawa 2006.

– Łotocki Ł., Metodologia badań rynku pracy. Kilka praktycznych wskazówek, Biuletyn Mazowieckiego Obserwatorium Rynku Pracy nr 4/2011 [tak, nadal aktualne]

Uzupełniająco:

– Szatur-Jaworska B., Wprowadzenie do metod i technik badań społecznych, Wyd. UW, Warszawa 1988.

– Zawadzki P.W., Przemiany na rynku pracy i w gospodarce a stan i możliwości zatrudnienia w branży chemicznej, „Chemia i Biznes” nr 3/2022, EPS Media https://www.chemiaibiznes.com.pl/ [jako przykład opracowania tematycznego]

8. Excel cz. 1. – przygotowanie do pracy z arkuszem kalkulacyjnym

• Korzystanie z Excela z punktu widzenia użytkownika: poruszanie się po programie, licencja, instalowanie, skróty klawiaturowe

• Nazywanie komórek, tabele, wstążka/paski narzędzi, szablony

9. Excel cz. 2. – popularne funkcje i formuły

• Funkcje logiczne, wyszukiwania, funkcje wspomagające podejmowanie decyzji

• Funkcje matematyczne i statystyczne, formuły i funkcje tablicowe

• Formatowanie warunkowe

• Tworzenie reguł opartych na formułach

10. Excel cz. 3. – gromadzenie i przygotowanie danych

• Excel jako prosta baza danych

• Dobre praktyki w tworzeniu tabel

• Przeglądanie danych, autofiltry, filtr zaawansowany

• Usuwanie duplikatów

• Funkcje tekstowe, „tekst jako kolumny”

• Usuwanie błędów i niespójności w danych

11. Excel cz. 4. – wizualizacja danych, prezentacja wyników

• Wykresy: rodzaje wykresów i ich zastosowania

• Style wykresów: gotowe i własne

• Wykresy niestandardowe

• Wykresy oparte o pogrupowane dane

• Wykresy częstości

• Wykresy czasowe

• Wykresy przestawne [w zależności od poziomu zaawansowania grupy]

12. Excel cz. 5. – podstawowa analiza statystyczna i wnioskowanie

• Analysis Toolpak – uruchamianie i używanie

• Metodologia statystyczna, podstawowe pojęcia: populacja, próba, zmienne losowe, hipoteza, istotność statystyczna

• Dobór próby i zasady zbierania danych

• Podstawy statystyki opisowej: średnia, mediana, wariancja, odchylenie standardowe, skośność, kurtoza

• Częstość, częstość względna i skumulowana, kwantyle

• Histogramy i szeregi rozdzielcze

• Analiza trendów na wykresach

• Podstawy statystyki matematycznej: prawdopodobieństwo, rozkład, rozkłady (normalny, wykładniczy, t-Studenta, chi kwadrat)

• Potencjalne zależności między danymi: kowariancja i korelacja – obliczanie i interpretacja

• Trendy i przewidywanie: analiza regresji

13. Wprowadzenie do Accessa [w zależności od poziomu zaawansowania grupy]

• Kiedy Access a kiedy Excel?

• Zastosowanie i możliwości Accessa

• Baza danych Access: formularze, tabele, kwerendy, raporty

• Import/eksport danych pomiędzy Excelem a Accessem

• Podstawy korzystania z gotowych baz danych w Accessie

• Podstawy projektowania baz danych

14. Praca indywidualna (nie w grupach): przygotowanie analizy rynku pracy w wybranym państwie członkowskim UE (nie w Polsce).

15. Praca indywidualna: zaprezentowanie analizy rynku pracy w wybranym państwie członkowskim UE.

16. Test sprawdzający / zaliczenie przedmiotu

Zgodnie z zawartością pola "Opis"

Nie dotyczy

Zakres zagadnień

1. Regulacje międzynarodowe w obszarze rynku pracy i ich wpływ na zatrudnienie w państwach członkowskich Unii Europejskiej.

2. Instrumenty polityk Unii Europejskiej i państw członkowskich w obszarze zatrudnienia oraz migracji.

3. Analiza czynników wpływające na wielkość oraz strukturę zatrudnienia w państwach Unii Europejskiej w oparciu o dostępne źródła danych i istniejące schematy badawcze.

4. Wielkość oraz kierunki ruchów migracyjnych w państwach Unii Europejskiej, z uwzględnieniem przyczyn ich występowania oraz wpływu wywieranego w sferze społecznej, ekonomicznej i politycznej.

5. Źródła danych oraz wskaźniki stosowane w analizie rynku pracy i procesach migracyjnych – w oparciu o powszechnie dostępne źródła danych i istniejące schematy badawcze

6. Kształtowanie umiejętności praktycznych związanych z analizą danych w obszarze rynku pracy i polityki migracyjnej.

1. Zajęcia organizacyjne

• Wprowadzenie do tematyki analizy rynku pracy oraz kwestii migracyjnych

• Zapoznanie z założeniami przedmiotu

Literatura/materiały:

– Lin J. Y., Nowak A. Z., Nowa ekonomia strukturalna wobec krajów mniej zaawansowanych, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2017. http://www.wz.uw.edu.pl/portaleFiles/6133-wydawnictwo-/Nowa_ekonomia_strukturalna_DRUK.pdf [dobrze by było mieć tę lekturę przeczytaną na 1. zajęcia, jako wstęp do dyskusji]

2. Regulacje międzynarodowe w obszarze rynku pracy i ich wpływ na zatrudnienie: MOP, Rada Europy, Unia Europejska

• Regulacje międzynarodowe w obszarze rynku pracy

• Regulacje międzynarodowe w obszarze polityki migracyjnej

Literatura/materiały:

– Nadolska J., Modele kształtowania bezpieczeństwa społecznego we współczesnych demokracjach liberalnych, [w:] Nadolska J., Wojtaszczyk K.A., Zamęcki Ł. (red.), Demokracja. Istota, idee, cele i ich realizacja, ASPRA-JR, Warszawa 2018.

Przydatne akty normatywne:

– Konwencje i zalecenia MOP: https://www.mop.pl/html/miedzynarodowe_standardy/konwencje.html

– Europejska Karta Społeczna (wraz z Protokołem Dodatkowym z 1988 r., Protokołem Zmieniającym z 1991 r. i Drugim Protokołem Dodatkowym, z 1992 r.). Różnice pomiędzy EKS z 1961 r. a zrewidowaną EKS z 1996 r.

– Traktat o Unii Europejskiej, Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej [teksty skonsolidowane, aktualne, po „Traktacie z Lizbony”; fragmenty związane z polityką społeczną]

– Dyrektywa 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 29.4.2004 r. w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium Państw Członkowskich, zmieniająca rozporządzenie (EWG) nr 1612/68 i uchylająca dyrektywy 64/221/EWG, 68/360/EWG, 72/194/EWG, 73/148/EWG, 75/34/EWG, 75/35/EWG, 90/364/EWG, 90/365/EWG i 93/96/EWG

– Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) NR 883/2004 z 29.04.2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego zmienione rozporządzeniem nr 988/2009 [wersja skonsolidowana]

– Dyrektywa 2008/115/WE z 16.12.2008 r. w sprawie wspólnych norm i procedur stosowanych przez państwa członkowskie w odniesieniu do powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich (Dz. U. UE L 348/98 z 24.12.2008 r.)

– Dyrektywa 2009/50/WE z 25.05.2009 r. w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu podjęcia pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji (Dz. U. UE L 155/17 z 18.06.2009 r.)  Niebieska Karta UE

– Dyrektywa 2009/52/WE z 18.06.2009 r. przewidująca minimalne normy w odniesieniu do kar i środków stosowanych wobec pracodawców zatrudniających nielegalnie przebywających obywateli krajów trzecich (Dz. U. UE L 168/24 z 30.06.2009 r.)

3. Instrumenty polityk Unii Europejskiej i państw członkowskich w obszarze zatrudnienia oraz migracji

• Polityki UE

• Instrumenty polityk UE

• Swoboda przemieszania się

• Polityka migracyjna

• Wielkość oraz kierunki ruchów migracyjnych w państwach Unii Europejskiej, z uwzględnieniem przyczyn ich występowania oraz wpływu wywieranego w sferze społecznej, ekonomicznej i politycznej

Literatura/materiały:

– Anioł W., Unia Europejska jako wspólnota socjalna, [w:] K.A. Wojtaszczyk, W. Jakubowski (red.), Europeistyka. Podręcznik akademicki, tom 2, WN PWN, Warszawa 2012, rozdział: VI. Kompetencje i instrumenty unijnej polityki społecznej https://www.researchgate.net/publication/356879665_Unia_Europejska_jako_wspolnota_socjalna

– Anioł W., Duszczyk M., Zawadzki P.W. (red.), Europa Socjalna. Iluzja czy rzeczywistość?, Aspra-Jr, Warszawa 2011. [książka dostępna również w formie e-booka http://www.e-bookowo.pl/nauka/europa-socjalna.html] [zwł. Część II Aktywność Unii Europejskiej w wybranych dziedzinach polityki społecznej]

– https://www.consilium.europa.eu/pl/policies/eu-migration-policy/

– 6 priorytetów (Komisji Europejskiej) na lata 2019-2024 a unijny rynek pracy – https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024_pl

4. Analiza czynników wpływających na wielkość oraz strukturę zatrudnienia w państwach Unii Europejskiej

• Czynniki ekonomiczne: analiza związku między polityką gospodarczą a zatrudnieniem, wpływ czynników makroekonomicznych (np. wzrost gospodarczy) na rynek pracy w UE

• Czynniki demograficzne: wpływ zmian demograficznych (starzenie się ludności, migracja wewnętrzna) na rynek pracy w UE, konsekwencje demograficzne dla struktury zatrudnienia i polityki rynku pracy

• Czynniki społeczne i polityczne: wpływ czynników społecznych (edukacja, nierówności społeczne) oraz czynników politycznych (systemy polityczne i partyjne państw członkowskich) na rynek pracy w UE

Literatura/materiały:

– Drabiński A., Wolski J., Demografia Unii Europejskiej - co nas czeka? Wolski o Wojnie 9.03.2023. https://www.youtube.com/watch?v=h70qKG4MGyg

– Drabiński A., Wolski J., Polska - nadzieja demografii, Wolski o Wojnie 13.12.2022. https://www.youtube.com/watch?v=V2RHNk2b7ns

– Nadolska J., Europejski model społeczny wobec wyzwań globalizacji, demografii i kryzysu gospodarczego 2008+, [w:] J. Nadolska, T. Wallas, K.A. Wojtaszczyk (red.), Z kim, którędy i dokąd? Dylematy integracyjne Polski i Unii Europejskiej, ASPRA-JR, Warszawa 2018.

– Wróblewski T., Dlaczego klasa średnia traci pracę? Wolność w Remoncie #108 https://www.youtube.com/watch?v=wOCCrwSl-3E

– Zawadzki P. W., Aktywność zawodowa i struktura zatrudnienia, [w:] Żołędowski C., Rysz-Kowalczyk B., Duszczyk M., Dekada członkostwa w Unii Europejskiej. Perspektywa polityki społecznej, Wyd. DW Elipsa, Warszawa 2015. [materiał poglądowy, do zaktualizowania]

5. Wielkość oraz kierunki ruchów migracyjnych w państwach Unii Europejskiej, z uwzględnieniem przyczyn ich występowania oraz wpływu wywieranego w sferze społecznej, ekonomicznej i politycznej

Literatura/materiały:

– Bartosiak J., Koniec końca historii, Wyd. Nowej Konfederacji, Warszawa 2020. [najlepiej całość, a na pewno rozdział pt. Imperium europejskie na kolanach]

– Bieżące dane statystyczne dotyczące migracji – Eurostat https://commission.europa.eu/strategy-and-policy/priorities-2019-2024/promoting-our-european-way-life/statistics-migration-europe_pl

– Wróblewski T., Jak bezmyślność polityków wpycha Europę w kryzys migracyjny, Wolność w Remoncie – WEI #171 https://www.youtube.com/watch?v=Yh378EOu8C8 [nie trzeba się zgadzać z tezami, ale proponuję jako interesujący głos w dyskusji nad przyszłością polityki migracyjnej UE]

– Zawadzki P.W., Pierwsze konsekwencje inwazji Rosji na Ukrainę dla polskiego rynku pracy, [w:] Inwazja Rosji na Ukrainę. Społeczeństwo i polityka wobec kryzysu uchodźczego w pierwszym miesiącu wojny. Raport roboczy - Working Paper Katedry Polityki Społecznej – https://wnpism.uw.edu.pl/kryzys-uchodzczy-2022-raport/ [jako przykład opracowania tematycznego – zwrócić uwagę na dobór tematów i treści oraz na ogólny układ całego raportu]

6. Źródła danych oraz wskaźniki stosowane w analizie rynku pracy i procesach migracyjnych – w oparciu o powszechnie dostępne źródła danych i istniejące schematy badawcze

• Źródła wtórne i pierwotne

• Źródła krajowe i międzynarodowe

• Podstawowe wskaźniki rynku pracy, w tym charakterystyka BAEL i definicji: bezrobocia, bierności zawodowej i zatrudnienia itd.

• Wskaźniki podaży pracy: współczynnik aktywności zawodowej i jego dezagregacja, wskaźnik bierności/nieaktywności zawodowej i ich dezagregacja; wskaźnik „nieaktywności podwójnej”, stopa bezrobocia – różne sposoby pomiaru i definicje, wskaźniki natężenia oraz gęstości bezrobocia, wskaźnik wymiany bezrobocia, wskaźniki szans na znalezienie pracy, wskaźnik zatrudnienia

• Dane demograficzne

• Dane dotyczące edukacji

• Dane dotyczące rozwoju gospodarczego (mikro- i makroekonomiczne)

• Inne (np. kapitał społeczny)

• Praca w grupach (4 tematy x 3 obszary = 12 grup) – zebrać dostępne i aktualne dane w obszarach:

o bezrobocie i zatrudnienie: Polska, UE, świat

o przepływy migracyjne : Polska, UE, świat

o ubóstwo/wykluczenie: Polska, UE, świat

o wskaźniki gospodarcze (PKB, inflacja): Polska, UE, świat

Literatura/materiały:

– Otwarte dane: https://dane.gov.pl/pl

– Bieżące statystyki strukturalne dot. rynku pracy w Polsce (MRiPS) – https://www.gov.pl/web/rodzina

– Barometr zawodów (monitoring zawodów nadwyżkowych i deficytowych (w tym wskaźniki stosowane w monitoringu): https://barometrzawodow.pl/

– Wortal PSZ: https://psz.praca.gov.pl/

– Wszelkie dostępne i AKTUALNE dane statystyczne np. Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju, wyniki BAEL, wyniki gospodarcze, bazy danych, dziedzinowe bazy wiedzy GUS: https://stat.gov.pl/

– OECD Employment Outlook 2022. https://www.oecd.org/employment-outlook/2022/

– http://www.oecd.org/employment/

– Bank Światowy – https://data.worldbank.org/country/PL

– UE – EUROSTAT – https://ec.europa.eu/eurostat

– Labour Force Survey – https://ec.europa.eu/eurostat/web/microdata/european-union-labour-force-survey

7. Praca nad projektem badawczym o charakterze społecznym:

• Paradygmaty, konceptualizacja i operacjonalizacja badań, specyfika badań społecznych,

• Metodologia badawcza: metody, narzędzia, techniki badań społecznych (w skrócie)

• Pojęcia dotyczące B+R, TRL, metodyki zarządcze

Literatura/materiały:

– Babbie E., Badania społeczne w praktyce, PWN, Warszawa 2007 [lub dowolne inne wydanie – im nowsze tym lepiej]

– Góra M., Sztanderska U., Wprowadzenie do analizy lokalnego rynku pracy. Przewodnik, MPiPS, Warszawa 2006.

– Łotocki Ł., Metodologia badań rynku pracy. Kilka praktycznych wskazówek, Biuletyn Mazowieckiego Obserwatorium Rynku Pracy nr 4/2011 [tak, nadal aktualne]

Uzupełniająco:

– Szatur-Jaworska B., Wprowadzenie do metod i technik badań społecznych, Wyd. UW, Warszawa 1988.

– Zawadzki P.W., Przemiany na rynku pracy i w gospodarce a stan i możliwości zatrudnienia w branży chemicznej, „Chemia i Biznes” nr 3/2022, EPS Media https://www.chemiaibiznes.com.pl/ [jako przykład opracowania tematycznego]

8. Excel cz. 1. – przygotowanie do pracy z arkuszem kalkulacyjnym

• Korzystanie z Excela z punktu widzenia użytkownika: poruszanie się po programie, licencja, instalowanie, skróty klawiaturowe

• Nazywanie komórek, tabele, wstążka/paski narzędzi, szablony

9. Excel cz. 2. – popularne funkcje i formuły

• Funkcje logiczne, wyszukiwania, funkcje wspomagające podejmowanie decyzji

• Funkcje matematyczne i statystyczne, formuły i funkcje tablicowe

• Formatowanie warunkowe

• Tworzenie reguł opartych na formułach

10. Excel cz. 3. – gromadzenie i przygotowanie danych

• Excel jako prosta baza danych

• Dobre praktyki w tworzeniu tabel

• Przeglądanie danych, autofiltry, filtr zaawansowany

• Usuwanie duplikatów

• Funkcje tekstowe, „tekst jako kolumny”

• Usuwanie błędów i niespójności w danych

11. Excel cz. 4. – wizualizacja danych, prezentacja wyników

• Wykresy: rodzaje wykresów i ich zastosowania

• Style wykresów: gotowe i własne

• Wykresy niestandardowe

• Wykresy oparte o pogrupowane dane

• Wykresy częstości

• Wykresy czasowe

• Wykresy przestawne [w zależności od poziomu zaawansowania grupy]

12. Excel cz. 5. – podstawowa analiza statystyczna i wnioskowanie

• Analysis Toolpak – uruchamianie i używanie

• Metodologia statystyczna, podstawowe pojęcia: populacja, próba, zmienne losowe, hipoteza, istotność statystyczna

• Dobór próby i zasady zbierania danych

• Podstawy statystyki opisowej: średnia, mediana, wariancja, odchylenie standardowe, skośność, kurtoza

• Częstość, częstość względna i skumulowana, kwantyle

• Histogramy i szeregi rozdzielcze

• Analiza trendów na wykresach

• Podstawy statystyki matematycznej: prawdopodobieństwo, rozkład, rozkłady (normalny, wykładniczy, t-Studenta, chi kwadrat)

• Potencjalne zależności między danymi: kowariancja i korelacja – obliczanie i interpretacja

• Trendy i przewidywanie: analiza regresji

13. Wprowadzenie do Accessa [w zależności od poziomu zaawansowania grupy]

• Kiedy Access a kiedy Excel?

• Zastosowanie i możliwości Accessa

• Baza danych Access: formularze, tabele, kwerendy, raporty

• Import/eksport danych pomiędzy Excelem a Accessem

• Podstawy korzystania z gotowych baz danych w Accessie

• Podstawy projektowania baz danych

14. Praca indywidualna (nie w grupach): przygotowanie analizy rynku pracy w wybranym państwie członkowskim UE (nie w Polsce).

15. Praca indywidualna: zaprezentowanie analizy rynku pracy w wybranym państwie członkowskim UE.

16. Test sprawdzający / zaliczenie przedmiotu

Zgodnie z zawartością pola "Opis"

Nie dotyczy