Sztuka partycypacyjna i jej konteksty

obowiązkowe

w sali

Celem warsztatu jest zaznajomienie uczestników z najważniejszymi projektami artystycznymi, problematyzującymi kwestie uczestnictwa w procesie twórczym, autorstwa i współpracy. Program warsztatu obejmuje przegląd projektów tzw. sztuki partycypacyjnej oraz idei i praktyk stanowiących jej szeroki kontekst, jak np. teatr gromadzki, kultura czynna, sztuka kontekstualna, koncepcja rzeźby społecznej, sztuka publiczna. Warsztat zakłada pracę z tekstami artystów współczesnych, jako inspiracjami do własnej praktyki.

Celem warsztatu jest przekazanie wiedzy o projektach artystycznych poświęconych przekraczaniu społecznej alienacji sztuki i problematyzujących kwestie uczestnictwa w procesie twórczym. W omawianych ideach i praktykach analizie poddane zostaną zagadnienia autorstwa, władzy, polityczności oraz form i mediów wybieranych przez artystów. Warsztaty zorganizowane będą wokół lektury tekstów poświęconych konkretnym inicjatywom, wśród których są m.in.:

- teatr gromadzki w koncepcjach Jędrzeja Cierniaka, Antoniny Sokolicz, Witolda Wandurskiego;

- kultura czynna Jerzego Grotowskiego;

- forma otwarta Oskara Hansena;

- bartery Odin Teatret;

- teatr uciśnionych Augusto Boala;

- sztuka kontekstualna Jana Świdzińskiego;

- wyprawy „Gardzienic”;

- projekty site specific Akademii Ruchu;

- rzeźba społeczna Josepha Beuysa;

- projekty publiczne Joanny Rajkowskiej,

- prace sąsiedzkie Pawła Althamera;

Interpretację przykładów historycznych uzupełni dyskusja o bieżących projektach artystycznych oraz lektura najnowszych tekstów krytycznych poświęconych sztuce partycypacyjnej.

Warsztat zakłada bliski kontakt z manifestami artystów, oparty na ich gruntownej lekturze i analizie, prowadzący do tworzenia pomysłów na własne projekty inspirowane omawianymi praktykami, stanowiące ich kontynuację, rozwinięcie lub krytyczny kontrapunkt.

Prowadząca:

dr Zofia Dworakowska – absolwentka Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych UW i Wydziału Wiedzy o Teatrze Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. Zajmuje się badaniem różnych form uczestnictwa w kulturze, sztuką społecznie zaangażowaną oraz problematyką aktywnych badań jakościowych. Kieruje studiami sztuki społeczne oraz studiami podyplomowymi „Pedagogika teatru” wraz z Justyną Sobczyk (Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego).

Akademia Ruchu. Miasto. Pole akcji, Warszawa 2006.

AR. Red. Tomasz Plata. Warszawa 2003.

Eugenio Barba, Teatr. Samotność, rzemiosło, bunt, Warszawa 2003.

Joseph Beuys, Teksty, komentarze, wywiady, Warszawa 1990.

Claire Bishop, Sztuczne piekła. Sztuka partycypacyjna i polityka widowni, Warszawa 2015.

Augusto Boal, Gry dla aktorów i nieaktorów, Warszawa 2014.

Nicolas Bourriaud, Estetyka relacyjna, Kraków 2012.

Jędrzej Cierniak, Źródła i nurty polskiego teatru ludowego. Wybór pism, inscenizacji i listów, Warszawa 1963.

„Dotleniacz/ Obieg” nr 1-2 (81-82) 2010.

Oskar Hansen, Manifest. „Przegląd Kulturalny” 
1959.

Tadeusz Kornaś, Włodzimierz Staniewski i Ośrodek Praktyk Teatralnych Gardzienice, Kraków 2013.

Lokalnie: animacja kultury/community arts, Warszawa 2008.

Markus Miessen, Koszmar partycypacji, Warszawa 2016.

Myśl teatralna polskiej awangardy 1919-1939, Warszawa 1973.

Jacques Ranciere, Estetyka jako polityka, Warszawa 2007.

Antonina Sokolicz, Stary a nowy teatr, „Scena i lutnia robotnicza” 1920.

Włodzimierz Staniewski, Po nowe środowisko naturalne teatru, w: Świadomość teatru. Polska myśl teatralna drugiej połowy XX wieku, Warszawa 2007.

Jan Świdziński, Sztuka jako sztuka kontekstualna, Art As Contextual Art, Warszawa 1977.

Po zajęciach student/ka:

- zna i rozumie swoistość nauk o kulturze, subdyscypliny tych nauk i ich związki z praktykami artystycznymi i naukami społecznymi

- zna i rozumie w stopniu ogólnym współczesne trendy rozwojowe w dziedzinie polityki, społeczeństwa i kultury; w stopniu pogłębionym wpływ mediów i środków transmisji kultury na kształt procesu kulturowego w kontekście kultury współczesnej;

- zna i rozumie różnorodne praktyki partycypacyjne, zróżnicowane pod względem miejsca i czasu realizacji, uczestników oraz metod;

- zna i rozumie konieczność dbałości o więzi społeczne i społeczności lokalne;

- potrafi interpretować współczesne i nowe zjawiska życia społecznego za pomocą narzędzi antropologicznych;

- potrafi stosować narzędzia popularyzacji zdobytej wiedzy;

- potrafi samodzielnie zaplanować i przeprowadzić pogłębione badanie wybranego aspektu rzeczywistości, dobierając odpowiednią metodologię i zaprezentować jego wyniki z uwzględnieniem złożoności kulturowego kontekstu;

- potrafi wykorzystywać posiadaną wiedzę by formułować i testować hipotezy z zakresu działania w kulturze;

- potrafi zabierać głos w dyskusji wobec różnorodnych odbiorców, mówiąc zrozumiale i poprawnie; samodzielnie poprowadzić dyskusję publiczną;

- potrafi posługiwać się językiem obcym w mowie i piśmie na poziomie B2+ Europejskiego Opisu Językowego; korzystać z wybranej literatury w języku obcym;

- potrafi ciągle dokształcać się i rozwijać intelektualnie oraz zawodowo; ukierunkowywać innych w tym zakresie

- jest gotów/gotowa do krytycznej oceny posiadanej wiedzy i umiejętności;

- jest gotów/gotowa do przyjęcia postawy szacunku i ciekawości wobec różnorodnych zjawisk kultury w tym używania zdobytej wiedzy i umiejętności do rozwiązywania zaobserwowanych problemów oraz zasięgania opinii ekspertów;

- jest gotów/gotowa do dostrzegania wagi działania w kulturze dla życia społecznego i dostrzegania konieczność jej rozwoju;

- jest gotów/gotowa do zaangażowania w dialog społeczny i międzykulturowy ze zrozumieniem i empatią; upowszechniania postawy tolerancji wobec kulturowej odmienności;

- jest gotów/gotowa do zaangażowania się w prace zespołowe ze świadomością wagi wspólnego działania i etyczną odpowiedzialnością; działania na rzecz przestrzegania zasad etyki zawodowej;

- jest gotów/gotowa do dążenia do upowszechniania i otwartości zasobów wiedzy i umiejętności;

- jest gotów/gotowa do wykazywania troski o dziedzictwo kulturowe i świadomości jego znaczenia dla życia społecznego; aktywnego działania na rzecz jego zachowania.

- obecność i aktywność na zajęciach - dopuszczalna liczba nieobecności: 4 godz. akademickie (3 godz. zegarowe)

- przygotowywanie zadań domowych

- przygotowanie własnej koncepcji działań partycypacyjnych i udział w jego publicznej prezentacji podczas sesji otwartej