MTP-Pedagogika społeczna

obowiązkowe

Pedagogika społeczna, zajmując się relacją człowiek - środowisko -wychowanie ma na celu zarówno diagnozę środowiskowych uwarunkowań procesów wychowania i rozwoju, podnoszenie poziomu intencji wychowawczych w środowisku życia, jak i organizowanie instytucji/środowisk wychowania o charakterze profilaktycznym oraz kompensacyjnym. Do głównych wyzwań dzisiejszej doby, które stoją przed pedagogiką społeczną należy diagnoza, opis i analiza przestrzeni wychowania w sytuacji "płynnej nowoczesności".

Celem wykładów, konwersatoriów i seminariów jest zapoznanie studentów ze specyfiką i problematyką pedagogiki społecznej, jej podstawami teoretycznymi oraz współczesnym dyskursem jej dotyczącym, a także analiza najważniejszych środowisk wychowawczych i problemów społeczno-edukacyjnych współczesnego świata.

Pedagogika społeczna, zajmując się relacją człowiek-wychowanie-środowisko, ma na celu zarówno diagnozę środowiskowych uwarunkowań procesów wychowania i rozwoju, podnoszenie poziomu intencji wychowawczych w środowisku życia, jak i organizowanie instytucji/środowisk wychowania o charakterze profilaktycznym oraz kompensacyjnym. Do głównych wyzwań współczesności, które stoją przed pedagogiką społeczną, należy diagnoza, opis i analiza przestrzeni wychowania w sytuacji „płynnej nowoczesności”.

Tematyka zajęć obejmuje: wybrane zagadnienia z dziejów pedagogiki społecznej (geneza, kształtowanie się i rozwój tej dyscypliny; twórcy i przedstawiciele pedagogiki społecznej); główne pojęcia (środowisko wychowawcze, profilaktyka, kompensacja, wsparcie społeczne); metody pracy społeczno-wychowawczej; główne środowiska wychowawcze: rodzina, szkoła, rówieśnicy, środowisko lokalne (struktura, funkcje, przemiany); wybrane problemy społeczno-edukacyjne współczesnej doby (np. potencjał edukacyjno-kulturowy środowiska; środowisko "ryzyka", relacja demokracja - edukacja, aktywizacja społeczności lokalnych, społeczno-edukacyjna funkcja organizacji pozarządowych, edukacja międzykulturowa.

S. Kawula (red.), Pedagogika społeczna. Dokonania-aktualność-perspektywy, Toruń 2003.

A. Radziewicz-Winnicki, Pedagogika społeczna, Warszawa 2008.

M. Cichosz, Polska pedagogika społeczna w latach 1945 – 2003, T. 1-2; Toruń 2004.

J. Piekarski, Pilch T. i in., Edukacja społeczna wobec problemów współczesnego człowieka i społeczeństwa, Łódź 2010.

H. Radlińska, Pedagogika społeczna, Warszawa1961.

A. Kamiński, Studia i szkice pedagogiczne, Warszawa 1978.

Encyklopedia pedagogiczna XXI w. pod red. T. Pilcha, Warszawa 2009.

E. Wysocka, Człowiek i środowisko życia. Podstawy teoretyczno-metodologiczne diagnozy, Warszawa 2007.

B. Smolińska-Theiss, Od opieki do prewencji. „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” 1997, nr 10.

W. Theiss, Mała ojczyzna. Kultura, edukacja, rozwój lokalny, Warszawa 2001.

W. Theiss, M. Winiarski (red.), Pedagogika społeczna. Tradycja i współczesne konteksty (specjalny numer „Pedagogiki Społecznej”), Warszawa 2007.

Pedagogika społeczna – przestrzenie życia i edukacji, Warszawa 2010.

T. Pilch, I. Lepalczyk (red.), Pedagogika społeczna. Człowiek w zmieniającym się świecie, Warszawa 2003.

S. Kawula, J. Brągiel, W. Janke, Pedagogika rodziny. Obszary, panorama problematyki, Toruń 2006.

T. Szlendak, Socjologia rodziny, Warszawa 2010.

E. Wysocka, Oblicza współczesnej młodzieży: cechy, dążenia, zagrożenia i problemy. „Pedagogika Społeczna” nr 1/2001.

W. Theiss, B. Skrzypczak [red.], Edukacja i animacja społeczna w środowisku lokalnym, Warszawa 2006.

B. Kromolicka (red.), Praca socjalna w organizacjach pozarządowych. Z problemów działania i kształcenia, Toruń 2005.

B. Szatur-Jaworska (red.), Podstawy gerontologii społecznej, Warszawa 2006.

J. Czapiński, T. Panek (red.), Diagnoza społeczna. Warunki i jakość życia Polaków, http: www.diagnoza.com.

B. Szatur-Jaworska, Ludzie starzy i starość w polityce społecznej, Warszawa 2000.

K. Białobrzeska, S. Kawula (red.), Człowiek w obliczu wykluczenia i marginalizacji społecznej, Toruń 2006.

J. Wasilewski (red.), Współczesne społeczeństwo polskie – dynamika zmian, Warszawa 2006.

A. Duracz-Walczak (red.) W kręgu problematyki bezdomności polskiej, Gdańsk 2001.

K. Korzeniewska i E. Tarkowska (red.), Lata tłuste, lata chude... Spojrzenia na biedę w społecznościach lokalnych, Warszawa 2002.

E. Jarosz, Ochrona dzieci przed krzywdzeniem. Perspektywa globalna i lokalna, Katowice 2008.

J. Mazur, Przemoc w rodzinie, Warszawa 2002.

E. Jarosz, Dom, który krzywdzi, Katowice 2001.

B. Barber, Skonsumowani, W-wa 2008, rozdz. 1. i 8.

G. Ritzer, Makdonaldyzacja społeczeństwa, Warszawa 2003.

W. Wosińska, Oblicza globalizacji, Sopot 2008.

W. Danilewicz, Oblicza współczesności w perspektywie pedagogiki społecznej, Warszawa 2009 (wybrane teksty

Po zakończeniu ćwiczeń student będzie:

- znał podstawowe pojęcia i koncepcje z zakresu pedagogiki społecznej,

- znał podstawowe fakty związane z dziejami (rozwojem i zmianami) pedagogiki społecznej w Polsce na przestrzeni wieków

- umiał scharakteryzować pedagogikę społ. jako dyscyplinę akademicką, znał jej prekursorów oraz ich koncepcje wychowania w środowisku,

- rozumiał środowiskowe uwarunkowania wychowania i rozwoju oraz możliwości/potrzeby badania, kreowania i przekształcania środowiska życia człowieka,

- rozumiał znaczenie i specyfikę podstawowych środowisk wychowawczych pozaszkolnych w rozwoju społecznym jednostek;

- potrafił dokonać diagnozy i opisu najważniejszych problemów społeczno-wychowawczych we współczesnym świecie,

- dostrzegał i rozumiał rolę oraz zadania pedagogiki społecznej w kontekście współczesnych przemian społecznych (w wymiarze lokalnym i globalnym).

Znajomość treści wykładów i ćwiczeń oraz literatury podanej do egzaminu

egzamin pisemnymodułowy