Reflection on culture from the perspective of theatre and performance studies: methodological challenges and opportunities

Celem proseminarium jest wprowadzenie w obszar namysłu nad kulturą przez pryzmat badań nad teatrem, performansem i widowiskami kulturowymi ze szczególnym uwzględnieniem refleksji metodologicznej.

Celem proseminarium jest wprowadzenie w obszar namysłu nad kulturą przez pryzmat badań nad teatrem, performansem i widowiskami kulturowymi ze szczególnym uwzględnieniem refleksji metodologicznej.

Taka perspektywa badawcza oznacza przede wszystkim dynamiczne i relacyjne ujęcie podmiotów i społeczeństwa jako formacji niestabilnych, podatnych na zmianę, nieustanie przeobrażających się. Sztuki teatralne i i performatywne stanowią punkt wyjścia do szerzej zakrojonej analizy kultur – zarówno historycznych, jak i współczesnych.

W zależności od zainteresowań badawczych grupy na zajęciach omówimy teksty uruchamiające w ramie teatralno-performatywnej kategorie takie, jak emocje, emancypacja, pamięć, podmiot, przemoc, władza i in., zwłaszcza z pola studiów postkolonialnych i genderowych.

Dokładny układ zajęć/tematów, wraz z lekturami, zostanie podany na początku semestru po konsultacji z uczestnikami i uczestniczkami proseminarium. Lektury prowadząca udostępnia w formie elektronicznej.

Wybrane propozycje lektur:

Sara Ahmed, Performatywność obrzydzenia, tłum. Anna Bardz, Teksty Drugie 2014, nr 1, s. 169–191.

Judith Butler, Zapiski o performatywnej teorii zgromadzeń, tłum. Joanna Bednarek, Warszawa 2016.

Franz Fanon, "Czarna skóra, białe maski", tłum. U. Kropiwiec, Warszawa 2020.

Erika Fischer-Lichte, Estetyka performatywności, przeł. M. Sugiera, M. Borowski, Kraków 2008

Joseph Roach, Wprowadzenie: historia, pamięć i performans, tłum. M. Borowski, M. Sugiera, Didaskalia 2014, nr 121-122, s. 22-36.

Dorota Sajewska, Nekroperformans. Kulturowa rekonstrukcja teatru Wielkiej Wojny, Warszawa 2016.

Rebecca Schneider, Pozostaje performans, tłum. M. Borowski, M. Sugiera, Kraków 2020.

Student

a) zna i rozumie:

- w stopniu pogłębionym współczesne teorie kultury oraz jej mediów (kultura wizualna, teatr i performans, słowo) i związanych z nimi praktyk kulturowych

- swoistość nauk o kulturze, subdyscypliny tych nauk i ich rozległe związki z innymi naukami humanistycznymi i społecznymi także w perspektywie historycznej

b) potrafi:

- wykorzystać posiadaną wiedzę, by samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować, integrować informacje z różnorodnych źródeł i wykorzystywać je w samodzielnych projektach badawczych oraz właściwie i twórczo prezentować ich wyniki

- interpretować zgromadzony materiał uwzględniając kontekst historyczny, społeczny i polityczny

- określać znaczenie medialnego charakteru praktyk i przekazów kulturowych dla ich treści i funkcji

- wykorzystywać metodologię badawczą oraz narzędzia (także cyfrowe) nauk humanistycznych oraz prezentować i syntetyzować uzyskane tymi metodami dane; dostosować istniejący lub stworzyć nowe narzędzia badawcze dla celów własnych badań

- wykorzystywać posiadaną wiedzę by formułować i testować hipotezy z zakresu nauk o kulturze

c) jest gotów do:

- krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści

- przyjęcia postawy szacunku i badawczej ciekawości wobec różnorodnych zjawisk kultury w tym używania zdobytej wiedzy do rozwiązywania zaobserwowanych problemów oraz zasięgania opinii ekspertów

- dostrzegania wagi refleksji kulturoznawczej dla życia społecznego i dostrzegania konieczność jej rozwoju

Obecność na zajęciach (osoba studiująca ma prawo do dwóch nieobecności w semestrze, ponad pięć nieobecności uniemożliwia zaliczenie), aktywność, lektura tekstów oraz przygotowanie jednego wprowadzenia problemowego do wybranych zajęć po konsultacji z prowadzącą.