Civilisations of Ancient Near East and Egypt

Celem zajęć jest ogólne zaznajomienie studentów z szeroko pojętą problematyką archeologii obu

Ameryk, Oceanii i Dalekiego Wschodu oraz umożliwienie zdobycia aktualnej wiedzy na temat

cywilizacji pozaeuropejskich w oparciu o źródła archeologiczne, pisane i ikonograficzne z

wykorzystaniem wiedzy interdyscyplinarnej

1. Ameryka Północna i Mezoameryka

A. Kraina kukurydzy i czekolady - początki Mezoameryki, przedstawienie sieci powiązań

międzykulturowych;

B. Wodzowie, królowie, imperatorzy - modele struktury społeczno-politycznej w Mezoameryce;

C. Od obrazka do eposu - ikonografia i epigrafika, charakterystyka pisma i zagadnienia lingwistyczne

regionu;

D. Spełnione przepowiednie - zderzenie kultur i konkwista.

2. Ameryka Południowa i Oceania

A. Andy Centralne: niezależna kolebka cywilizacji pozaeuropejskiej

B. Gliniane świątynie, kamienne pałace i tajemnicze geoglify, czyli co budowali Inkowie i ich

poprzednicy

C. W drodze do nieśmiertelności, czyli jak andyjscy Indianie czcili swoich przodków

D. Wędrujące kolosy z Rapa Nui, czyli jak dawni mieszkańcy Wyspy Wielkanocnej wznosili swoje

Moai

3. Daleki Wschód

A. Rys geograficzno-historyczny: uwarunkowania klimatyczne i geograficzne, chronologia,

współczesne podziały polityczne.

B. Era wróżbiarstwa i era Konfucjusza: starożytne Chiny.

C. Terrakotowa Armia i Wielki Mur - zjednoczenie i rozwój cesarstwa chińskiego.

D. Mistrzowie ceramiki i budowniczowie kurhanów - wczesne kultury Japonii: Jōmon, Yayoi i Kofun.

E. W sąsiedztwie Wielkiego Smoka – kształtowanie się państwowości w Korei: Koguryo, Paekche,i

Silla.

F. Jedwabny Szlak: cywilizacje Dalekiego Wschodu u schyłku I tys. n.e.

G. Wielkie imperia Indochin – Angkor i Champa.

Literatura ogólna:

E. Cotterell i inni (red.), Starożytne cywilizacje. Przewodnik encyklopedyczny, wyd. 2, Łódź 1996

Encyklopedia sztuki starożytnej, Warszawa 1998

M. Kuckenburg, Pierwsze słowo, Warszawa 2006

K. Kubalska-Sulkiewicz i inni (red.), Słownik terminologiczny sztuk pięknych, Warszawa 2003

Sztuka świata, tom I, Warszawa 1989

Egipt:

W.V. Davies, Egipskie hieroglify, Warszawa 1998.

N. Grimal, Dzieje starożytnego Egiptu, Warszawa 2004

S. Ikram, Śmierć i pogrzeb w starożytnym Egipcie, Warszawa 2004

B. Kemp, Starożytny Egipt. Anatomia Cywilizacji, Warszawa 2009

J. Lipińska, Sztuka egipska, Warszawa 1982

J. Lipińska, Historia architektury starożytnego Egiptu, Warszawa 1977

J. Lipińska, Historia rzeźby, reliefu i malarstwa starożytnego Egiptu, Warszawa 1978

J. Lipińska, M. Marciniak, Mitologia starożytnego Egiptu, Warszawa 1980

A. Niwiński, Mity i symbole starożytnego Egiptu, Warszawa 1992

Bliski Wschód:

A. Smogorzewska, F.M. Stępniowski (red.), Archeologia starożytnego Bliskiego Wschodu,

Warszawa 2009

J. Black, A. Green, Słownik mitologii Mezopotamii. Bogowie, demony, symbole, Warszawa 1998

K. Gawlikowska, Sztuka Mezopotamii, Warszawa 1975

M. Gawlikowski, Z. Sztetyłło, Zarys cywilizacji świata starożytnego, Warszawa 1986

B. Kaim, Sztuka starożytnego Iranu, Warszawa 1996

K. Łyczkowska, K. Szarzyńska, Mitologia Mezopotamii, Warszawa 1981

M. Roaf, Mezopotamia [Wielkie kultury świata], Warszawa 1998

G. Roux, Mezopotamia, Warszawa 1998

M. Van De Mieroop, Historia starożytnego Bliskiego Wschodu, ok. 3000 – 323 p.n.e., Kraków

2008

• ma podstawową wiedzę o na temat początków i rozwoju cywilizacji obu Ameryk i Dalekiego

Wschodu; K_W01

• zna terminologię i pojęcia stosowane w metodyce badań archeologicznych, antropologii kultury,

historii, geologii, geografii; K_W02

• zna definicję, zasięg, oraz chronologię Mezoameryki, Andów Centralnych i Dalekiego Wschodu,

wraz z podstawowymi informacjami o ich uwarunkowaniach fizycznych i biologicznych; K_W04

• ma podstawową wiedzę o powiązaniach archeologii z innymi dziedzinami oraz dyscyplinami

naukowymi z obszaru nauk humanistycznych, społecznych, przyrodniczych i ścisłych; K_W06

• ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych nowych osiągnięciach w

zakresie archeologii; K_W08

• rozumie podstawowe problemy badawcze związane z tematyką archeologii Nowego Świata i

Dalekiego Wschodu; K_W08

• rozumie różnice pomiędzy różnymi rodzajami państwowości i zna ich przykłady w Nowym Świecie;

K_W08

• zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji źródeł archeologicznych i zna najważniejsze

zabytki kultury materialnej obu Ameryk, Oceanii i Dalekiego Wschodu; K_W09

• ma podstawową wiedzę na temat terenowych metod pozyskiwania źródeł archeologicznych i ich

dokumentowania; K_W10

• wie, jak klasyfikuje się przedhiszpańskie systemy pisma w regionie, oraz zna ich podstawowe cechy;

K_W12

• posiada podstawowe informacje na temat języków i rozwoju pisma na Dalekim Wschodzie; K_W12

Umiejętności

• posiada podstawowe umiejętności badawcze, obejmujące formułowanie i analizę problemów

badawczych, dobór metod i narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację wyników, pozwalające

na rozwiązywanie problemów w zakresie archeologii; K_U01

• umie dokonać własnej interpretacji procesów, które zaszły podczas spotkania kultur Starego i

Nowego Świata w XVI i XVII w.; K_U03

• potrafi odróżnić główne kultury Nowego Świata i Dalekiego Wschodu na podstawie ich architektury i

ikonografii; K_U10

• potrafi rozpoznawać, wykorzystywać, analizować i klasyfikować źródła archeologiczne; K_U10

• umie wykorzystać posiadaną wiedzę formułując i rozwiązując proste problemy badawcze dotyczące

archeologii Nowego Świata i Dalekiego Wschodu oraz potrafi zabrać głos w dyskusji na temat

omawianych treści; K_U15

Kompetencje

• ma świadomość znaczenia dziedzictwa kulturowego ludzkości dla rozumienia procesu przemian

gospodarczych, społecznych i kulturowych od czasów pradziejowych do współczesności; K_K02

• ma świadomość niepowtarzalnej wartości źródeł archeologicznych w odtwarzaniu przeszłości

człowieka; K_K03

• rozumie problemy związane z interpretacją źródeł archeologicznych i historycznych, jest świadomy

wieloaspektowości interpretacji; K_K04

• ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego; K_K07

• ma świadomość uznania i poszanowania różnych punktów widzenia determinowanych różnym

podłożem kulturowym; K_K12

zaliczenie na ocenę