MSPP - Sociology of education - lecture

Celem wykładu jest analiza i dyskusja podstawowych problemów socjologii wychowania takich jak:

- system alokacji jednostek w strukturze społecznej (wykształcenie

a pozycja społeczna), społeczne efekty edukacji

- system transmisji wartości (ideologii), system formowania

społeczeństwa, socjalizacja szkolna

- polityka i organizacja oświaty, status społeczny nauczycieli

- polityka edukacyjna i reformy edukacyjne

- globalizacja

Studenci poznają podstawowe teorie socjologiczne, które pozwalają wyjaśnić funkcjonowanie edukacji jako elementu systemu społecznego oraz wyniki badań empirycznych nad edukacją i jej efektami.

Celem wykładu jest zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami socjologicznymi oraz teoriami socjologicznymi istotnymi dla rozumienia znaczenia edukacji w procesie alokacji społecznej i osiągania osobistych aspiracji edukacyjnych. Edukacja i jej instytucje analizowane sa w kontekście funkcjonowania systemu społecznego.

Wykład jest poświęcony kwestiom szczególnie istotnym dla socjologii wychowania takim jak::

- system alokacji jednostek w strukturze społecznej (wykształcenie

a pozycja społeczna), społeczne efekty edukacji

- system transmisji wartości (ideologii), system formowania

społeczeństwa, socjalizacja szkolna (Bourdieau i Passeron,

Bernstein, Meighan)

- polityka i organizacja oświaty, status społeczny nauczycieli

- polityka edukacyjna i reformy edukacyjne

- globalizacja

Podczas wykładu omówione zostaną następujące szczegółowe zagadnienia:

- Socjologia i socjologia edukacji - ustalenia definicyjne, zakres

dyscypliny, związki socjologii edukacji z pedagogiką. Polityka

edukacji, system edukacyjny,

- Szkoła a system społeczny - wybrane teorie i nurty socjologiczne,

a edukacja. Funkcjonalizm, interakcjonizm, neomarksizm, liberalizm i

nurty neoliberalne, interrpretatywizm, konstrukcjonizm. Szkoła jako

organizacja, kultura szkoły.

- Reformy systemu edukacji w Europie i w Polsce – ostatnie dekady.

Idee i cele edukacji, kierunek reform, pozytywne i negatywne

konsekwencje reformy edukacji w Polsce, ze szczególnym

uwzględnieniem reformy ustroju szkolnego i egzaminowania.

- Uwarunkowania sukcesu edukacyjnego. Strategie selekcji społecznej

i szkolnej. Uwarunkowania socjalizacji rodzinnej i szkolnej,

nierówności edukacyjne. Poziom kompetencji polskich uczniów w

świetle badań krajowych i międzynarodowych.

- Globalizacja i masmedia a edukacja młodzieży. Wartości i styl

życia młodzieży.

- Rola zawodowa nauczyciela, kompetencje nauczycieli, status

nauczyciela, satysfakcja zawodowa, awans zawodowy.

- Uczniowie w szkole, prawa uczniów, relacje nauczyciel-uczeń,

problemy społeczne - uzależnienia i agresja wśród młodzieży.

Podczas omawiania powyższych zagadnień analizowane będą wyniki badań empirycznych polskich i międzynarodowych.

P. Sztompka (2002) Socjologia, Wyd. Znak, cz.I, IV-r.14 i

15, cz. V r. 17, cz. VI r. 19 i 20, cz. VII.

H. Domański red. (2008) Zmiany stratyfikacji społecznej w Polsce,

Wyd. IFiS PAN art.1 i 2

A. Giddens (2008) Socjologia, r. 1. 2, 10, 16, PWN

A. Giddens (2001) Nowoczesność i tożsamość "Ja" i społeczeństwo w

epoce późnej nowoczesności, PWN

Pierre Bourdieu, Jean Claude Passeron, Reprodukcja. Elementy teorii

systemu

M. Marody red. (2002) Wymiary życia społecznego, Wyd. Scholar

Wiedza:

1. Student definiuje podstawowe dla socjologii wychowania pojęcia: socjalizacja, alokacja społeczna, nierówności społeczne i edukacyjne, naznaczenia, wykluczenie społeczne, aspiracje edukacyjne, globalizacja.

2. Student zna podstawowe teorie społeczne: funkcjonalizm, teorie konfliktu, liberalizm, postmodernizm, potrafi wskazać różnice w podejściu do procesów socjalizacji i edukacji w tych teoriach.

3. Student zna problemy współczesnej edukacji, w szczególności

nierówności edukacyjne odwołując się do teorii socjologicznych i

wyników badań empirycznych.

4. Student zna społeczne efekty edukacji, rozumie uwarunkowania systemu alokacji jednostek w strukturze społecznej.

5. Ma uporządkowaną wiedzę o polityce i organizacji oświaty oraz procesach reformowania oświaty, funkcjach i zadaniach szkoły jako środowiska socjalizacyjnego.

6. Zna uwarunkowania psychologiczne i socjologiczne sukcesu edukacyjnego.

7. Student ma podstawową wiedzę o procesie globalizacji i jej wpływie na zmiany w dziedzinie edukacji oraz zna rolę mediów elektronicznych w socjalizacji dzieci i młodzieży.

Umiejętności:

1. Student potrafi interpretować procesy socjalizacji i edukacji odwołując sie do teorii z zakresu nauk społecznych.

2. Student potrafi analizować wyniki badań dotyczące kompetencji edukacyjnych.

3 . Student umie ocenić efekty reform edukacyjnych w Polsce

4. Student rozumie znaczenie więzi społecznych dla funkcjonowania jednostek i grup, docenia wagę kompetencji komunikacyjnych w procesach socjalizacji rodzinnej, szkolnej i pozaszkolnej.

5. Student potrafi zidentyfikować i wyjaśnić problemy współczesnego wychowania i edukacji, znaleźć nieprawidłowości oraz przejawy nierówności w rodzinie i instytucjach edukacyjnych.

6. Student potrafi wskazać zagrożenia i szanse globalizacji społecznej i kulturalnej, analizuje wpływ globalizacji na procesy socjalizacji i cele edukacji.

Kompetencje społeczne:

1. Student potrafi uzupełniać i pogłębiać wiedzę z zakresu wybranych nauk społecznych potrzebną do rozwijania kompetencji zawodowych, w tym rozwiązywania konfliktów i problemów wychowawczych.

2. Student dyskutuje zagrożenia i szanse globalizacji społecznej i

kulturalnej.

3. Rozumie, że dzisiaj rozumienie świata społecznego i wykonywanie pracy zawodowej wymaga uczenia się przez całe życie.

Zaliczenie pisemne obejmujące materiał z wykładu (100%). Oceniane są:

- znajomość i rozumienie pojęć i teorii społecznych wyjaśniających relację: jednostka - edukacja - system społeczny,

- umiejętność refleksji i wyciągania wniosków odnoszących się do sfery edukacji jako źródła socjalizacji i wyznacznika przyszłej pozycji społecznej,

- umiejętność oceny skutków reformowania edukacji w Polsce (i na świecie) w odniesieniu do stawianych celów i potrzeb społecznych oraz jednostkowych,

- umiejętność interpretacji wyników badań edukacyjnych i analizy ich na gruncie poznanych teorii.

Nie