Energy safety and nuclear energy

Albert Einstein doszedł do wniosku, iż masa (m) w istocie jest formą energii (E). Wyraził to równaniem: E=mc2. Wynikałoby stąd na przykład, że cztery tony jakiejkolwiek materii kryją w sobie taką ilość energii, która mogłaby zaspokoić roczne zapotrzebowanie całego świata na energię. Jedyną komercyjnie dostępną technologię, która pozwala wykorzystać energię skupioną w masie, oferują reaktory jądrowe. Rozszczepienie jąder zawartych w 1 kg Uranu-235 może wyzwolić taką ilość energii, jaka jest uwalniana w trakcie spalania ok. 3000 ton węgla kamiennego. Początkowa masa (1 kg) uranu zostanie zredukowana zaledwie o 1 g. Tak znikoma redukcja masy początkowej pokazuje potencjał technologii jądrowych.

Kurs będzie poświęcony aktualnym regulacjom prawnym dedykowanym pokojowemu wykorzystaniu energii jądrowej.

Albert Einstein doszedł do wniosku, iż masa (m) w istocie jest formą energii (E). Wyraził to równaniem: E=mc2. Wynikałoby stąd na przykład, że cztery tony jakiejkolwiek materii kryją w sobie taką ilość energii, która mogłaby zaspokoić roczne zapotrzebowanie całego świata na energię.

Jedyną komercyjnie dostępną technologię, która pozwala wykorzystać energię skupioną w masie, oferują reaktory jądrowe. Rozszczepienie jąder zawartych w 1 kg Uranu-235 może wyzwolić taką ilość energii, jaka jest uwalniana w trakcie spalania ok. 3000 ton węgla kamiennego. Początkowa masa (1 kg) uranu zostanie zredukowana zaledwie o 1 g. Tak znikoma redukcja masy początkowej pokazuje potencjał technologii jądrowych. Energetykę jądrową jako technologię wytwarzania energii, oprócz możliwości wyzwalania energii w ogromnych ilościach, charakteryzuje też brak emisji gazów cieplarnianych. W obliczu objęcia przez UE roli światowego lidera w obszarze przeciwdziałania zmianom klimatu, energetyka jądrowa stała się jedną z tych technologii wytwarzania energii których rozwojowi służy ambitna polityka klimatyczna UE.

Jednakże z energetyką jądrową wiąże się ryzyko poważnych katastrof, których skutki mogą doprowadzić do trwałego skażenia znacznych obszarów oraz utraty zdrowia i życia wielkiej liczby ludzi. Trwałym efektem ubocznym wykorzystywania energetyki jądrowej są odpady radioaktywne, które muszą zostać odseparowane od biosfery i podlegają składowaniu nawet przez ponad milion lat. Tłumaczy to ilość regulacji prawa publicznego dotyczących właśnie tej technologii.

Zajęcia stanowią omówienie regulacji prawa krajowego, unijnego i międzynarodowego w obszarze następujących zagadnień:

1. Pojęcie bezpieczeństwa w ujęciu nauk o bezpieczeństwie oraz nauk prawnych. 2. Przesłanka bezpieczeństwa państwa jako wartość uzasadniająca ograniczanie konstytucyjnych wolności i praw.

3. Wprowadzenie do energetyki jądrowej (istota energetycznego wykorzystywania energii jądrowej, technologie jądrowe, siatka pojęciowa aktów prawnych, cykl paliwowy).

4. Euratom jako filar UE (cel powołania, kształt instytucjonalny i wpływ regulacji unijnych)

5. Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (rola oraz umowy międzynarodowe opracowane pod jej egidą).

6. Program Polskiej Energetyki Jądrowej.

7. Bezpieczeństwo jądrowe i ochrona radiologiczna (pojęcie, zezwolenie, obowiązki).

8. Obiekty jądrowe (pojęcie, klasyfikacja, lokalizacja oraz realizacja inwestycji).

9. Odpady radioaktywne (klasyfikacja, pojęcia odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego, transport).

10. Składowiska odpadów promieniotwórczych.

11. Problematyka przerobu wypalonego paliwa jądrowego.

12. Odpowiedzialność cywilna za szkody jądrowe.

13. Organy dozoru jądrowej (Prezes Państwowej Agencji Atomistyki i inspektorzy dozoru jądrowego).

14. Przestępstwa związane z działalnością poddaną reżimowi Prawa atomowego.

Rybski R. "German Radioactive Waste. Changes in Policy and Law”

Routledge 2022

Rybski R. "Jak sfinansować polskie elektrownie jądrowe?

„Rzeczpospolita”, 28-10-2020

Rzymkowski K. "Bezpieczeństwo mokrych przechowalników wypalonego paliwa

„Bezpieczeństwo jądrowe i ochrona radiologiczna” z 2017 r. Nr 1, s. 12-20

Rzymkowski K. "Rola MAEA w organizacji międzynarodowego systemu zabezpieczeń" „Bezpieczeństwo jądrowe i ochrona radiologiczna” z 2016 r. Nr 2, s. 27-32

Rzymkowski K. "Zakłady przeroby wypalonego paliwa",

„Bezpieczeństwo jądrowe i ochrona radiologiczna” z 2017 r. Nr 4, s. 34-42

Student:

wyjaśnia pojęcia z zakresu energetyki jądrowej,

zna pojęcia i charakteryzuje instytucje ustawy Prawo atomowe,

przedstawia normy prawne zawarte w ustawie Prawo atomowe i niektórych innych aktach normatywnych objętych programem kształcenia,

wyjaśnia cele i funkcje Polskiego Programu Energetyki Jądrowej,

omawia cele i funkcje składowania odpadów radioaktywnych,

rozumie znaczenie ustrojowe kompetencji organów krajowych właściwych ds. energetyki jądrowej,

identyfikuje problemy prawne dotyczące energetyki jądrowej,

formułuje własne wnioski w dyskusjach dotyczących zagadnień energetyki jądrowej.

Każde zajęcia będą składały się z dwóch części opartych na dwóch odmiennych metodach pracy:

wykład (wprowadzanie nowych zagadnień)

konwersatorium (poświęcone analizie bieżących wydarzeń z zakresu energetyki jądrowej lub dyskusji nad przedstawionym materiałem).

Ocenie podlega albo referat przedstawiony w trakcie zajęć albo praca zaliczeniowa na koniec semestru.