(in Polish) MS1 - Wybrane obszary i metody diagnozowania psychopedagogicznego

Celem zajeć jest uporządkowanie i pogłębienie wiedzy na temat procesu diagnozowania i umiejętności diagnostycznych niezbędnych w pracy społeczno-wychowawczej. Szczególna uwaga zostanie zwrócona na diagnozowanie funkcjonowania społecznego dzieci, młodzieży i rodzin znajdujących się w potrzebie, w sytuacji wymagającej dodatkowego wsparcia i pomocy ze strony specjalistów.

Celem zajeć jest uporządkowanie i pogłębienie wiedzy na temat procesu diagnozowania i umiejętności diagnostycznych niezbędnych w pracy społeczno-wychowawczej. Szczególna uwaga zostanie zwrócona na diagnozowanie funkcjonowania społecznego dzieci, młodzieży i rodzin znajdujących się w potrzebie, w sytuacji wymagającej dodatkowego wsparcia i pomocy ze strony specjalistów.

Podczas zajęć poruszone zostaną następujące zagadnienia:

- teoretyczne i etyczne podstawy procesu diagnozowania,

- wybrane rodzaje diagnozy w pracy socjalnej, wychowawczej i resocjalizacji - diagnoza interpretatywna, pozytywna, funkcjonalna,

- związki między diagnozą pedagogiczną a psychologiczną,

- obszary diagnozy w pracy społeczno-wychowawczej tj. rodzina, szkoła, grupa rówieśnicza,

- diagnozowanie funkcjonowania i kompetencji społecznych dzieci i młodzieży,

- międzyosobowy wymiar relacji diagnostycznej,

- podstawowe metody i techniki diagnostyczne: obserwacja, wywiad, ankiety, skale i kwestionariusze.

Dodatkowo podczas ćwiczeń i praktyki obserwacyjnej studenci będą ćwiczyć niezbędne umiejętności nawiązywania i budowania relacji, planowania procesu diagnozy i jego monitorowania, doboru odpowiednich do sytuacji metod i technik diagnostycznych, konstruowania własnych narzędzi służących rozpoznawaniu potrzeb dzieci, młodzieży i rodzin, przekazywania diagnozy.

1. Jarkiewicz, A. (2020). Diagnoza interpretatywna jako „nowy” sposób diagnozowania problemów w pracy socjalnej/społecznej. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J–Paedagogia-Psychologia, 33(1), 39-53.

2. Knopik T., Oszwa U., Domagała-Zyśk E. (2019). Diagnoza funkcjonalna jako standard pomocy psychologiczno-pedagogicznej – od założeń teoretycznych do praktyki diagnostyczno-terapeutycznej. Kwartalnik Pedagogiczny 2:163-175.

3. McGoldrick M., Shellenberger S., & Gerson R. (2007). Genogramy: rozpoznanie i interwencja. Zysk i S-ka Wydawnictwo.

4. Misiuk A., Deptuła M. (2016). Diagnozowanie kompetencji społecznych dzieci w wieku przedszkolnych i młodszym szkolnym. Wydawnictwo Naukowe PWN.

5. Praca socjalno-wychowawcza w ujęciu wybranych koncepcji. Analiza metodycznego postępowania z osobami potrzebującymi pomocy (2016). Instytu Rozwoju Służb Społecznych, rozdziały: VII-VIII: https://www.osar.com.pl/wp-content/uploads/2020/03/praca-socjalno-wych-z-rodzina.pdf

6. Skałbania B. (2011). Diagnostyka pedagogiczna. Oficyna Wydawnicza Impuls.

7. Stemplewska-Żakowicz K. (2011) Diagnoza psychologiczna: diagnozowanie jako kompetencja profesjonalna. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

8. Wysocka E. (2015). Diagnoza pozytywna w resocjalizacji: Model teoretyczny i metodologiczny. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

9. Wysocka E. (2013). Diagnostyka pedagogiczna: nowe obszary i rozwiązania. Oficyna Wydawnicza Impuls.

Wiedza:

- posiada uporządkowaną wiedzę na temat teoretycznych podstaw diagnozowania w pracy socjalnej i wychowawczej,

- potrafi scharakteryzować różne rodzaje diagnozy w pracy społeczno-wychowawczej i wskazać na ich zastosowania, zalety i ograniczenia,

- posiada wiedzę na temat etapów postępowania diagnostycznego w odniesieniu do różnych podejść teoretycznych,

- potrafi właściwie scharakteryzować relację diagnostyczną i zna jej uwarunkowania.

Umiejętności:

- potrafi nawiazać kontakt diagnostyczny z różnymi klientami,

- umie dokonać opisu diagnostycznego oraz sformułować hipotezy i zalecenia,

- samodzielnie wyszukuje, a w razie potrzeby także tworzy narzędzia diagnostyczne potrzebne mu do pracy z dzieckiem i rodziną,

- dobiera odpowiednie metody i techniki diagnostyczne do potrzeb i problemów dziecka oraz rodziny,

- stosuje w praktyce poznane metody i techniki diagnostyczne.

Kompetencje społeczne i postawy:

- współpracuje z innymi specjalistami pracującymi z dzieckiem i rodziną,

- wyprowadza z rozpoznania sytuacji wnioski do dalszej pracy,

- stosuje standardy etyczne w pracy z klientem, a w swojej pracy opiera się na faktach i dowodach,

- docenia potrzebę poufności, akceptacji i zrozumienia w pracy z klientami,

- stale pracuje nad podnoszeniem własnych kompetencji interpersonalnych, dokonuje autodiagnozy określając swoje mocne i słabe strony w kontakcie z klientami.

1. Obecność na zajęciach - dopuszczalne 2 nieobecności w semestrze. W przypadku większej liczby nieobecności należy skontaktować się z Prowadzącym i ustalić sposób zaliczenia zaległego materiału.

2. Przygotowanie do zajęć - czytanie zadanej literatury, wykonywanie zadań domowych i aktywność podczas ćwiczeń.

3. Kolokwium zaliczeniowe - 50% oceny końcowej.

4. Praca grupowa - stworzenie schematu postepowania diagnostycznego i zestawu narzędzi do diagnozowania dziecka i rodziny w konkretnej sytuacji, prezentacja podczas zajęć - 50% oceny końcowej.