"Language speaks thorough us"" - discourse and text from a historical and contemporary perspective

Master's seminars

Classroom
Remote learning

The seminar will focus on the semantics of speech and text and discourse analysis from contemporary and historical perspectives. As language is not an autonomous entity, but one of the cognitive phenomena dependent on many extra-linguistic factors, we will look at lexis, text and discourse in a broad cultural and social context.

The seminar will discuss the following topics:

1. Concepts of meaning. Lexical fields, WordNet type semantic networks. Semantic relations: synonymy, antonymy, polysemy, hypo/hyperonymy, partitive. polysemy, homonymy.

2. Keywords, basics of stylometry. Corpus analysis.

3. Discourse analysis from a cognitive perspective - interpretive frames, framing in discourse, theories of amalgams (mental spaces).

4. Discourse analysis in psychological and social contexts. Critical discourse analysis.

5. Linguistic image of the world: ways of reconstruction.

6. Metaphor in the text. Lakoff's and Johnson's view of the conceptual metaphor: metaphor in the classical and interactional view versus the conceptual metaphor, functions of the conceptual metaphor, the process of metaphorization (source and target domain)

7. Old Polish lexts as a source of knowledge on the Polish language and the different ways of its scientific analysis.

8. The author's language, the Polish language of a given epoch and the discourse analysis in the historical context - research possibilities and limitations. 9. Semantics of the old text - dictionary and textual analysis.

10. The linguistic image of the world and the study of stereotypes in the old texts.

Bartmiński J., 1988, Definicja kognitywna jako narzędzie opisu konotacji słowa, [w:] Konotacja, red. Jerzy Bartmiński, wyd. UMCS, Lublin, s. 169–185.

Bartmiński J., 1989, Językowe sposoby porządkowania świata. Uwagi na marginesie biłgorajskich relacji o kosmosie, „Etnolingwistyka” 2, s. 49–58.

Bartmiński J., 2003, Miejsce wartości w językowym obrazie świata, [w:] Język w kręgu wartości. Studia semantyczne, red. Jerzy Bartmiński, wyd. UMCS, Lublin, s. 59–86.

Bartmiński J., 2006, Językowe podstawy obrazu świata, wyd. UMCS, Lublin.

Bartmiński J., 2007, Stereotypy mieszkają w języku, wyd. UMCS, Lublin.

Bartmiński J., 2008, Kontekst założony, historyczny czy kreowany, [w:] Polska genologia lingwistyczna, red. D. Ostaszewska, R. Cudak, PWN, Warszawa, s. 56–67.

Bartmiński J., 2010, Pojęcie „językowy obraz świata” i sposoby jego operacjonalizacji, [w:] Jaka antropologia literatury jest dzisiaj możliwa?, red. Przemysław Czapliński, Anna Legeżyńska, Marcin Telicki, wyd. UAM, Poznań, s. 155–178.

Chlebda W., 2019, Jak historia odkłada się w pamięci, jak pamięć odkłada się w języku, „Etnolingwistyka” nr 31, Lublin, s. 55–72.

Czachur W., 2020, Język a kultura w lingwistycznych badaniach germanistycznych, „Socjolingwistyka” XXXIV, Kraków, s. 7–22.

Dobrzyńska T., 1984, Metafora, red. M. R. Mayenowa, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź.

Dobrzyńska T., 1994, Mówiąc przenośnie... Studia o metaforze, wyd. IBL, Warszawa.

Filar D., 2012, Narracyjne aspekty językowego obrazu świata. Interpretacja marzenia we współczesnej polszczyźnie, UMCS, Lublin.

Filar D., Piekarczyk D., 2014, Narracyjność języka i kultury, UMCS, Lublin.

Grzegorczykowa R., 1990, Pojęcie językowego obrazu świata [w:] Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Lublin.

Grzegorczykowa R., 2001, Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa.

Lakoff G, Johnson M., 1988, Metafory w naszym życiu, Warszawa.

Leśniak A., Pasek Z., 2020, Świadectwa ewangelikalne i katolickie w perspektywie korpusowej analizy dyskursu, „Socjolingwistyka” XXXIV, Kraków, s. 57–75.

Libura A., Amalgamaty kognitywne. Powstanie i rozwój koncepcji integracji pojęciowej, [w:] Amalgamaty kognitywne w sztuce, Universitas, Kraków 2007, s. 11-66.

Łaszkiewicz M., 2019, Pamięć historii w stereotypach etnicznych (na przykładach Tatara, Kozaka, Szweda i Turka), „Etnolingwistyka” nr 31, Lublin, s. 237–256.

Niebrzegowska-Bartmińska Stanisława, 2017, Jakie dane są relewantne etnolingwistycznie?, „Etnolingwistyka” nr 29, Lublin, s. 11–29.

Niebrzegowska-Bartmińska Stanisława, 2018, O różnych wariantach definicji leksykograficznej – od taksonomii do kognitywizmu, „Etnolingwistyka. Problemy języka i kultury”, nr 30, s. 259–284.

Niewiara Aleksandra, 1998, „Inni” w oczach wojowników sarmackich – o stereotypach narodowości w XVII wieku, [w:] Język a Kultura, t. 12, red. Janusz Anusiewicz, Jerzy Bartmiński, Wrocław, s. 171–184.

Pajdzińska A., Tokarski R., 1996, Językowy obraz świata – konwencja i kreacja, „Pamiętnik Literacki” LXXXVII.

Wojtak M., O relacjach dyskursu stylu gatunku i tekstu, „Tekst i dyskurs – Text und Diskurs”, 4, s. 69–78.

KNOWLEDGE

Students will know and understand

1. in a profound degree the role of linguistic reflection in the shaping of past and contemporary culture

2. in an advanced level, the terminology of linguistics in Polish, with a particular emphasis on the terminology used in the latest research works in these fields

3. in an advanced level, the relations between the main sub-disciplines of Polish philology

4. in a more advanced level, the main directions of development and the positions of contemporary linguistic theories,

5. in a more advanced level, the complex nature of the Polish language and its complexity and historical variability of meanings

6. in a broader sense, research methods appropriate to synchronic linguistics.

SKILLS

Students will be able to:

1. in an extended degree independently search, analyse, evaluate, select, integrate information from written and electronic sources and use it in independent research projects,

2. to an extended extent, independently acquire knowledge and develop research skills necessary to participate in scientific research, following the instructions of the academic supervisor

3. use the conclusions drawn from scientific texts and correctly apply the acquired linguistic terminology in scientific papers and their own research projects,

4. make advanced use in scientific discourse of theoretical approaches, research paradigms and notions typical of Polish philology

5. write independent research papers with a proper selection of the literature on the subject, with particular emphasis on the results of the latest research

6. to independently conduct research work at an extended level under the guidance of a supervisor or leader of a research team

7. to independently undertake and initiate scientific activities

8. make versatile use of innovative search tools appropriate for Polish philology.

SOCIAL COMPETENCES

A student is prepared to:

1. organise their own research workshop and critically evaluate their achievements,

2. take ethical responsibility for the accuracy of the provided knowledge and be guided by scientific honesty and reliability in conducting scientific and ideological disputes

3. to engage consciously in social, scientific and cultural life

4. to recognise the significance of the European and national cultural heritage for the understanding of social and cultural events

5. to create the cultural life of the region, country and Europe using their competencies in the Polish language.

The student will be evaluated on 1) class activity (referencing the literature on the subject, referencing the results of group projects, referencing the progress of the master's thesis), 2) group projects. To pass the first year it is required to formulate the topic of the master's thesis and to prepare preliminary literature of the subject, the method of analysis and the outline of the thesis.

NOTE!

Classes will be held in the classroom or remotely in real time using Google or Zoom tools (after agreeing at the first meeting). Additionally (also by arrangement) it will be possible to use tools available within the framework of the University e-learning platform "Kampus".