Anthropology of chocolate. Cultural, social and political contexts of the cocoa economy

General data

Course ID:	3002-KON2021K57
Erasmus code / ISCED:	14.7 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0314) Sociology and cultural studies The ISCED (International Standard Classification of Education) code has been designed by UNESCO.
Course title:	Anthropology of chocolate. Cultural, social and political contexts of the cocoa economy
Name in Polish:	Antropologia czekolady. Kulturowe, społeczne i polityczne konteksty gospodarki kakaowej
Organizational unit:	Institute of Polish Culture
Course groups:	(in Polish) Konwersatoria fakultatywne IKP
ECTS credit allocation (and other scores):	(not available) Basic information on ECTS credits allocation principles: the annual hourly workload of the student’s work required to achieve the expected learning outcomes for a given stage is 1500-1800h, corresponding to 60 ECTS; the student’s weekly hourly workload is 45 h; 1 ECTS point corresponds to 25-30 hours of student work needed to achieve the assumed learning outcomes; weekly student workload necessary to achieve the assumed learning outcomes allows to obtain 1.5 ECTS; work required to pass the course, which has been assigned 3 ECTS, constitutes 10% of the semester student load. view allocation of credits
Language:	Polish
Type of course:	elective courses
Prerequisites (description):	(in Polish) wymagana znajomość języka angielskiego – czytanie ze zrozumieniem. Student nie musi dysponować wiedzą uzyskaną uprzednio na innych kursach i zajęciach uniwersyteckich
Short description:	(in Polish) Celem zajęć jest ukazanie społecznych znaczeń czekolady – jej wytwarzania, handlu i konsumpcji – z perspektywy antropologii kultury i polityki. Przedstawione zostaną: dzieje inkulturacji kakao; rola, jaką ziarno kakaowca odgrywało w tzw. kulturach prekolumbijskich, państwach europejskich, gospodarkach kolonialnych Afryki i Azji. Kakao – początkowo smakołyk elit indiańskich i europejskich, „pokarm Bogów”, płacidło, stało się narzędziem umacniania dominacji Europejczyków poza Starym Światem. Procesy te, powiązane z ekspansją kolonialną, znalazły odzwierciedlenie w strukturze wymiany towarowej oraz zależnościach politycznych między Europą, Azją i Afryką.
Full description:	(in Polish) Celem zajęć jest ukazanie społecznych znaczeń czekolady – jej wytwarzania, handlu i konsumpcji – z perspektywy antropologii kultury i polityki. Przedstawione zostaną: dzieje inkulturacji kakao; rola, jaką ziarno kakaowca odgrywało w tzw. kulturach prekolumbijskich, państwach europejskich, gospodarkach kolonialnych Afryki i Azji. Kakao – początkowo smakołyk elit indiańskich i europejskich, „pokarm Bogów”, płacidło, stało się narzędziem umacniania dominacji Europejczyków poza Starym Światem. Procesy te, powiązane z ekspansją kolonialną, znalazły odzwierciedlenie w strukturze wymiany towarowej oraz zależnościach politycznych między Europą, Azją i Afryką. Tematy kolejnych zajęć: Zajęcia 1-2. Mezoameryka Zajęcia 3. Akulturacja kakao Zajęcia 4. Ekokrytyka Zajęcia 5. Bauman, Baudrillard, Giddens i triumf kultury konsumpcjonistycznej Zajęcia 6-7. Gospodarka kakaowa – analiza instytucjonalna Zajęcia 8-9. Producenci – studium przypadku: Wybrzeże Kości Słoniowej Zajęcia 10. Współczesne niewolnictwo? Zajęcia 11. Nadwiślańska manufaktura, pijalnia, fabryka czekolady Zajęcia 12. Sprawiedliwy handel Zajęcia 13-14. Społeczna odpowiedzialność biznesu Zajęcia 15. Perspektywa postkolonialna – po Saidzie i Fanonie
Bibliography:	(in Polish) wszystkie poniższe lektury zostaną udostępnione w postaci skanów Zajęcia 1-2. Mezoameryka Lektury obowiązkowe:  Nikolai Grube, Kakao – napój bogów, [w:] Majowie. Niezwykła cywilizacja, red. Nikolai Grube, Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa 2013, s. 32-33  Justyna Olko, W krainie czerni i czerwieni. Kultury prekolumbijskiej Mezoameryki, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2008, s. 173-176  Sophie D. Coe, Michael D. Coe, Prawdziwa historia czekolady, przeł. E. Klekot, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2000, s. 30-85 Lektura uzupełniająca:  Marcy Norton, Tasting Empire: Chocolate and the European Internalization of Mesoamerican Aesthetics, „The American Historical Review” 2006, vol. 111, no. 3, s. 660-691 Analiza ikonografii z Mezoameryki Zajęcia 3. Akulturacja kakao Lektury obowiązkowa:  Sophie D. Coe, Michael D. Coe, Prawdziwa historia czekolady, przeł. E. Klekot, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2000, s. 159-184 Lektura uzupełniająca:  Anna Kalinowska, „The drink called ordinarily Chocolatta...”. Angielskie publikacje na temat czekolady z lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XVII w., „Przegląd Historyczny” 2017, t. CVIII, z. 2, s. 279-289 Analiza ikonografii nowożytnej poświęconej kulturowemu „oswojeniu” kakao Zajęcia 4. Ekokrytyka  Referat: Julia Fiedorczuk, Cyborg w ogrodzie. Wprowadzenie do ekokrytyki, Wydawnictwo Naukowe Katedra, Gdańsk 2015 Lektura uzupełniająca:  Błażej Popławski, Kakaowce Nad Wisłą? Przyczynek Do Analizy Percepcji Roślin Egzotycznych W Polsce, „Przegląd Humanistyczny” 2018, nr 1, s. 121-130 Zajęcia 5. Bauman, Baudrillard, Giddens i triumf kultury konsumpcjonistycznej Lektury obowiązkowe:  Mirela Romanowska, Joanna Kowalik, Konsumpcjonizm a rozwój konsumpcji na rynku słodyczy w Polsce, „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie” 2018, z. XII, s. 113-121  Harold Schmitz, Howard-Yana Shapiro, Niepewna przyszłość czekolady, „Scientific American” 2021, nr 3 (247), s. 46-51 Referat: film Czekolada, reż. Lasse Hallström, 2000 Analiza wybranych raportów GUS dotyczących koniunktury konsumenckiej dostępnych na stronie Głównego Urzędu Statystycznego https://stat.gov.pl/ Zajęcia 6-7. Gospodarka kakaowa – analiza instytucjonalna Lektura obowiązkowa:  Błażej Popławski, Słodkie uzależnienie, [w:] Błażej Popławski, Katarzyna Szeniawska, Gorzka czekolada. Społeczne aspekty uprawy kakao w Wybrzeżu Kości Słoniowej w kontekście zasad międzynarodowego handlu i konsumpcji w Wybrzeżu Kości Słoniowej, Polska Akacja Humanitarna, Warszawa 2013, s. 305-363 Analiza źródeł zastanych na stronach internetowych wybranych organizacji: Strona internetowa European Cocoa Association: https://www.eurococoa.com/en/; Strona internetowa Association of Chocolate, Biscuit and Confectionery Industries of Europe: https://caobisco.eu/; Strona internetowa Stowarzyszenia Polskich Producentów Wyrobów Czekoladowych i Cukierniczych: http://polbisco.pl/ Zajęcia 8-9. Producenci – studium przypadku: Wybrzeże Kości Słoniowej Lektura obowiązkowa:  Katarzyna Szeniawska, Życie w cieniu kakaowców, [w:] Błażej Popławski, Katarzyna Szeniawska, Gorzka czekolada. Społeczne aspekty uprawy kakao w Wybrzeżu Kości Słoniowej w kontekście zasad międzynarodowego handlu i konsumpcji w Wybrzeżu Kości Słoniowej, Polska Akacja Humanitarna, Warszawa 2013, s. 251-275 Analiza map historycznych WKS, uwzględniających strukturę etniczną, ekonomiczną oraz migracje Zajęcia 10. Współczesne niewolnictwo? Lektury obowiązkowe:  Katarzyna Szeniawska, Najgorsze formy pracy dzieci – czy istnieją lepsze?, [w:] Błażej Popławski, Katarzyna Szeniawska, Gorzka czekolada. Społeczne aspekty uprawy kakao w Wybrzeżu Kości Słoniowej w kontekście zasad międzynarodowego handlu i konsumpcji w Wybrzeżu Kości Słoniowej, Polska Akacja Humanitarna, Warszawa 2013, s. 283-297 Analiza danych Global Slavery Index: https://www.globalslaveryindex.org/ Lektura uzupełniająca:  Film The Dark Side Of Chocolate, reż. Miki Mistrati U. Roberto Romano, 2010, https://www.youtube.com/watch?v=7Vfbv6hNeng Referat: Przemysław Wielgosz, Gra w rasy. Jak kapitalizm dzieli, by rządzić, Wydawnictwo Karakter, Kraków 2021 Zajęcia 11. Nadwiślańska manufaktura, pijalnia, fabryka czekolady Lektury obowiązkowe:  Historia firmy Wedel: https://wedel.pl/o-firmie/historia  Łukasz Garbal, Wedlowie. Czekoladowe imperium, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2021 – analiza marketingu wizualnego, formy i treści reklam zamieszczonych w reportażu Referat: Teresa Monika Rudzka, Czekoladowa dynastia. Czas Karola, Wydawnictwo Marginesy, Warszawa 2021 [lub] Olgierd Budrewicz, Opowieść pachnąca czekoladą, Agencja Reklamowa Padjas, Kraków 2004 Kraków. David S. Landes, Dynastie wloty i upadki największych firm rodzinnych, przeł. Janusz Winiarski, Muza SA, Warszawa 2007, s. 312-328 Referat: Serial telewizyjny Receptura, reż. Tomasz Szafrański, 2021 Zajęcia 12. Sprawiedliwy handel Lektury obowiązkowe:  Błażej Popławski, Fair trade – partnerstwo odnajdywane z trudem, „Civitas. Studia Z Filozofii Polityki” 2014, vol. 16, s. 105-117. Analiza programów i ocena działań wybranych organizacji: Fairtrade Polska: https://www.fairtrade.org.pl/; Polskie Stowarzyszenie Sprawiedliwego Handlu: https://www.sprawiedliwyhandel.pl/ Zajęcia 13-14. Społeczna odpowiedzialność biznesu Lektury obowiązkowe:  Maciej Bernatt, Społeczna odpowiedzialność biznesu. Wymiar konstytucyjny i międzynarodowy, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2009, s. 23-30 Analiza wybranych raportów CSR: Nestle: https://pl.factory.nestle.com/sites/g/files/pydnoa386/files/2019- 07/raport_csv_nestle.pdf; Wedel: https://wedel.pl/uploads/media/default/0001/02/843b73fab819768 0e0de53629f1c98453f86adad.pdf Lektura uzupełniająca: Raport: Odpowiedzialny Biznes W Polsce. Dobre praktyki 2020, Forum Odpowiedzialnego Biznesu, Warszawa 2021, https://odpowiedzialnybiznes.pl/wp- content/uploads/2021/04/FOB_Raport2020.pdf Zajęcia 15. Perspektywa postkolonialna – po Saidzie i Fanonie Lektura obowiązkowa:  Homi Bhaba, Miejsca kultury, przeł. Tomasz Dobrogoszcz, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2010, s. 79-88 Lektura uzupełniająca:  Achille Mbembe, Nekropolityka, w: Achille Mbembe, Polityka wrogości. Nekropolityka, Wydawnictwo Karakter, Kraków 2018, s. 207-251  Marcin F. Gawrycki, Andrzej Szeptycki, Podporządkowanie, niedorozwój, wyobcowanie: postkolonializm a stosunki międzynarodowe, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2011, s. 167-177
Learning outcomes:	(in Polish) Efekty kształcenia studia I stopnia Wiedza - student zna podstawowe pojęcia z zakresu historii gospodarki kakaowej - student posiada elementarną wiedzę z zakresu wytwarzania, handlu i konsumpcji czekolady - student zna wybrane metodologie w obszarze analizy treści i analizy ikonograficznej Umiejętności - w analizie zjawisk i tekstów kultury wykorzystuje teorie socjologiczne i etnologiczne - interpretuje zjawiska kultury uwzględniając ich kontekst społeczny, kulturowy i polityczny - potrafi zabrać głos w dyskusji i wygłosić referat w oparciu o literaturę przedmiotu Kompetencje społeczne - dostrzega wagę refleksji z zakresu gospodarki postkolonialnej dla myślenia o problemach społecznych - dostrzega znaczenie historycznych źródeł współczesnych problemów społecznych - prezentuje postawę pełną otwartości i tolerancji dla odmienności Efekty kształcenia studia II stopnia Wiedza -student zna współczesne pojęcia z zakresu przemian kulturowych społeczeństw pozaeuropejskich - student zna współczesne metodologie w obszarze studiów postkolonialnych - student posiada pogłębioną wiedzę w zakresie ewolucji kultury konsumpcyjnej Umiejętności - student potrafi w samodzielny i krytyczny sposób analizować zjawiska z obszaru ekonomii i przemian kultury, zwłaszcza obszaru pozaeuropejskiego - w analizie zjawisk i tekstów kultury wykorzystuje współczesne teorie socjologiczne i etnologiczne, w tym perspektywę ekokrytyczną - potrafi zaprezentować ustnie wyniki swoich badań, wygłosić referat, zabrać głos w dyskusji. - kierując się stworzoną na podstawie swej wiedzy wizją świata społecznego, potrafi planować i uzasadniać swe działania badawcze i społeczne - prezentuje postawę szacunku i badawczej ciekawości wobec różnorodnych zjawisk kultury - wykazuje i stara się upowszechnić postawę tolerancji wobec kulturowej odmienności Kompetencje społeczne
Assessment methods and assessment criteria:	(in Polish) ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność) – 40%; kontrola obecności – 20%; końcowe zaliczenie ustne – 20%; dodatkowy referat – 20%

This course is not currently offered.

Course descriptions are protected by copyright.
Copyright by University of Warsaw.