Classic Anthropological Theories

Celem wykładu jest przedstawienie najważniejszych koncepcji rozumienia kultury jako swoistego porządku rzeczywistości, ze szczególnym uwzględnieniem ujęć antropologicznych i kulturalistycznych. Zaprezentowani zostaną prekursorzy refleksji nad kulturą w tym rozumieniu, choć głównym tematem zajęć będzie myśl antropologiczna w XX wieku. Zajęcia przygotowują uczestników do pracy naukowej.

Omawiane zagadnienia:

• Obcość i swojskość

• Odkrycia geograficzne – odkrycie Dzikusa

• Folklorystyka i odkrycie chłopa

• Ewolucjonizm

• Socjologiczna szkoła francuska

• Dyfuzjonizm, antropogeografia, szkoła historyczno-kulturowa

• Funkcjonalizm – etnograf schodzi z werandy

• Przełom antypozytywistyczny

• Freud, kultura i osobowość, psychokulturalizm

• Strukturalizm i myśl nieoswojona

• Semiotyka, semiologia

• Fenomenologia i religia

• Hermeneutyka

• Materializm i symbolizm

• Inspiracje marksistowskie, kultura masowa, miasto

• Komunikacja i media

• Ponowoczesność, emocje i doświadczenie

(na poszczególnych zajęciach będzie omawiane więcej niż jedno zagadnienie)

Literatura pomocnicza i uzupełniająca:

• F. Barth i inni, Antropologia: jedna dyscyplina, cztery tradycje: brytyjska, niemiecka, francuska i amerykańska, przeł. J. Tegnerowicz, Kraków 2007

• Z. Benedyktowicz i inni, Antropologia kultury w Polsce – dziedzictwo, pojęcia, inspiracje (materiały do słownika), „Polska Sztuka Ludowa. Konteksty” 1980, t. 34

• Z. Benedyktowicz, Portrety Obcego. Od stereotypu do symbolu, Kraków 2000

• J. St. Bystroń, Megalomania narodowa, Warszawa 1995

• G. Cocchiara, Dzieje folklorystyki w Europie, Warszawa 1971

• R. Deliege, Historia antropologii, przeł. K. Marczewska, Warszawa 2011

• J. Lechte, Panorama współczesnej myśli humanistycznej. Od strukturalizmu do postmodernizmu, przeł. T. Baszniak, Warszawa 1999

• E. Millerowa, A. Skrukwa, Oskar Kolberg (1819-1890), w: Dzieje folklorystyki polskiej 1864-1918, Warszawa 1982

• B. Olszewska-Dyoniziak, Człowiek – kultura – osobowość. Wstęp do klasycznej antropologii kulturowej, Wrocław 2001

• A. K. Paluch, Mistrzowie antropologii społecznej, Warszawa 1990

• Słownik etnologiczny. Terminy ogólne, red. Zofia Staszczak, Warszawa – Poznań 1987

• L. Stomma, Czarna legenda, w: Historie niedocenione, Warszawa 2011

• J. Szacki, Historia myśli socjologicznej, Warszawa 2003

• J. Tokarska-Bakir, Hermeneutyka gadamerowska w etnograficznym badaniu obcości, „Polska Sztuka Ludowa. Konteksty” 1992, t. 46, z. 1

• J. Tokarska-Bakir, Dalsze losy syna marnotrawnego. Projekt etnografii nieprzezroczystej, „Polska Sztuka Ludowa. Konteksty” 1995,t. 49, z. 1

Po ukończeniu wykładu student:

zna i rozumie (wiedza)

- swoistość nauk o kulturze oraz ich związki z innymi naukami humanistycznymi i społecznymi;

- w zaawansowanym stopniu wybrane metodologie nauk o kulturze, strategie poznawcze i stosowane metody badawcze;

- podstawową terminologię nauk o kulturze;

potrafi (umiejętności)

- wykorzystać posiadaną wiedzę, by samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować, integrować informacje z różnorodnych źródeł i wykorzystywać je w samodzielnych projektach badawczych;

- interpretować zgromadzony materiał uwzględniając kontekst historyczny, społeczny i polityczny;

- pisać rozprawy, samodzielnie dobierając literaturę oraz zaprezentować ustnie wyniki swych dociekań badawczych, a także wygłosić referat będący rezultatem samodzielnej analizy literatury przedmiotu; w swych wypowiedziach pisemnych i ustnych stosuje w sposób poprawny terminologię z zakresu nauk o kulturze;

- stale dokształcać się i rozwijać intelektualnie oraz zawodowo;

jest gotów do (kompetencje społeczne):

- krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści;

- przyjęcia postawy szacunku i badawczej ciekawości wobec różnorodnych zjawisk kultury w tym używania zdobytej wiedzy do rozwiązywania zaobserwowanych problemów oraz zasięgania opinii ekspertów;

- dostrzegania wagi refleksji kulturoznawczej dla życia społecznego i dostrzegania konieczność jej rozwoju.

Zajęcia przygotowują uczestników do pracy naukowej.

Obecność na zajęciach - dopuszczalne 2 nieobecności - i test.