Wiedza o sztuce Słowenii

obowiązkowe

Ćwiczenia mają na celu zapoznanie studentów ze specyfiką słoweńskiej sztuki, z periodyzacją jej dziejów i kryteriami tejże, z najwybitniejszymi osiągnięciami słoweńskich (i ze Słowenią związanych) artystów uprawiających różne dyscypliny sztuki: architekturę, rzeźbę i malarstwo, muzykę, wielotworzywowe widowiska – teatr, operę, film (piśmiennictwo jest w programowej ofercie studiów pozycją odrębną). Sztukę Słowenii rozpatruje się jako reprezentację treści kulturowego uniwersum antyczno-chrześcijańskiego (w jego mutacji okcydentalnej), modyfikowanych przez realia kraju paru pograniczy: geograficznego, geopolitycznego, etnojęzykowego.

Zadaniem ćwiczeń jest zaznajomienie studentów kulturoznawstwa slawistycznego (kierunku słowenistycznego) z klasyfikacją i typologią dyscyplin słoweńskiej sztuki, z dynamiką jej transformacji (w porównaniu z procesem przemian sztuki europejskiej) i z wybitniejszymi jej przedstawicielami w skali lokalnej i zwłaszcza międzynarodowej, takimi jak renesansowy kompozytor Jacobus Gallus Carniolus, barokowi budowniczowie (Domenico Rossi, Gregor Maček), malarze (Valentin Metzinger, Franc Mihael Strauss, Giulio Quaglio, Fortunat Bergant, Franc Jelovšek) i rzeźbiarz Francesco Robba, bidermaierowscy portreciści lublańskiego mieszczaństwa (Jožef Tominc, Matevž Langus), malarze realiści (Jurij Šubic, Ivana Kobilica) i kwartet impresjonistów (Ivan Grohar, Matija Jama, Rihard Jakopič, Matej Sternen), a w wieku XX architekci Maks Fabiani i Jože Plečnik oraz kompozytorzy Marij Kogoj i Primož Ramovš. Sztukę Słowenii rozpatruje się jako reprezentację wartości kulturowego uniwersum antyczno-chrześcijańskiego (w jego mutacji okcydentalnej), modyfikowanych przez realia kraju paru pograniczy: geograficznego (alpejsko-panońsko-dynarsko-adriatyckiego), geokulturowego (środkowoeuropejsko-śródziemnomorsko-bałkańskiego), etnojęzykowego (germańsko-romańsko-słowiańsko-węgierskiego). Porządek ćwiczeń organizuje zasada chronologiczno-typologicznej prezentacji zjawisk – w obrębie kolejnych epok w historii sztuki ukazuje się ich artystyczny repertuar, konfigurację jego treści i rozkład dominant.

Nakład pracy studenta:

– 60 godzin uczestnictwa w ćwiczeniach,

– samodzielne przygotowywanie się do zajęć.

Łukasz Galusek, Monika Rydiger, Jože Plečnik – architekt i wizjoner / Architect and Visionary, 1872–1957, wstęp Jacek Purchla, eseje Peter Krečič, Friedrich Achleitner, tłum. Barbara Andrunik, Kraków 2006.

Matjaž Kmecl (besedilo), Zakladi Slovenije, uredili Tone Pavček et al., Ljubljana 1979.

Kraków i Lublana a mit Europy Środkowej, red. Jacek Purchla, Kraków 2007 [Artykuły: Peter Krečič, Lublana – czy miasto także śródziemnomorskie? Doświadczenie Plečnika; Damjan Prelovšek, „Lublana Plečnika”, tłum. obu tekstów Joanna Pomorska].

Vojeslav Molè, Sztuka Słowian południowych, Wrocław 1962.

Slovenski jezik, literatura in kultura. Informativni zbornik, uredili Matjaž Kmecl, Tine Logar, Jože Toporišič, Ljubljana 1974 [Artykuły: Dragotin Cvetko, Slovenska glasba in njeno mesto v evropski glasbi; Vilko Novak, Območja v slovenski ljudski kulturi, France Stele, Oris zgodovine slikarstva v Sloveniji; Nace Šumi, Pregled razvoja slovenske arhitekture; Nace Šumi, Kiparstvo na Slovenskem].

Stane Stanič (besedilo), Slovenija, Ljubljana 1994.

France Stele, Oris zgodovine umetnosti pri Slovencih. Kulturnozgodovinski poskus, Ljubljana 1924, 21966.

Stanko Šimenc, Panorama slovenskega filma, Ljubljana 1996.

Nace Šumi, Slovenia. Art Guide, Ljubljana 1991.

Dodatkowa specjalistyczna literatura będzie dobierana odpowiednio do zainteresowań i potrzeb studentów.

Po ukończeniu cyklu student powinien

– dysponować faktograficzną wiedzą o wartościach kanonu głównych dyscyplin słoweńskiej sztuki;

– dostrzegać korelację między estetycznym wyrazem jej wytworów a filozoficzno-światopoglądowymi koncepcjami ludzkiego życia i kulturotwórczego działania;

– z dzieł sztuki komponować narracje o kulturowej rzeczywistości czasu i miejsca;

– znać podstawy metajęzyka sztuki jako narzędzia jej analizy i interpretacji;

– mieć rozeznanie w dorobku i osiągnięciach krytyków i historyków słoweńskiej sztuki.

Kolokwium ustne, poddające sprawdzianowi efekty ćwiczeń.

Praca pisemna (w semestrze letnim) na temat wynegocjowany z wykładowcą-egzaminatorem (charakter pracy: analiza, interpretacja konkretnych zjawisk sztuki, syntetyczny zarys określonej problematyki; objętość 8–10 stron znormalizowanego maszynopisu). Aspekty weryfikacji i oceny tekstu na zaliczenie są identyczne jak w odniesieniu do prac dyplomowych:

– zgodność treści z tematem;

– kompozycja;

– meritum;

– samodzielność intelektualna, innowacyjność;

– umiejętność funkcjonalnego wykorzystania źródeł i opracowań;

– poprawność języka, sprawność stylu.