Images of reproduction: between biology and technology

Centralnym zagadnieniem, dyskutowanym na zajęciach, będzie kwestia biologicznej reprodukcji człowieka i jej kulturowego wyobrażenia, wobec zmian technicznych i postępów w nauce.

Będziemy zadawać pytania o zmieniające się relacje między biologią a techniką i o ich naukowe, popularne i artystyczne reprezentacje. Rozważymy też kulturowe wyobrażenia rodzicielstwa (przede wszystkim w odniesieniu do ciała rodzicielskiego) i pozycję dziecka w kulturze.

Zajęcia poświęcone będą dyskusji zagadnień związanych z reprodukcją w kulturze wizualnej.

Będziemy rozmawiać o tym, jak proces biologicznej reprodukcji i nowe technologie reprodukcyjne ukazywane są w kinie, telewizji i w mediach cyfrowych (sięgając także, w zależności od potrzeb, do szerszych kontekstów kulturowych i zwracając uwagę na historyczną zmienność tych wyobrażeń). Spróbujemy także - z perspektywy studiów nad nauką i techniką - prześledzić jak techniki obrazowania wykorzystywane są w medycynie i biologii reprodukcyjnej i jak współtworzą współczesne wyobrażenie o reprodukcji.

W czasie zajęć poruszymy takie zagadnienia, jak:

- Obraz reprodukcji wobec obrazu wnętrza ludzkiego ciała

- Historyczne i współczesne wyobrażenia ciąży

- Płód jako bohater kultury: zmieniające się tożsamości

- Wyobrażenia porodu w kulturze

- Obrazy aborcji i poronienia

- Ciało macierzyńskie w kulturze współczesnej

- Queerowanie reprodukcji: wyobrażenie rodzicielstwa a problem płci

- Techniki wspomaganej reprodukcji a kultura wizualna

- Reprodukcja a "wyobraźnia genetyczna"

- Między biologią a technologią: przemiany wyobrażeń

- Reprodukcja poza ludzkim ciałem: obrazy ektogenezy

- Obraz reprodukcji jako pracy

- Figura rodzica, figura dziecka: dynamika relacji

- Wyobrażenia ludzkiej reprodukcji wobec refleksji ekokrytycznej i posthumanistycznej

WYBRANA BIBLIOGRAFIA

(teksty będą udostępniane osobom uczestniczącym w zajęciach w formie cyfrowej, na platformie Google Classroom)

- Irina Aristarkhova, "Hospitality of the Matrix. Philosophy, Biomedicine and Culture", Columbia University Press, New York 2012 (fragmenty)

- Siân Beynon-Jones "Re-visioning Ultrasound Through Women’s Accounts of Pre-Abortion Care in England", „Gender&Society” 2015, nr. 29(5), s. 694-715

- Silvia Federici, "Poza granicami. Przemyśliwanie, przekształcanie i odzyskiwanie ciała we współczesnym kapitalizmie", przeł. J. Bednarek, Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, Warszawa 2022 (fragmenty)

- Nick Hopwood, "A Marble Embryo: Meanings of Portrait from 1900", "History Workshop Journal" nr 70, 2012

- Emily Jeremiah, "Motherhood to Mothering and Beyond. Maternity in Recent Feminist Thought", "Journal of the Association for Research on Mothering" 2006, nr 8 (1/2), s. 21-33

- Sophie Lewis, "Full Surrogacy Now. Feminist Against Family", Verso, London–New York 2019 (fragmenty)

- Marcel Mauss, "Sposoby posługiwania się ciałem", przeł. M. Król, [w:] tegoż Socjologia i antropologia, Wydawnictwo KR, Warszawa 2001

- Magdalena Radkowska-Walkowicz, "Doświadczenie in vitro. Niepłodność i nowe technologie reprodukcyjne w perspektywie antropologicznej, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2012 (fragmenty)

- Adrienne Rich, "Zrodzone z kobiety. Macierzyństwo jako doświadczenie i instytucja", przeł. J. Mizielińska, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2000 (fragmenty)

Absolwent zna i rozumie:

- swoistość nauk o kulturze, subdyscypliny tych nauk i ich rozległe związki z innymi naukami humanistycznymi i społecznymi także w perspektywie historycznej, ze szczególnym uwzględnieniem zmieniających się wyobrażeń reprodukcji, cielesności oraz pozycji nauki i techniki w kulturze

- w stopniu pogłębionym współczesne teorie kultury (w odniesieniu do ciała, płci i reprodukcji) oraz mediów wizualnych i związanych z nimi praktyk kulturowych

- w stopniu pogłębionym współczesne teorie tożsamości stanowiące podstawę aktualnie prowadzonych badań kulturoznawczych i z zakresu antropologii kultury

Absolwent potrafi:

- wykorzystać posiadaną wiedzę, by samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować, integrować informacje z różnorodnych źródeł i wykorzystywać je w samodzielnych projektach badawczych oraz właściwie i twórczo prezentować ich wyniki

- interpretować zgromadzony materiał uwzględniając kontekst historyczny, społeczny i polityczny

- określać znaczenie medialnego charakteru praktyk i przekazów kulturowych dla ich treści i funkcji

- wykorzystywać posiadaną wiedzę by formułować i testować hipotezy z zakresu nauk o kulturze

Absolwent jest gotów do:

- krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści

- przyjęcia postawy szacunku i badawczej ciekawości wobec różnorodnych zjawisk kultury w tym używania zdobytej wiedzy do rozwiązywania zaobserwowanych problemów oraz zasięgania opinii ekspertów

- dostrzegania wagi refleksji kulturoznawczej dla życia społecznego i dostrzegania konieczność jej rozwoju

Do zaliczenia zajęć konieczne są

a) obecność na zajęciach (dopuszczalne dwie nieobecności bez względu na powód; trzecią, czwartą i piątą nieobecność należy zaliczyć poprzez rozmowę o wskazanych przez prowadzącą tekstach, omawianych na opuszczonych zajęciach; więcej niż pięć nieobecności uniemożliwia zaliczenie)

b) przygotowanie prezentacji ustnej na wybrany temat związany z zajęciami i uzgodniony z prowadzącą.