(in Polish) Rynki finansowe i ubezpieczeniowe dla aktuariuszy

Zebranie podstawowych informacji z ekonomii ubezpieczeń i finansów, rynków finansowych i analizy finansowej stanowiących wstęp do zajęć z tematyki aktuarialnej. Omówione zostaną: podstawowe regulacje związane z rynkiem ubezpieczeń, podstawy rachunkowości ubezpieczeniowej, teoria wyboru portfela Markowitza, modele CAPM i APT, ocena projektów inwestycyjnych i wyceny spółek, teoria podejmowania decyzji ubezpieczeniowych w warunkach niepewności, asymetria informacji na rynku ubezpieczeniowym, optymalny podział ryzyka ubezpieczeniowego, modele popytu i podaży na ubezpieczenia.

Przedmiot może stanowić pomoc w przygotowaniu studenta do państwowych egzaminów aktuarialnych.

1.Regulacje prawne dotyczące działalności zakładów ubezpieczeń w Polsce (2 godz.)

Ustawa o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. Rola Komisji Nadzoru Finansowego.

2.Podstawowe rodzaje ryzyk w działalności ubezpieczeniowej (2 godz.)

Ryzyko ubezpieczeniowe, finansowe, dywersyfikowalne, niedywersyfikowalne, replikacja.

3.Rodzaje instrumentów finansowych (2 godz.)

Aktywa finansowe. Instrumenty pochodne i ich charakterystyka.

4. Rodzaje ubezpieczeń i zobowiązania ubezpieczeniowe (2 godz.)

Przykłady produktów ubezpieczeniowych. Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe.

5. Model Markowitza (4 godz.)

Oczekiwana stopa zwrotu i ryzyko portfela. Optymalizacja portfela instrumentów ryzykownych. Granica portfelowa. Granica efektywna. Dodanie instrumentu bez ryzyka. Portfel statyczny. Współczynnik Sharpe’a. Kryteria Roya, Telsera, Kataoka. Rozszerzenia teorii portfela Markowitza uwzględniające zobowiązania ubezpieczeniowe.

6. Model CAPM (2 godz.)

Capital Asset Pricing Model. Capital market line. Security market line. CAPM jako model do prognozy stóp zwrotów.

7. Rozszerzenia modelu CAPM (2 godz.)

Miary efektywności inwestycji. Rozszerzenia modelu CAPM. Model APT. Modele czynnikowe w finansach i ubezpieczeniach,

8. Ocena projektów inwestycyjnych (4 godz.)

Koszt kapitału i stopa dyskonta. CAPM. Economic Value Added (EVA).

9. Wprowadzenie do teorii użyteczności (2 godz.)

Podejmowanie decyzji w warunkach niepewności w kontekście ubezpieczeń. Teoria użyteczności i porządki stochastyczne w finansach i ubezpieczeniach.

10. Wykorzystanie teorii użyteczności w ubezpieczeniach (4 godz.)

Modele popytu na ubezpieczenia z punktu widzenia teorii użyteczności. Optymalne ubezpieczenie z punktu widzenia teorii użyteczności. Optymalny podział ryzyka z punktu widzenia teorii użyteczności. Asymetria informacji. Pokusa nadużycia. Negatywna selekcja.

11. Sprawozdania finansowe zakładów ubezpieczeń (4 godz.)

Bilans. Rachunek zysków i strat. Analiza sprawozdań finansowych

1. Prigent J.-L., Portfolio Optimization and Performance Analysis, Chapman & Hall 2007

2. Elton E., Gruber M., Brown S., Goetzmann W., Modern Portfolio Theory and Investment Analysis, 9th ed., Wiley 2013

3. Eeckhoudt L., Golier C., Schlesinger H., Economic and Financial Decisions under Risk, Princeton 2005

4. Zweifel P., Eisen R., Insurance Economics, Springer 2012

5. Barucci E., Fontana C., Financial Markets Theory: Equilibrium, Efficiency and Information, 2nd ed., Springer 2017

6. Brealey R., Myers S., Allen F., Principles of Corporate Finance, McGraw Hill 2020

7. Boudreault M., Renaud J.F., Actuarial Finance: Derivatives, Quantitative Models and Risk Management, Wiley, 2019

Wiedza:

Po zrealizowaniu programu przedmiotu student:

• zna podstawowe regulacje prawne dotyczące działalności zakładów ubezpieczeń w Polsce,

• rozumie aspekty wykorzystania teorii użyteczności przy podejmowaniu decyzji w warunkach niepewności,

• zna model Markowitza, model CAPM, model APT,

• rozumie informacje zawarte w sprawozdaniach finansowych zakładów ubezpieczeń.

Umiejętności:

Po zrealizowaniu programu przedmiotu student:

• potrafi charakteryzować instrumenty finansowe dostępne na rynku,

• potrafi charakteryzować rodzaje ubezpieczeń i typy zobowiązań,

• potrafi wykorzystać w praktyce model Markowitza, model CAPM, model APT,

• potrafi zastosować teorię użyteczności w ubezpieczeniach,

• umie wyznaczyć koszt kapitału, miarę EVA i dokonać oceny projektu inwestycyjnego lub wyceny spółki,

• potrafi interpretować dane w sprawozdaniach finansowych zakładów ubezpieczeń.

Kompetencje społeczne:

Po zrealizowaniu programu przedmiotu student:

• wykazuje potrzebę ciągłego poszerzania i pogłębiania zdobytej wiedzy w zakresie ekonomii ubezpieczeń i finansów, rynków finansowych i analizy finansowej, stara się posiadaną już wiedzę i umiejętności konsekwentnie uzupełniać i doskonalić,

• potrafi współdziałać w grupie, uzgadniać z grupą cele i podział zadań, potrafi odpowiednio określić priorytety służące wyborowi odpowiednich metod i modeli analizy.

Metody i kryteria oceniania Sprawdziany oraz projekty zaliczeniowe.