Repressed topographies of modernity. A postcolonial seminar I

Zajęcia przeznaczone dla osób zainteresowanych refleksją (post)kolonialną, zwłaszcza w odniesieniu do mechanizmów warunkujących wyłanianie się i funkcjonowanie nowoczesnych tożsamości/podmiotowości. Zajęcia łączą perspektywę teoretyczną z analizą wybranych tekstów kultury.

W eseju "Nekropolityka" Achille Mbembe nazywa kolonię i plantację "wypartymi topografiami okrucieństwa", przygląda się, jakie relacje władzy w nich zachodzą i jakie podmioty się wyłaniają. Na zajęciach owe wyparte topografie – plantacja i kolonia – będą stanowiły punkt wyjścia do refleksji na temat nowoczesności i nowoczesnych podmiotowości jako inherentnie powiązanych z projektem kolonialnym i wpisaną w niego przemocą kolonialną. Przyjrzymy się też miejscom, które zapewniały kulturową legitymizację i popularyzację porządku kolonialnego, jak wystawy etnograficzne, muzea czy ogrody zoologiczne. W ramach zajęć zastanowimy się również, jaką rolę wspomniane topografie odgrywały i odgrywają w historii i współczesności polskiego społeczeństwa i właściwych mu hegemonicznych konceptualizacji inności. Będziemy analizować wybrane przykłady literackie, teatralne i wizualne – replikujące bądź dekonstruujące nowoczesność/kolonialność.

Pełna lista lektur zostanie przedstawiona na początku semestru, wszystkie teksty będą udostępniane w formie elektronicznej.

Wybrane lektury:

Etienne Balibar, "Outline of a Topography of Cruelty: Citizenship and Civility in the Era of Global Violence", w: tegoż, "We, the People of Europe? Reflections on Transnational Citizenship", tłum. James Swenson, Princeton University Press, Princeton and Oxford 2004, s. 115–132.

Glen Sean Coulthard, "Red skin, White Masks: Rejecting the Colonial Politics of Recognition", University of Minnesota Press, Minneapolis, 2014.

Stuart Hall, "Selected Writings on Race and Difference", ed. Paul Gilroy, Ruth Wilson Gilmore, Duke University Press, Durham and London 2021 (zwł. "Why Fanon" oraz "Race, the Floating Signifier").

Frantz Fanon, "Czarna skóra, białe maski", tłum. Urszula Kropiwiec, Karatker, Kraków 2020.

Achille Mbembe, "Polityka wrogości; Nekropolityka", tłum. Urszula Kropiwiec, Karakter, Kraków 2018, zwł. rozdz. "Wstęp. Próba świata", "Odejście od demokracji".

Walter D. Mignolo, "Epistemiczne nieposłuszeństwo i dekolonialna opcja: Manifest", przeł. Tomasz Szerszeń, "Konteksty" nr 4, 2020, s. 15–30.

Fred Moten, "In the Break: The Aesthetics of the Black Radical Tradition", University of Minnesota Press, Minneapolis and London 2003.

Françoise Vergès, "Racial Capitalocene", w: "Futures of Black Radicalism", red. Gaye Theresa Johnson, Alex Lubin, Verso, London and New York 2017.

Przemysław Wielgosz, "Gra w rasy. Jak kapitalizm dzieli, by rządzić", Karakter, Kraków 2021.

Wiedza – student/ka zna i rozumie:

- w stopniu pogłębionym współczesne teorie tożsamości stanowiące podstawę aktualnie prowadzonych badań kulturoznawczych i z zakresu antropologii kultury;

- główne tendencje rozwojowe nauk o kulturze w Polsce i na świecie;

Umiejętności – student/ka potrafi

- wykorzystać posiadaną wiedzę, by samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować, integrować informacje z różnorodnych źródeł i wykorzystywać je w samodzielnych projektach badawczych;

interpretować zgromadzony materiał uwzględniając kontekst historyczny, społeczny i polityczny;

- interpretować zgromadzony materiał uwzględniając kontekst historyczny, społeczny i polityczny;

- zabierać głos w dyskusji stosując poprawne strategie argumentacyjne i operacje logiczne.

Kompetencje społeczne – student/ka jest gotów/gotowa do:

- krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści;

- przyjęcia postawy szacunku i badawczej ciekawości wobec różnorodnych zjawisk kultury w tym używania zdobytej wiedzy do rozwiązywania zaobserwowanych problemów oraz zasięgania opinii ekspertów;

- dostrzegania wagi refleksji kulturoznawczej dla życia społecznego i dostrzegania konieczność jej rozwoju;

- zaangażowania w dialog społeczny i międzykulturowy ze zrozumieniem i empatią

* frekwencja (warunkiem zaliczenia kursu jest obecność na min. 70% zajęć);

* aktywność na zajęciach;

* lektura całości wskazanej przez prowadzącą książki beletrystycznej lub reportażowej, a następnie udział w dyskusji podczas ostatnich zajęć w semestrze;