History of Polish Culture in the 20th Century
General data
Course ID: | 3002-1LHKP3C |
Erasmus code / ISCED: |
14.7
|
Course title: | History of Polish Culture in the 20th Century |
Name in Polish: | Historia kultury polskiej XX w. |
Organizational unit: | Institute of Polish Culture |
Course groups: |
(in Polish) Przedmioty obowiązkowe dla studentów III roku studiów I stopnia (licencjackich) IKP |
ECTS credit allocation (and other scores): |
5.00
|
Language: | Polish |
Type of course: | obligatory courses |
Prerequisites (description): | (in Polish) Zajęcia dotyczą wybranych zagadnień – pojęć, praktyk, idei – z historii kultury polskiej XX wieku analizowanych na konkretnym materiale artystycznym i/lub społeczno-kulturowym. Osoby studiujące mają trzy grupy do wyboru w każdym semestrze. Zajęcia korespondują z wykładem (przewidzianym w semestrze letnim). Każda z grup zajęciowych prowadzona jest przez pracownika innego Zakładu działającego w Instytucie Kultury Polskiej, co przekłada się na zróżnicowanie ujęć badawczych oraz materiałów źródłowych. Zajęcia są obowiązkowe i obejmują 30 godzin w semestrze zimowym (zakończonym złożeniem pracy pisemnej). W semestrze letnim otwarte zostaną nowe grupy z HKP XX wieku, również obejmujące 30 godzin (zakończone egzaminem ustnym). Na III roku studiów I stopnia należy zaliczyć z HKP XX wieku 30 godz. zajęć w semestrze zimowym, 30 godz. zajęć w semestrze letnim oraz 30 godz. wykładu w semestrze letnim. |
Mode: | Classroom |
Short description: |
(in Polish) W semestrze zimowym roku akademickiego 2023/2024 prowadzone będą następujące zajęcia z zakresu Historii kultury polskiej XX wieku: „Polski wiek XX – doświadczenia graniczne – świadectwa i pamięć zbiorowa" – prowadząca: dr hab. Justyna Kowalska-Leder, poniedziałek godz. 15.00, s. 4; „Kino autorskie w Polsce” – prowadzący: dr hab. Seweryn Kuśmierczyk, prof. ucz., piątek godz. 15.00, s. 9. |
Full description: |
(in Polish) POLSKI WIEK XX - DOŚWIADCZENIA GRANICZNE - ŚWIADECTWA I PAMIĘĆ ZBIOROWA (dr hab. Justyna Kowalska-Leder, poniedziałek godz. 15.00, s. 4) Zajęcia poświęcone są problematyce zbiorowych doświadczeń granicznych wpisanych w historię Polski XX wieku. Przedmiotem refleksji będą z jednej strony indywidualne świadectwa tych doświadczeń, z drugiej zaś - historycznie zmienne formy pamięci zbiorowej. - Traumy zbiorowe/doświadczenia graniczne (kategoria traumy/doświadczenia granicznego; trauma zbiorowa; trauma historyczna; kultura traumy) - Doświadczenia obozowe – Auschwitz-Birkenau (prawda świadectwa; wiarygodność świadka; fenomenologia lagru; „szara strefa”) - Seksualna praca przymusowa – przemilczana trauma kobiet (tabuizowane obszary „szarej strefy”; przemoc seksualna; seksualna praca przymusowa w czasie II wojny światowej; problem braku źródeł historycznych) - Żyd „pod powierzchnią” (literatura dokumentu osobistego; wyobrażenia zbiorowe w konfrontacji ze świadectwem – postawy Żydów, Polaków i Niemców; doświadczenie kryjówki w mieście) - Żydówka „pod powierzchnią” (ambiwalencja w relacji pomocowej; sytuacja graniczna a kategoria wieku; doświadczenie kryjówki na wsi; przemilczane wątki narracji o „Sprawiedliwych”, trzecia faza Zagłady na prowincji; funkcje praktyk piśmiennych w kryjówkach) - Trauma świadka (specyfika gett na prowincji; świadkowie „likwidacji” gett; trauma świadka, współudział świadka) - Biedni Polacy patrzą na getto (specyfika getta wielkomiejskiego; pamięć o powstaniu w getcie warszawskim; paradygmat polskiej obojętności wobec Zagłady; współwina za Holokaust) - Powstanie/powstania warszawskie (cywilne doświadczenie powstania; powstanki; polemika z wzorcem romantycznym; antyliteracka literatura wobec doświadczenia granicznego) - Doświadczenie łagrów (fenomenologia Gułagu; życie codzienne w łagrze; granice przekroczenia norm kulturowych; próba opisu doświadczenia kobiet) - Zaraz po wojnie (źródła, objawy i kulturowe konsekwencje wojennej traumy; projekty i praktyki powojennej odbudowy świata) - Ekspozycje traumy (traumy historyczne w służbie polityki pamięci; muzealne techniki oddziaływania; konstrukcja narracji muzealnej) - Postpamięć (międzypokoleniowy przekaz traumy; postpamięć; społeczne i kulturowe uwarunkowania dziedziczenia doświadczeń traumatycznych) - Reaktualizacja traumy (kultura posttraumatyczna, analogie historyczne, mechanizm zaprzeczenia w narracji dominującej) Pełny program (wraz z wybranymi tekstami literackimi, które omawiane będą w trakcie semestru) zostanie przedstawiony i omówiony na pierwszych zajęciach. KINO AUTORSKIE W POLSCE (dr hab. Seweryn Kuśmierczyk, prof. ucz., piątek godz. 15.00, s. 9) |
Bibliography: |
(in Polish) POLSKI WIEK XX - DOŚWIADCZENIA GRANICZNE - ŚWIADECTWA I PAMIĘĆ ZBIOROWA (dr hab. Justyna Kowalska-Leder, poniedziałek godz. 15.00, s. 4) Pełna lista lektur zostanie przedstawiona na początku semestru. Wszystkie teksty będą udostępniane w formie skanów na classroomie. Literatura podstawowa: Białoszewski Miron, "Pamiętnik z powstania warszawskiego", wyd. różne; pierwodruk 1970. Bilewicz Michał, "Traumaland. Polacy w cieniu przeszłości", Kraków 2024. Błoński Jan, "Biedni Polacy patrzą na getto", wyd. różne; pierwodruk 1987. Bobkowski Andrzej, "Szkice piórkiem", Warszawa 1997 i nast. Borowski Tadeusz, opowiadania: "U nas w Auschwitzu", "Ludzie, którzy szli", "Proszę Państwa do gazu", "Dzień na Harmenzach", wyd. różne; pierwodruk 1946. "Dziennik Melanii Weissenberg 1942-1945", [w:] „Szczęście posiadać dom pod ziemią…” Losy kobiet ocalałych z Zagłady w okolicach Dąbrowy Tarnowskiej, red. Jan Grabowski, Warszawa 2016. Gross Jan Tomasz, "Sąsiedzi. Historia zagłady żydowskiego miasteczka", Sejny 2000 i nast. Gross Jan Tomasz, „Ten jest z ojczyzny mojej…”, ale go nie lubię, [w:] tegoż, "Upiorna dekada. Trzy eseje o stereotypach na temat Żydów, Polaków, Niemców i komunistów 1939-1948", wyd. różne; pierwodruk 1986. Grynberg Mikołaj, "Oskarżam Auschwitz. Opowieści rodzinne", Wołowiec 2014 Janion Maria, "Bohater, spisek, śmierć. Wykłady żydowskie", Warszawa 2009. Janion Maria, "Płacz generała. Eseje o wojnie", Warszawa 1998. Kossak Zofia, "Z otchłani", wyd. różne (rozdz.: „Wstęp”, „Życie i wiara”, „Amen”); pierwodruk 1946. Leociak Jacek, "Doświadczenie graniczne. Studia o dwudziestowiecznych formach reprezentacji", Warszawa 2009. "Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci", red. Magdalena Saryusz-Wolska, Robert Traba, Warszawa 2014. Ostrowska Joanna, "Przemilczane. Seksualna praca przymusowa w czasie II wojny światowej", Warszawa 2018. Perechodnik Calek, "Spowiedź. Dzieje rodziny żydowskiej podczas okupacji hitlerowskiej w Polsce", oprac. David Engel, Warszawa 2004 i nast. Skarga Barbara, "Po wyzwoleniu…(1944-1956)", Warszawa 1986 i nast. Werner Andrzej, "Zwyczajna apokalipsa: Tadeusz Borowski i jego wizja świata obozów", Warszawa 1971. Wyka Kazimierz, "Dwie jesienie", [w:] tegoż, "Życie na niby. Szkice z lat 1939-1945", wyd. różne; pierwodruk 1957. Zaremba Marcin, "Wielka trwoga. Polska 1944-1947", Kraków 2012. KINO AUTORSKIE W POLSCE (dr hab. Seweryn Kuśmierczyk, prof. ucz., piątek godz. 15.00, s. 9) |
Learning outcomes: |
(in Polish) WIEDZA Osoba studiująca zna i rozumie: - w stopniu zaawansowanym wybrane aspekty historii kultury polskiej XX wieku; - w stopniu zaawansowanym wybrane metody stosowane w badaniach historii kultury polskiej XX wieku; - dynamikę przemian społeczno-kulturowych w dwudziestowiecznej Polsce oraz ich związek ze zjawiskami globalnymi, a także z przemianami zachodzącymi w krajach sąsiedzkich; - metody analizy oraz interpretacji praktyk i tekstów kultury polskiej XX wieku, również w perspektywie porównawczej. UMIEJĘTNOŚCI Osoba studiująca zna i potrafi: - wykorzystać posiadaną wiedzę na temat historii kultury polskiej XX wieku, by samodzielnie opracować wybrane problemy badawcze; - wykorzystać zdobytą w czasie zajęć wiedzę i umiejętności, by analizować i interpretować wybrane praktyki i teksty kultury polskiej XX wieku, uwzględniając szerszy kontekst historyczny, społeczny i polityczny; - napisać pracę, dobierając samodzielnie literaturę z zakresu historii kultury polskiej XX wieku; - w pracy zaliczeniowej oraz w wypowiedziach ustnych poprawnie stosować terminologię z zakresu badań nad historią kultury XX wieku; - zabierać głos w dyskusji, wykorzystując wiedzę wyniesioną z zajęć oraz znajomość literatury naukowej, zarówno polsko-, jak i angielskojęzycznej; - samodzielnie dokształcać się w zakresie przemian społeczno-kulturowych XX wieku. KOMPETENCJE SPOŁECZNE Osoba studiująca gotowa jest do: - przyjęcia postawy szacunku i badawczej ciekawości wobec różnorodnych zjawisk kultury polskiej; - dostrzegania wagi refleksji kulturoznawczej dla współczesnego życia społecznego; - dostrzegania we współczesnej kulturze polskiej powiązań ze zjawiskami charakterystycznymi dla wieku XX. |
Assessment methods and assessment criteria: |
(in Polish) Podstawowym warunkiem zaliczenia semestru jest uczestniczenie w zajęciach. Nieobecności należy usprawiedliwiać u osoby prowadzącej. Osoba studiująca ma prawo do dwóch usprawiedliwionych lub nieusprawiedliwionych nieobecności w semestrze. Osoba mająca od trzech do pięciu nieobecności w semestrze musi nadrobić je w sposób określony przez osobę prowadzącą. Nieobecności (nawet usprawiedliwione!) na więcej niż pięciu zajęciach (30%) w semestrze skutkują niedopuszczeniem do zaliczenia zajęć. Jedynie osoby z przyznaną Indywidualną Organizacją Studiów w oparciu o opinię BON mogą mieć zwiększony limit nieobecności, jednak nie więcej niż do 50% w semestrze. Osoby, które nie zaliczą nieobecności, nie mogą w pierwszym semestrze złożyć pracy pisemnej, a tym samym uzyskać zaliczenia. Podstawą wystawienia oceny końcowej w pierwszym semestrze jest ocena pisemnej pracy semestralnej (80%) oraz aktywności na zajęciach (20%). W pisemnej pracy semestralnej (ramowa objętość 10 stron) oceniana będzie przede wszystkim (70%) wiedza na temat wybranych aspektów kultury polskiej XX wieku i umiejętność posługiwania się wprowadzonymi podczas zajęć koncepcjami teoretycznymi, a także poprawność językowa i stylistyczna (20%) oraz struktura wypowiedzi pisemnej (10%). Szacunkowy nakład pracy osoby uczestniczącej w zajęciach: udział w zajęciach 30h (1 ECTS), przygotowanie do zajęć 60h (2 ECTS), przygotowanie pracy semestralnej 60h (2 ECTS). Łącznie 5 ECTS (150h). Sposób wykorzystania narzędzi sztucznej inteligencji w pisemnych pracach zaliczeniowych określają zapisy § 3 i 4 uchwały nr 98 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 8 grudnia 2023 roku. W związku z tym, że jedną z podstawowych umiejętności zdobywanych na kierunkach studiów organizowanych na Wydziale Polonistyki jest sprawne i profesjonalne posługiwanie się polszczyzną pisaną, a w szczególności stylem naukowym, zabrania się wykorzystywania systemów sztucznej inteligencji do korekty i redakcji tekstów. |
Classes in period "Winter semester 2023/24" (past)
Time span: | 2023-10-01 - 2024-01-28 |
Navigate to timetable
MO CW
CW
TU W TH FR CW
|
Type of class: |
Classes, 30 hours
|
|
Coordinators: | Wojciech Dudzik, Justyna Kowalska-Leder, Seweryn Kuśmierczyk | |
Group instructors: | Wojciech Dudzik, Justyna Kowalska-Leder, Seweryn Kuśmierczyk | |
Students list: | (inaccessible to you) | |
Examination: | Grading |
Classes in period "Winter semester 2024/25" (future)
Time span: | 2024-10-01 - 2025-01-26 |
Navigate to timetable
MO CW
TU W TH CW
FR CW
|
Type of class: |
Classes, 30 hours
|
|
Coordinators: | Agata Chałupnik, Justyna Kowalska-Leder, Seweryn Kuśmierczyk | |
Group instructors: | Agata Chałupnik, Justyna Kowalska-Leder, Seweryn Kuśmierczyk | |
Students list: | (inaccessible to you) | |
Examination: | Grading |
Copyright by University of Warsaw.