History of Polish Culture in the 20th Century

Wykład poświęcony jest historii kulturowej Polski XX wieku. Ma na celu zaprezentowanie istotnych przemian kulturowych tego okresu i dominujących wówczas wyobrażeń oraz praktyk społecznych. Osobna uwaga zostanie poświęcona podmiotom, które w dwudziestowiecznej Polsce na nieznaną dotąd skalę zaistniały w przestrzeni publicznej, takim jak: chłop, kobieta czy dziecko. Punktem odniesienia na wykładzie będą globalne zjawiska kulturowe charakteryzujące wiek XX.

Na wykładzie omówione zostaną między innymi następujące zagadnienia:

- ramy czasowe polskiego wieku XX;

- względność cezur czasowych;

- historia polityczna a historia kulturowa;

- polskie doświadczenie obu wojen światowych;

- polska pamięć o Zagładzie;

- media masowe i ich działanie społeczne;

- projekty emancypacyjne i debaty obyczajowe;

- procesy cywilizacyjne w obszarze „wieś-miasto”;

- przemiany modelu życia rodzinnego;

- proces upodmiotowienia i autonomizacji dziecka;

- społeczna widoczność mniejszości seksualnych;

- rola Kościoła katolickiego w sferze oficjalnej i prywatnej;

- rola głosu jednostki w przestrzeni publicznej – kategoria świadka i świadectwa.

Na początku semestru przedstawiony zostanie szczegółowy program wykładu, a w nim lektury i inne materiały źródłowe, do których będzie się odnosić osoba prowadząca wykład.

Opracowania ogólne jako kontekst do wykładu:

- Tadeusz Drewnowski, Próba scalenia. Obiegi, wzorce, style. Literatura polska 1944–1989, Warszawa 1999

- Andrzej Mencwel, Przedwiośnie czy potop. Studium postaw polskich w XX wieku, Warszawa 1997

- Obyczaje polskie. Wiek XX w krótkich hasłach, red. M. Szpakowska, Warszawa 2008

- Andrzej Paczkowski, Pół wieku dziejów Polski 1939-1989, Warszawa 1995

- Krzysztof Pomian, Oblicza dwudziestego wieku. Szkice historyczno-polityczne, Lublin 2002

- Wojciech Roszkowski, Historia Polski 1919-2004, wyd. różne

Osoba uczestnicząca w wykładzie zna i rozumie w stopniu zaawansowanym wybrane aspekty historii kultury polskiej XX wieku, rozumie również swoistość nauk o kulturze oraz ich związki z innymi naukami humanistycznymi i społecznymi, a także metody analizy oraz interpretacji praktyk i tekstów kultury. Absolwent/ka potrafi wykorzystać posiadaną wiedzę, by samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować, integrować informacje z różnorodnych źródeł i wykorzystywać je w samodzielnych projektach badawczych, a także interpretować zgromadzony materiał uwzględniając kontekst historyczny, społeczny i polityczny. Osoba uczestnicząca w wykładzie jest gotowa do krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści, a także do przyjęcia postawy szacunku i badawczej ciekawości wobec różnorodnych zjawisk kultury w tym używania zdobytej wiedzy do rozwiązywania zaobserwowanych problemów oraz zasięgania opinii ekspertów.

Dopuszczalne są dwie nieobecności na wykładzie, których nie trzeba zaliczać. Osoby mające od trzech do pięciu nieobecności powinny je zaliczyć w formie krótkiego opracowania wybranych zagadnień dotyczących opuszczonego tematu wykładu (2-3 strony znormalizowanego maszynopisu). Osoby mające więcej niż pięć nieobecności nie zostaną dopuszczone do zaliczenia. Jedynie osoby, które mają w opinii BON (potwierdzonej decyzją KJD) zwiększony limit nieobecności (maksymalnie 50 %), mogą zaliczać dodatkowe nieobecności, również w formie krótkiego opracowania wybranych zagadnień dotyczących opuszczonego tematu wykładu (2-3 strony znormalizowanego maszynopisu).

Ocena końcowa zostanie wystawiona na podstawie zaliczenia pisemnego (test z pytaniami otwartymi). Będzie ono dotyczyć podstawowych wiadomości na temat historii kultury polskiej XX wieku i obejmować zagadnienia omawiane na wykładzie.