Bibliophilic editions

obligatory courses

Main issues: 1) history of bibliophilia; 2) selected editorial initiatives of bibliophile circles; 3) activities of selected typographers; 4) bibliophilic journals; 5) the importance of bibliophilization for culture and science; 6) factors conditioning the development of bibliophilization (cultural, economic, political or social).

Classroom

W takcie zajęć omówione zostaną zagadnienia związane z działalnością typograficzną środowisk bibliofilskich. Bibliofilstwo czyli kolekcjonowanie/zbieranie, a przede wszystkim umiłowanie książek, często połączone jest z ich znawstwem. Może ono przybrać charakter popularyzatorski lub naukowy. Najważniejszym elementem bibliofilstw jest książka w postaci materialnej.

W takcie zajęć omówione zostaną zagadnienia związane z działalnością typograficzną środowisk bibliofilskich. Bibliofilstwo czyli kolekcjonowanie/zbieranie, a przede wszystkim umiłowanie książek, często połączone jest z ich znawstwem. Może ono przybrać charakter popularyzatorski lub naukowy. Najważniejszym elementem bibliofilstw jest książka w postaci materialnej.

Jednym z przejawów bibliofilstwa jest poszanowanie książki w ogóle, jak również dbałość i staranność dotycząca sposobów jej wytwarzania, zabezpieczania, rozpowszechniania i wykorzystywania. Bibliofile, samodzielnie bądź poprzez tworzone przez siebie organizacje i stowarzyszenia, inicjują rozmaite przedsięwzięcia edytorskie, z których wiele charakteryzuje się wysoką dbałością o kształt typograficzny publikacji. Druki bibliofilskie to niskonakładowe publikacje, adresowane z reguły do ograniczonego grona odbiorców, których tematyka dotyczy przeważnie historii książki i bibliotek, samego bibliofilstwa, edytorstwa lub spraw środowiskowych i organizacyjnych. Ich forma typograficzna jest wytworna – staranny projekt graficzny, ozdobne czcionki, luksusowy papier, czasem też bogata oprawa. Obok drobnych, często humorystycznych druczków okolicznościowych, spotkać możemy publikacje naukowe, edycje krytyczne dzieł literatury dawnej, opatrzone solidnym i profesjonalnym aparatem. Również wydawcy dedykują jakieś publikacje bądź przeznaczają część nakładu specjalnie dla bibliofilów, podnosząc ponad przeciętną ich standard. Całość edycji bibliofilskiej bądź określona liczba egzemplarzy jest niekiedy specjalnie oznaczana, np. numerowana, opatrywana specjalnym ekslibrisem, podpisana imieniem i nazwiskiem posiadacza itp. Podczas zajęć omówione zostaną m.in. zagadnienia takie jak: 1) wybrane inicjatywy edytorskie środowisk bibliofilów; 2) znaczenie bibliofilstwa dla kultury i nauki; 3) czynniki warunkujące rozwój bibliofilstwa (kulturalne, ekonomiczne, polityczne lub społeczne).

Bibliografia:

E. Andrysiak, Towarzystwo Przyjaciół Książki w Kaliszu 1927–1936, „Roczniki Biblioteczne” R. 39, z. 1–2 (1995), s. 77–106;

E. Andrysiak, Towarzystwo Bibliofilów Polskich w Wilnie 1926–1939, Kalisz 2007;

R. de Bury, Philobiblon czyli o miłości do ksiąg, przeł. J. Kasprowicz, Gdańsk 1992;

C. Dunin, J. Dunin, Philobiblon polski, Wrocław 1983;

J. Cesak, Zjazdy bibliofilów polskich w dwudziestoleciu międzywojennym, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum” 1991, 2, s. 37–54;

J.W. Gomulicki, Bibliofilstwo i bibliomania. Z galerii warszawskich kolekcjonerów, [w:] Bibliofilstwo warszawskie, Warszawa 1998;

Książki i ludzie. Rozmowy Barbary N. Łopieńskiej, Warszawa 1998.

B. Królikowski, Z dziejów Koła Miłośników Książki w Zamościu [1923-1939], ”Rocznik Biblioteki Narodowej” T. 2 (1966), s. 422–429;

J. Mayer, Humor bibliofilski, Katowice 1974;

I. Mrugasiewicz, Bibliofilstwo w Poznaniu w latach 1923–1988, Poznań 1989;

J. Pachoński, Drukarze, księgarze i bibliofile krakowscy 1750-1815, Kraków 1962;

U. Paszkiewicz, Zygmunt Mocarski i Towarzystwo Bibliofilów im. Lelewela w Toruniu, „Roczniki Biblioteczne” R. 24, z. 1 4 (1980), s. 349–375;

E. Repucho, Fanaberie i pasje. Edycje bibliofilskie i druki ozdobne Biblioteki Narodowej w Warszawie, Warszawa 2006;

P. Stasiak, Śląskie Towarzystwo Miłośników Książki i Grafiki 1937–1939, Katowice 1983;

B. Szornel-Dąbrowska, Towarzystwo Miłośników Książki w Krakowie w latach 1922–1939, Kraków 2001;

E.W. Wichrowska, Bibliofil XIX-wieczny – czy to ciężka choroba?, [w:] Książka, biblioteka, informacja. Między podziałami a wspólnotą, red. J. Dzieniakowska, Kielce 2007 J. Dunin, W. Wieczorek, Towarzystwo Bibliofilów w Łodzi 1927-1939, „Prace Polonistyczne” Seria 18, 1962, s. 241-163.

Lista lektur może ulec rozszerzeniu w trakcie trwania zajęć.

Wiedza:

Student zna i rozumie oraz ma pogłębioną i prowadzącą do specjalizacji wiedzę w zakresie edycji bibliofilskich, właściwą dla studiowanego kierunku studiów, rozumie znaczenie bibliofilstwa w systemie nauk oraz zna specyfikę metodologiczną i przedmiotową, jest w stanie rozwijać i twórczo stosować posiadaną wiedzę w działalności zawodowej. Student ma wiedzę pozwalającą na integrowanie perspektyw właściwych dla różnych dyscyplin naukowych (społecznych i humanistycznych).

Umiejętności:

Student potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych oraz innych źródeł, wykorzystuje informacje w językach obcych, potrafi łączyć zgromadzone wiadomości, dokonywać ich interpretacji, wyciągać wnioski, formułować opinie indywidualne i wynikające z pracy w grupie.

Kompetencje społeczne:

Student jest gotów do uczenia się przez całe życie; ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności; dokonuje samooceny swoich kompetencji; wyznacza kierunki własnego rozwoju. Student jest gotów do pracy w grupie, przyjmując w niej różne role; jest przygotowany do aktywnego uczestnictwa w pracy na rzecz popularyzacji wiedzy w zakresie bibliofilstwa; jest zdolny do porozumiewania się z osobami specjalizującymi się w innych dziedzinach nauk.

Active participation in classes, satisfactory knowledge of the material discussed during the classes and the given literature on the subject, positive results of the tests (partial and final) and timely and approved completion of the assigned tasks.

One absence is allowed.

none