Basics criminology

Blok poświęcony jest rozległej nauce o przestępstwie, przestępcy, ofierze a także prawie, instytucjach i metodach, za pomocą których społeczeństwo zapobiega przestępczości i reaguje na przestępstwo. Jest to więc blok, gdzie będziemy także analizować jak i dlaczego tworzy się prawo, jak się je wdraża i w jaki sposób i dlaczego łamie się prawo, na ile jest skuteczne.

W skład bloku wchodzą trzy przedmioty, każdy po 30 godzin:

1) Kryminologia

2) Wiktymologia

3) Prawo penitencjarne

Zajęcia mają charakter wykładowo-dyskusyjny. Studenci wezmą udział w wirtualnym spacerze po Zakładzie Karnym. Standardowym elementem zajęć jest również przeprowadzenie debaty oksfordzkiej na wybrany przez studentów temat. W zależności od sytuacji epidemicznej odbędą się także wizyty studyjne do instytucji, które na co dzień działają we wskazanych obszarach, przykładowo do zakładu karnego, oddziału psychiatrii sądowej czy stołecznego ośrodka dla osób nietrzeźwych (SODON).

Blok Kryminologia basics rozwija i wzmacnia krytyczne i analityczne myślenie. Daje umiejętność łączenia wiedzy z innych przedmiotów i analizowania przepisów prawa ze zrozumieniem ich treści. Uświadamia, iż prawo karne jest tylko jedną z form kontroli zachowań społecznych i wskazuje, kiedy korzystanie z tego prawa bywa korzystne. Celem bloku nie jest omówienie przepisów, ale analiza zjawisk w kontekście prawno-społecznym.

Na wykładzie z kryminologii omówione zostaną główne nurty teoretycznej i badawczej myśli kryminologicznej, odnośnie etiologii kryminalnej, czyli nauki o przyczynach przestępczości i innych zachowań dewiacyjnych. Przedstawione zostaną podstawowe informacje o źródłach wiedzy na temat zasięgu zachowań kryminalnych (statystyka i dynamika przestępczości), sposobach gromadzenia danych (techniki badań kryminologicznych i wiktymologicznych) i strategiach przeciwdziałania przestępczości.

Wiktymologia to przedmiot stanowiący uzupełnienie i rozwinięcie wykładu z kryminologii. Zajęcia przedstawią zagadnienia teoretyczne związane z osobą pokrzywdzoną, badaniem ich roli w genezie przestępstwa, zwłaszcza ustaleniem czynników tworzących podatność na stanie się ofiarą przestępstwa oraz metod zapobiegania temu procesowi. Podczas zajęć elementy te będą prezentowane w perspektywie praktycznej analizy konkretnych przestępstw.

Prawo penitencjarne to przedmiot, którego celem jest przekazanie i poszerzenie wiedzy dot. zarówno ustawodawstwa, jak i praktyki wykonywania kary pozbawienia wolności. Podczas zajęć nie zabraknie także holistycznego omówienia istoty kary i jej celów w perspektywie paradygmatów kryminologicznych oraz filozofii prawa karnego. W ramach wykładu poruszona zostanie także problematyka innych środków o charakterze izolacyjnym tj. izolacyjnego środka zabezpieczającego (umieszczenie w odpowiednim zakładzie psychiatrycznym) oraz izolacyjnego środka postpenalnego (umieszczenie w KOZZD).

Zalecana literatura wskazana jest w szczegółowym sylabusie dla poszczególnych przedmiotów.

Po zaliczeniu wszystkich zajęć wchodzących w zakres bloku Kryminologia basics studenci/studentki będą znali podstawowe pojęcia współczesnej kryminologii, wiktymologii oraz prawa penitencjarnego oraz ich relacje względem innych dziedzin prawa, a także nauk społecznych. Będą mieć wiedzę na temat podstawowych mechanizmów kryminologicznych i wiktymologicznych rządzących ludzkim zachowaniem oraz teorie kryminologiczne i wiktymologiczne, wyjaśniające przyczyny przestępczości oraz metody zapobiegania przestępstwom.

Po zakończonym bloku Kryminologia basics student/studentka będą potrafili:

Wiedza:

1) Wskazać różnicę między kryminologią a wiktymologią,

2) Przedstawić powody kryminalizacji określonych zachowań,

3) Wykazać się wiedzą na temat teorii kryminologicznych i poddać krytycznej refleksji sposoby objaśniania źródeł zachowań zakazanych oraz ich wpływ na politykę kryminalną,

4) Wykazać się wiedzą na temat teorii wiktymologicznych oraz typologii ofiar przestępstw,

5) Rozumieć kryminologiczne i wiktymologiczne sposoby objaśniania zjawisk definiowanych jako patologiczne,

6) Opisać czynniki wiktymogenne oraz omówić zagadnienie stopnia ryzyka wiktymogennego,

7) Wyjaśnić korelacje między przekazami medialnymi a poczuciem bezpieczeństwa w społeczeństwie,

8) Znać ustawodawstwo w zakresie ochrony interesów ofiar przestępstw,

9) Omówić ewolucję systemów penitencjarnych na świecie i w Polsce,

10) Scharakteryzować zasady wykonywania kary pozbawienia wolności,

11) Omówić funkcje i cele kary pozbawienia wolności,

12) Wykazać się wiedzą na temat praktyki funkcjonowania zakładów karnych, zarówno z perspektywy Służby Więziennej, jak i osób osadzonych,

13) Wykazać się wiedzą na temat środków zabezpieczających i postpenalnych o charakterze izolacyjnym.

Umiejętności:

1) Wykorzystać konkretne teorie kryminologiczne przy analizowaniu przyczyn i sposobów zapobiegania konkretnym zachowaniom dewiacyjnym,

2) Dokonać krytycznej analizy danych statystycznych i opisowych dotyczących przestępczości,

3) Poddać krytycznej analizie zależności między wykorzystaniem poza-karnych form kontroli społecznej, a statystyczną skalą przestępczości,

4) Analizować zagadnienie lęku przed przestępczością,

5) Określać konsekwencje wiktymizacji,

6) Analizować konkretne przestępstwa z perspektywy osoby pokrzywdzonej

7) Stosować i interpretować przepisy prawa karnego wykonawczego, a także prawa karnego dot. kary pozbawienia wolności.

Postawy:

1) Zrozumieć, iż decyzje czy mamy do czynienia z przestępstwem i wymierzanie sprawiedliwości nie jest proste i jednoznaczne, mimo, że określone przez prawo.

2) Zrozumieć ograniczoną rolę prawa karnego w możliwości rozwiązywania problemów społecznych.

3) Zrozumieć ograniczenia i wyzwania jakie stoją przed kryminologią, aby pogłębiać wiedzę na temat warunków, w których dochodzi do definiowania zachowania jako dewiacyjne/przestępcze i jednocześnie nie służyć usprawiedliwianiu wykorzystywania i nadużywania prawa karnego i polityki karnej do bieżącej polityki.

4) Zrozumieć z czego wynikają i jak przebiegają nowelizacje przepisów regulujących kary, środki zabezpieczające i środki postpenalne o charakterze izolacyjnym.

Studenci zaliczają przedmiot na podstawie aktywnego udziału w zajęciach. Dodatkowo poszczególne prowadzące przewidują zaliczenie w postaci pisemnego zaliczenia tj. praca pisemna na określony temat / esej na podstawie wybranej teorii kryminologicznej oraz wybranych lektur/ test jednokrotnego wyboru. Szczegóły wskazane w sylabusach dla poszczególnych przedmiotów.

Brak praktyk zawodowych.