Fundamental disputes in law

Wbrew twierdzeniom wielu teoretyków prawa współczesne prawo w praktyce nie jest spójne pod względem zasad i wartości, na których się opiera. Występuje w nim wiele konfliktów jawiących się jako nierozstrzygalne, które jednakże muszą znaleźć swoje rozstrzygniecie czy to procesie stanowienia prawa przez ustawodawcę czy też przez sędziego gdy staną się przedmiotem sprawy sądowej.

Mogą to być konflikty światopoglądowe, moralne, społeczne i polityczne oraz ekonomiczne, dotyczące gospodarczego uwikłania norm prawnych. Znajdują one odzwierciedlenie w prawie na bardzo wielu płaszczyznach: nie tylko w postepowaniu ustawodawczym czy sporach konstytucyjnych, ale także w codziennej pracy prawnika. Najdonioślejsze z nich determinują odpowiedź na fundamentalne pytanie: Czym jest/ma być prawo. Niemniej różnorodne szczegółowe aspekty i konsekwencje tych sporów można spotkać w wielu codziennych wyzwaniach związanych z pracą prawnika.

W ramach poszczególnych zajęć omówione zostaną 1) sposoby radzenia sobie w sprawach odzwierciedlających te fundamentalne konflikty, takie jak argumentacja prawna, wykładania, czy ważenie zasad; 2) filozoficzne i doktrynalne źródła wielu konfliktów oraz stanowiska uzasadniające różne ich rozwiązania; 3) orzecznictwo międzynarodowych trybunałów, sądów konstytucyjnych oraz sądów najwyższych, a także jego podstawy konstytucyjne i prawnomiędzynarodowe dotyczące omawianych konfliktów; 4) role zawodowe prawników oraz ich etyczne powinności w sytuacjach konfliktowych, a także standardy wykonywania zawodów prawniczych i kolizje między nimi odzwierciedlające fundamentalne konflikty w prawie; 5) wpływ otoczenia społeczno-gospodarczego na proces stanowienia i stosowania prawa.

Czy w państwie konstytucyjnym nadrzędna jest wola ustawodawcy czy sądowa interpretacja standardów prawnych? Czy sędzia lub pełnomocnik procesowy może wyłączyć się ze sprawy ze względu na sprzeciw sumienia? Czy ważniejsze w demokratycznym społeczeństwie są gwarancje wolności słowa czy ochrona przed mową nienawiści? Czy oraz ewentualnie kiedy troska o interesy konsumenta powinna stanowić przesłankę ograniczenia swobody obrotu gospodarczego, ingerencji w rynek i wyjątku od zasady swobody umów?

W ramach bloku specjalizacyjnego będziemy starać się odpowiedź na te i wiele podobnych pytań. Zajęcia mają przede wszystkim charakter konwersatoryjny, będą skoncentrowane na rozwijaniu wśród studentek i studentów zdolności rzeczowego i etycznego argumentowania na rzecz stanowisk zajmowanych w fundamentalnych sporach prawnych.

Zajęcia wchodzące w skład bloku:

Spory o prawo i ich rola w kształtowaniu praktyki prawnej i prawniczej – wykład, prof. ucz. T. Stawecki, wtorek, godz. 15.00, semestr zimowy (30h)

Rządy ludu a rządy prawa w demokracji konstytucyjnej. Filozoficzne spory i ich praktyczne konsekwencje – konwersatorium, dr Krzysztof J. Kaleta, wtorek, godz. 13.15, semestr zimowy (30h)

Etyka prawnicza - dylematy i zasady wykonywania zawodu – wykład, dr Paweł Skuczyński, wtorek 13.15, semestr letni (30h)

Współczesne spory o prawo w pluralistycznym społeczeństwie – dylematy ekonomiczne i światopoglądowe – konwersatorium, dr hab. Krzysztof Koźmiński, wtorek godz. 15.00, semestr letni (30h)

Literatura została podana w opisach poszczególnych przedmiotów wchodzących w skład bloku.

Efekty uczenia się zostały podane w opisach poszczególnych przedmiotów wchodzących w skład bloku.

Zgodnie z ogólnymi zasadami prowadzenia bloków specjalizacyjnych ostateczna ocena będzie średnią ocen wystawionych za poszczególne zajęcia wchodzące w skład bloku.

Każdy z prowadzących będzie wystawiał ocenę na podstawie:

- obecności, przy czym w ramach każdych zajęć dopuszczalne są dwie nieobecności,

- bieżącej aktywności w trakcie poszczególnych zajęć, które mają charakter konwersatoryjny,

- pracy pisemnej przygotowanej w porozumieniu i pod opieką jednego z prowadzących zajęcia.

Zadaniem każdej studentki i studenta będzie przygotowanie jednej pracy na cały blok specjalizacyjny w ciągu całego roku. Temat powinien zostać ustalony z wybranym prowadzącym. Zakładamy, że skoro ma być to tylko jedna praca, to będzie solidnym opracowaniem objętości ok. 20-25 stron. Praca będzie podlegać wspólnej ocenie przez wszystkich prowadzących zajęcia w bloku. Liczymy, że taka forma oceny pozwoli zarówno zgłębić najbardziej interesujące dla Państwa tematy, jak i nabyć umiejętności z zakresu warsztatu pisarskiego. Może być to przydatne choćby w toku przygotowywania prac magisterskich.