Module: Philosophical foundations of education

Głównym celem modułu jest poznanie filozoficznej tradycji w uprawianiu refleksji pedagogicznej, rozumienie różnych stylów myślenia filozoficznego, najważniejszych koncepcji filozoficznych (w tym etycznych i estetycznych) oraz siatki pojęciowej, charakterystycznych dla filozoficznej eksploracji problematyki pedagogicznej, a także poznanie wpływu tradycji filozoficznej na interpretację praktycznych problemów i działań pedagogicznych.

W ramach modułu student poznaje różne perspektywy myślenia filozoficznego, właściwe kulturze Zachodu, a także podstawowe pojęcia filozoficzne, niezbędne do rozumienia tradycji filozoficznej i pedagogicznej. Zapoznaje się także z różnymi stylami myślenia w pedagogice filozoficznej, a także z problematyką etyki pedagogicznej i edukacji kulturalnej. Zdobyta wiedza i kompetencje filozoficzne, etyczne i estetyczne pozwalają na integralne ujmowanie zagadnień edukacyjnych, w tym rozwoju osobowego ucznia.

Lektury do egzaminu modułowego

- M. Horkheimer, Odpowiedzialność i studia, tłum. H. Walentynowicz, [w:] Wiedza, ideologia, władza. O społecznej funkcji uniwersytetu w społeczeństwie rynkowym, red. P. Żuk, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2012, s. 267-284.

- M. Lipman, Myślenie we wspólnocie, [w:] tegoż, Myślenie w edukacji, tłum. A. Łagodzka,

Wydawnictwa Uniwerstetu Łódzkiego, Łódź 2021, s. 111-132.

- Kartezjusz, Rozprawa o metodzie, cz. I-IV.

- M. Foucault, Techniki siebie, w: Idem, Filozofia, historia polityka. Wybór pism.

- F. Schiller, Listy o estetycznym wychowaniu człowieka; list 12, 14, 15 i 27, Warszawa 1972.

- H.G. Gadamer, Aktualność piękna, Warszawa 1993.

- I. Kant, Uzasadnienie metafizyki moralności, PWN, Warszawa 1984, r. I, II, s. 3-85.

- P. Singer, Etyka praktyczna, Książka i Wiedza, Warszawa 2003, r. 4 i 7.

WIEDZA – ABSOLWENT ZNA I ROZUMIE:

M_W01: podstawowe stanowiska filozoficzne, w tym etyczne i estetyczne,

M_W02: na czym polega problematyczność relacji między nauką a filozofią i jej wpływ na rozumienie zagadnień pedagogicznych,

M_W03: na czym polega związek między pedagogiką a filozofią oraz między pedagogiką a kulturą,

M_W04: siatkę pojęciową, charakterystyczną dla filozoficznych poszukiwań w pedagogice,

M_W05: problematykę pedagogiki filozoficznej,

M_W06: kulturowe uwarunkowania procesów edukacyjnych,

M_W07: formy edukacji kulturalnej oraz zasady upowszechniania kultury,

M_W08: podstawowe koncepcje etyki,

M_W09: podstawowe problemy etyki zawodu nauczyciela,

M_W10: problematykę, dotyczącą człowieka jako podmiotu w kontekście procesu wychowania i kształcenia.

UMIEJĘTNOŚCI – ABSOLWENT POTRAFI:

M_U01: wykorzystywać wiedzę z zakresu filozofii (w tym etyki i estetyki) w celu analizy problemów edukacyjnych,

M_U02: rozróżniać style myślenia i dostrzega ich wpływ na interpretację zagadnień pedagogicznych,

M_U03: obserwować i przetwarzać informacje kulturowo-społeczne oraz interpretować je z punktu widzenia problemów edukacyjnych,

M_U04: analizować i opisywać zjawiska kulturowe, interpretować problemy pedagogiczne w kontekście przemian w kulturze i próbuje je rozwiązywać,

M_U05: krytycznie odnosić się do różnorodnych przejawów i form współczesnej kultury jako środowiska wychowawczego,

M_U06: refleksyjnie rozważać problemy etyczne w wychowaniu i kształceniu,

M_U07: analizować sytuacje problemowe i znajduje rozwiązania dla trudności wychowawczych,

M_U08: interpretować problematykę pedagogiczną w perspektywie wybranych kategorii, między innymi takich jak: dialog, tolerancja, wolność.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE – ABSOLWENT JEST GOTÓW DO:

M_K01: refleksyjnego rozważania roli wychowania w procesie dorastania człowieka i kształtowania się rzeczywistości społeczno-kulturowej,

M_K02: dostrzegania wartości weryfikacji swoich poglądów i krytycznego stosunku do różnych, znaczących dla wychowania aspektów rzeczywistości,

M_K03: uwzględniania odmienności poglądów i racji różnych uczestników oddziaływań pedagogicznych, współtworzenia sytuacji dialogu oraz pracy w grupie z poszanowaniem opinii innych osób,

M_K04: posługiwania się normami etycznymi w działalności pedagogicznej i kierowania się przede wszystkim szacunkiem dla godności każdego człowieka,

M_K05: kształtowania właściwych zachowań i postaw dzieci, w tym wobec kultury i sztuki,

M_K06: uwzględniania w swojej działalności procesualnego charakteru własnej wiedzy i umiejętności, a także permanencji zawodowego i osobistego rozwoju,

M_K07: wprowadzania w swoich działaniach atmosfery wzajemnego zaufania między wszystkimi podmiotami procesu wychowania i kształcenia.