Methodology of linguistic studies – synchronous

obligatory courses

Previous knowledge from linguistic courses taught in previous years I-III (introduction to language studies, Polish descriptive grammar, Culture of Polish Language, Stylistics).

Classroom

The lecture is dedicated to problems of contemporary linguistics. The lecture is aimed at providing well-ordered knowledge within contemporary linguistics and its directions and trends, applied research methods, and researched objects, types.

The course covers theoretical and methodological issues of contemporary linguistics.

Issues:

1. Linguistic facts as objects of research. Proving and falsifying theses. Meaning and reference.

2. Structural linguistics. Levels of the language system. The borders of the language unit. Research methods of the structuralism. Structural definition. Proportions and substitutions in language.

3. Generative grammar.

4. Semantics and pragmatics. An utterance as a unit of text. Speech acts. Conversational implicatures and the principle of cooperation.

4. Linguistic politeness. Relevance theory

5. Text and discourse. Text coherence. Discourse analysis and critical discourse analysis.

6. Cognitive grammar. Profiling.

7. Cultural linguistics and the linguistic image of the world. Research methods: open definition, surveys, analysis of cultural texts.

7. Sociolinguistics. Research methods: observation, surveys, and experiments. Gender linguistics and inclusive language.

8. Corpora as a source of knowledge about language. Corpus research methods.

9. Language models in language technology tools. The contemporary Corpus of Polish.

(Individual topics do not correspond to course units).

Literature

Ajdukiewicz K., 1985, Metodologiczne typy nauk, (w:) Język i poznanie 1. W-wa.

Pelc J., 2000, Myśli o jęz. humanistyki, (w:) Język współcz. humanistyki. W-wa.

Saussure F., 1961, Kurs językoznawstwa ogólnego. W-wa, R. III, 2.

*

Beaugrande R., Dressler W., 1990, Wstęp do lingwistyki tekstu, W-wa.

Dobrzyńska T., 1993, Pojęcie tekstu. Tekst – całościowy komunikat, (w:) Tekst: próba syntezy. W-wa.

Labocha J., 1996, Tekst, wypowiedź, dyskurs, (w:) Styl a tekst. Opole.

Bartmiński J., Niebrzegowska S., 2009, Tekstologia, W-wa.

van Dijk T., 2001, Badania nad dyskursem, (w:) Dyskurs jako struktura i proces. W-wa

Duszak A., 1998, Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa. W-wa

*

Austin J., 1974, Performatywy i konstatacje, (w:) Brytyjska szkoła analityczna. W-wa

Searle J., 1987, Czynności mowy. W-wa

Grice H., 1977, Logic and Conversation, Przegląd Hum. 6

*

Sperber D., Wilson D., Relewancja: komunikacja i poznanie, Kraków 2011.

*

I. Szymańska, Semantyka ram: rozwój koncepcji i kierunki zastosowań, [w:] Metodologie językoznawstwa…, Łódź 2010, s. 91-108

R. Tokarski, Semantyka nazw barw, Lublin 1995 i n.

*

Apresjan J., 1972, Definiowanie znaczeń leksykalnych jako zagadnienie semantyki teoretycznej, (w:) Semantyka i słownik, Wrocław

________, 2000, Semantyka leksykalna. W-wa, rozdz. II

*

Bartmiński J., Tokarski R., 1993, Definicja semantyczna: czego i dla kogo? [w:] O definicjach i definiowaniu, red. J. Bartmiński i R. Tokarski. Lublin.

Bartmiński J., 2006, Definicja kognitywna jako narzędzie opisu konotacji, [w:] tegoż: Językowe podstawy obrazu świata. Lublin.

Tokarski R., 2006, Konotacja semantyczna – strukturalistyczna czy kognitywna?, [w:] Językoznawstwo Kognitywne III, red. O. Sokołowska, D. Stanulewicz, Gdańsk , s. 209-226.

Kardela H., 2006, Metodologia językoznawstwa kognitywnego, [w:] P. Stelmaszczyk (red.) Metodologie językoznawstwa. Podstawy teoretyczne, Łódź, Wydawnictwo UŁ.

*

Wierzbicka A., 1999, Język – umysł – kultura. W-wa, s. 5-10.

*

Dobrzyńska T., 1994, Mówiąc przenośnie...W-wa.

Lakoff G., Johnson M., 1988, Metafory w naszym życiu. W-wa.

*

Grzegorczykowa R., 1998, O rozumieniu prototypu i stereotypu we współczesnych teoriach semantycznych, [w:] Język a kultura , t. 12, red. J. Anusiewicz i J. Bartmiński. Wrocław.

Tabakowska E., 1995, Gramatyka i obrazowanie. Wprowadzenie do językoznawstwa

kognitywnego, Kraków. Wydawnictwo Oddziału PAN.

*

Waszakowa K., 2011, Najnowsze metodologie badań porównawczych w zakresie semantyki leksykalnej, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”, z. LXVII, s. 117-137.

WYBRANE PODRĘCZNIKI AKADEMICKIE

Grzegorczykowa R., 2001 i nast., Wprowadzenie do semantyki językoznawczej.

Warszawa.

Kleiber G., 2003, Semantyka prototypu. Kategorie i znaczenie leksykalne. Kraków (wybór); szcz. r. II.

Langacker R., 2009, Gramatyka kognitywna.Wprowadzenie. Kraków.

Tabakowska E., red., 2001, Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa, Kraków,

Taylor J.R., 2007, Gramatyka kognitywna. Red. nauk. E. Tabakowska. Kraków.

Tokarski R., 2013, Światy za słowami. Wykłady z semantyki leksykalnej. Lublin.

A student who has completed the course:

- skillfully uses notions concerning the methodology of contemporary linguistics (Polish and foreign);

- compares and criticizes research methods elaborated by contemporary linguistics;

- employs literature, both Polish and foreign;

- uses corpora, tools and resources of language technology;

- identifies research issues.

- checking attendance

- project for grade

2 unexcused absences are allowed, more absences require justification.

Estimated workload for students:

- participation in the lecture 30 hours

-preparation for the test 60 hours.