Archeologia pradziejowa

seminaria magisterskie

mieszany: w sali i zdalnie

Seminarium oferuje uczestnikom możliwość specjalizacji w problematyce pradziejowej (od paleolitu do wczesnej epoki żelaza) w Europie. Oferta obejmuje pełen kompleks zagadnień związanych z osadnictwem, gospodarką, w tym również eksploatacją surowców naturalnych i ich obróbką oraz wykorzystaniem, kontaktami między grupowymi; rozwojem kultury społecznej i duchowej ówczesnych społeczności. Każdy z uczestników pozna teoretyczne zasady różnych form piśmiennictwa naukowego, a następnie zastosuje je w praktyce. Chodzi tu zwłaszcza o przygotowanie sprawozdania z badań wykopaliskowych, recenzję , polemikę oraz omówienie publikacji naukowej. Pozna również zasady prezentacji własnych opracowań na forum publicznym, zarówno w środowisku naukowym , jak i dla szerszych grup społecznych.

W ciągu pierwszego roku uczestnik zajęć jest zobligowany do przygotowania referatów obejmujących najbardziej interesujące go zagadnienia, w tym kwestie źródłowe i metodologiczne, które w perspektywie mogą być istotne przy pisaniu pracy magisterskiej. Uwieńczeniem pierwszego roku pracy seminaryjnej jest ustalenie tematu i szczegółowego konspektu pracy magisterskiej, a także napisanie pracy rocznej. W drugim roku seminarium wszyscy uczestnicy prezentują rozdziały prac magisterskich lub całe prace. W trakcie zajęć mają być prezentowane najnowsze opracowania monograficzne i specjalistyczne z zakresu archeologii pradziejowej w Polsce i w Europie. Wybierający te zajęcia jako seminarium poboczne będą przygotowywać referaty i pracę roczną z wybranej problematyki pradziejowej. W toku zajęć oraz w realizowanych tematach prac rocznych i magisterskich szczególne miejsce zajmie problematyka pozycjonowania człowieka pradziejowego i jego kultury w kontekście uwarunkowań środowiskowych, do czego niezbędne będzie poznanie możliwości jakie daje współpraca interdyscyplinarna z przedstawicielami innych nauk. Uczestnicy poznają i zastosują w praktyce podstawowe zasady pisania pracy naukowej, w tym również recenzji, polemiki, omówienia, a także udziału w dyskursie naukowym. Na podstawie obserwacji , doświadczeń uczestników oraz danych prowadzącego, przedyskutowane zostaną podstawowe zasady prezentacji referatów i komunikatów naukowych, jak również publicznych wystąpień popularyzatorskich w zróżnicowanych środowiskach społecznych, włącznie z użyciem zróżnicowanych środków przekazu.

Literatura podstawowa:

ASHMORE W., SHARER R. 2008. Odkrywanie przeszłości. Wprowadzenie do archeologii. Kraków.

BAHN P. 1997. Archeologia – bardzo krótkie wprowadzenie. Warszawa.

GIEROWSKI J.A., S. GRODZISKI S., WYROZUMSKI J. (eds) 2004-2005. Wielka historia świata, t. 1-2. Kraków.

KOZŁOWSKI J.K. KOZŁOWSKI S.K. 1981. Człowiek i środowisko w pradziejach. Warszawa.

RENFREW C. 2001. Archeologia i język. Warszawa-Poznań.

RENFREW C., BAHN P. 2002. Archeologia. Teoria, metody, praktyka. Warszawa.

WIERCIŃSKI A. 1997. Magia i religia. Warszawa.

Pozostała literatura będzie podawana i uzupełniana w toku zajęć, w zależności od zainteresowań poszczególnych seminarzystów, problematyki prezentowanych referatów, a także przygotowywanych prac rocznych i magisterskich"

Wiedza:

1. zna szczegółowe pojęcia i terminologię stosowaną w archeologii KW02;

2. ma rozszerzoną wiedzę w zakresie opisu, analizy i interpretacji źródeł

archeologicznych KW03;

3. ma szczegółową, specjalistyczną wiedzę o wybranych społecznościach

pradziejowych, obejmującą terminologię, teorie i metodologię z zakresu archeologii KW06;

4. ma uporządkowaną wiedzę o rozwoju człowieka oraz jego głównych strategiach adaptacji do różnych warunków środowiskowych KW08;

5. rozumie złożone zależności między osiągnięciami nauk humanistycznych,

społecznych, o życiu i ścisłych a możliwościami ich wykorzystania w archeologii KW10;

6. ma szczegółową wiedzę o najważniejszych osiągnięciach i głównych

kierunkach rozwoju archeologii KW11;

7. zna i rozumie zaawansowane metody analizy oraz interpretacji problemów

badawczych z zakresu archeologii, właściwe dla wybranych tradycji, teorii i

szkół badawczychKW12;

8. zna i rozumie zaawansowane metody analizy i interpretacji informacji zawartych w publikacjach naukowych KW13;

9. zna i rozumie pojęcia z zakresu ochrony prawa autorskiego i prawa własności przemysłowej i zasady ich zastosowania w pracy archeologa KW15;

10. zna i rozumie ekonomiczne, prawne i etyczne uwarunkowania działalności

naukowej i badań archeologicznych KW16;

11. zna zasady etyki zawodu archeologa KW17;

12. zna zasady funkcjonowania prywatnych firm archeologicznych, muzeów oraz struktur konserwatorskich i instytucji ochrony dziedzictwa archeologicznego KW18;

13. ma wiedzę o zasadach i możliwościach zdobywania funduszy na badania

naukowe i prace archeologiczne KW19;

14. ma wiedzę na temat bezpieczeństwa i higieny pracy archeologa KW20;

Umiejętności:

1. potrafi wyszukiwać, analizować, selekcjonować i wykorzystywać informacje o źródłach archeologicznych i ich kontekście z wykorzystaniem literatury i mediów elektronicznych, oraz poddawać je krytyce i twórczej interpretacji KU01;

2. potrafi samodzielnie rozpoznawać, analizować, wykorzystywać, klasyfikować i interpretować źródła archeologiczne dobierając właściwe metody analityczne,

dokonując krytycznej analizy i twórczej interpretacji KU02;

3. potrafi kreatywnie wykorzystywać istniejące metody i techniki, przystosowując je do potrzeb wynikających ze specyfiki badanych zagadnień KU03;

4. potrafi formułować problemy badawcze, kreować oryginalne koncepcje,

formułować i testować hipotezy w zakresie archeologii KU04;

5. potrafi samodzielnie formułować wnioski, argumentować i tworzyć syntetyczne podsumowania z uwzględnieniem różnych poglądów KU05;

6. potrafi samodzielnie analizować i interpretować różne rodzaje artefaktów i

ekofaktów, łącznie z uwzględnieniem ich kontekstu, z zastosowaniem

najnowszych osiągnięć badawczych w celu określenia ich znaczenia i

oddziaływania w procesie społeczno-kulturowym KU06;

7. potrafi wykrywać złożone zależności między artefaktami i ekofaktami a

dawnymi procesami kulturowymi KU07;

8. posiada umiejętność prowadzenia polemiki naukowej KU08;

9. potrafi dokonać doboru metody prezentacji wyników swoich badań,

wykorzystując także zaawansowane metody informacyjno-komunikacyjne KU09;

10. potrafi prezentować wyniki swoich badań zróżnicowanym kręgom odbiorców KU10;

11. potrafi prezentować wyniki badań w formie pisemnej, posługując się

specjalistycznym językiem naukowym i właściwą dla archeologii terminologią KU11;

12. potrafi prezentować wyniki badań w formie wystąpień ustnych, posługując się specjalistycznym językiem naukowym i właściwą dla archeologii terminologią KU12;

13. potrafi kierować pracami zespołu, samodzielnie podejmując i inicjując zadania badawcze KU14;

14. potrafi współdziałać z innymi osobami w ramach zespołów interdyscyplinarnych KU15;

15. potrafi zaplanować i organizować pracę w zakresie badań naukowych KU18;

16. potrafi prawidłowo określać priorytety służące realizacji własnego lub zleconego zadania badawczego KU19;

17. potrafi samodzielnie planować i realizować działania zmierzające do rozwoju własnej kariery naukowej KU20;

18. potrafi wyszukiwać możliwości poszerzania wiedzy i doskonalenia umiejętności zawodowych w ramach uczelni i poza nią i doradzać innym w tym zakresie KU21.

Kompetencje:

1. jest gotów do wykorzystywania posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności oraz jest świadomy konieczności konfrontowania jej z opiniami ekspertów KK01;

2. jest gotów do uznania istotnego znaczenia artefaktów, ekofaktów i źródeł

pisanych jako elementów dziedzictwa kulturowego ludzkości KK02;

3. jest gotów do oceny niepowtarzalnej wartości źródeł archeologicznych i ich roli w odtwarzaniu przeszłości człowieka KK03;

4. jest gotów do krytycznej oceny interpretacji źródeł archeologicznych i

historycznych i ma świadomość wieloaspektowości interpretacji KK04;

5. jest gotów do wykorzystania posiadanej przez siebie wiedzy na temat

kompleksowej natury kultury i ma świadomość potrzeby analizy rozmaitych

kategorii źródeł dla odtworzenia przeszłości człowieka KK05;

6. jest gotów do upowszechniania wiedzy na temat dziedzictwa kulturowego i

podkreślania jego znaczenia dla zrozumienia procesu przemian gospodarczych, społecznych i kulturowych, od czasów najdawniejszych do współczesności KK06;

7. jest gotów do krzewienia wiedzy na temat odpowiedzialności za zachowanie

dziedzictwa kulturowego KK07;

8. jest gotów do inicjowania współpracy ze społeczeństwem w zakresie

prowadzonych prac archeologicznych KK08;

9. jest gotów do propagowania problematyki etycznej związanej z rzetelnością i uczciwością naukową oraz przyjmowania odpowiedzialności za trafność

podejmowanych decyzji w trakcie pozyskiwania źródeł archeologicznych KK11;

10. jest gotów do uznania i poszanowania różnych punktów widzenia

determinowanych różnym podłożem kulturowym KK12;

11. jest gotów do uznania konieczności uczenia się przez całe życie oraz

doskonalenia swoich umiejętności merytorycznych i praktycznych w zakresie

archeologii KK13;

12. jest gotów do stosowania i rozwijania zasad etycznych związanych z badaniami nad źródłami archeologicznymi oraz działań na rzecz przestrzegania tych zasad KK14;

13. jest gotów do odpowiedzialnego pełnienia ról zawodowych oraz przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy KK15;

14. jest gotów do rozwijania dorobku archeologii i podtrzymywania etosu zawodu archeologa KK16.

Zaliczenie końcowe, po uwzględnieniu ocen z prezentowanych na zajęciach referatów, pracy rocznej, rozdziałów pracy magisterskiej oraz aktywności w trakcie dyskusji. W przypadku studentów uczęszczających na to seminarium jako główne zaliczenie semestru czwartego będzie warunkowane oddaniem przynajmniej wstępnej wersji pracy magisterskiej.