Descriptive grammar of the Czech language (2)

Ćwiczenia, obejmujący krótki zarys historii języka, opis zróżnicowania społecznego i regionalnego języka czeskiego, wiadomości z zakresu gramatyki opisowej języka czeskiego (fonetyka, fonologia, fleksja, słowotwórstwo, składnia) oraz ewolucję metodologii badań językoznawczych w Czechach; prezentację głównych opracowań z zakresu gramatyki opisowej i normatywnej języka oraz leksykografii; podstawy lingwistyki korpusowej.

Celem przedmiotu jest usystematyzowanie wiadomości z zakresu gramatyki opisowej współczesnego języka czeskiego zdobytych przez studentów w toku lektoratu tego języka, a także innych zajęć językoznawczych, poprzez skonfrontowanie ich z najnowszymi osiągnięciami językoznawstwa teoretycznego (także polskiego). Przedstawiona zostanie również ewolucja metodologii badań językoznawczych w danym kraju, w tym zaprezentowane będą główne opracowania z zakresu gramatyki opisowej i normatywnej języka oraz leksykografii. Zagadnienia są prezentowane przy pomocy różnych ujęć językoznawczych, włącznie z metodologią używaną w lingwistyce korpusowej.

Zajęcia. pt.: Gramatyka opisowa języka czeskiego II, są częścią dwuletnich zajęć poświęconych gramatyce opisowej języka kierunkowego. Zagadnienia poruszane w ciągu drugiego roku to zajęcia z zakresu:

słowotwórstwa języka czeskiego (zarys), morfologii, składni, wykorzystania czeskiego korpusu narodowego do badań językoznawczych i translatologicznych.

1. Cuřín F., Vývoj spisovné češtiny, Praha 1989

2. Cvrček V., Teorie jazykové kultury po roce 1945, Praha 2006

3. Český jazyk, Kořenský, J., Opole 1998

4. Čechová, M.- Chloupek, J. – Krčmová, M.- Minářová, E., Stylistika současné

češtiny, Praha 1997

5. Čermák F., Mnohojazyčný korpus InterCorp: Možnosti studia, Lidové noviny 2010.

6. Čermák F., Blatná R., Jak využívat český národní korpus, Praha 2005.

7. Čermák F., Blatná R., Korpusová lingvistika" stav a modelové přístupy. Lidové noviny, Praha 2006.

8. Čermák F., Šulc M., Kolokace, Lidové noviny Praha 2006.

9. Čeština - řeč a jazyk, Čechová, M. (ed.), Praha 2000

10. Čmejrková, S.- Daneš, F. – Kraus, J. – Svobodová, I.- Čeština, jak i znáte i neznáte, Praha 1996.

11. Daneš F., a kol., Český jazyk na přelomu tisíciletí, Praha 1997

12. Dokulil, M., Teorie odvozování slov, Praha 1962

13. Encyklopedický slovník češtiny, Karlík, P. - Nekula, M. - Pleskalová, J. (eds.), Praha 2002

14. Grepl, M., Karlík, P., Skladba spisovné češtiny, Brno 1986

15. Havránek, B., Jedlička, A., Stručná mluvnice češtiny, Praha 1993

16. Havránek B., Vývoj českého spisovného jazyka, Praha 1979

17. Kopřívová M., Waclawičová M., Čeština v mluveném korpusu, Lidové noviny Praha 2008.

18. Mluvnice češtiny č. I, Petr, J. (ed.), Praha, 1986

19. Mluvnice češtiny, č. II, Petr, J., Praha 1986

20. Mluvnice češtiny, č. III, Petr, J. (ed.), Praha 1986

21. Neologizmy v dnešní češtině, Martincová, O. (ed.), Praha 2005

22. Nová slova v češtině 1, 2, Martincová, O. (ed.), Praha 1998, 2004

23. Palková, Z., Fonetika a fonologie češtiny, Praha 1997,

24. Pravidla českého pravopisu. Školní vydání včetně dodatku. Rozšířené vydání, Ústav pro jazyk český AV ČR, Praha 1999

25. Příruční mluvnice češtiny, Karlík, P., Nekula, M., Rusínová, Z.(eds.), Brno 1996

26. Sgall, J., Hronek, J., Čeština bez příkras, Praha 1992

27. Slovník nespisovné češtiny, Hugo, J.(ed.), Praha 2006

28. Svozilová, N., – Prouzová, H., – Jirsová, A.,

Slovník slovesných, substantivních a adjektivních vazeb a spojení,

Academia, Praha 2005

29. Svozilová, N., – Prouzová, H., – Jirsová, A.,

Slovesa pro praxi. Valenční slovník nejčastějších českých sloves

Academia, Praha 1997

30. Šmilauer, V., Novočeské tvoření slov, Praha 1971

31. Šmilauer, V., Novočeská skladba, Praha, 1966

32. Štícha F., Kapitoly z české gramatiky, Academia 2011

33. Tvoření slov, Dokulil, M., Daneš, F., Kuchař, J.(eds.), Praha, 1967

34. Lewandowska-Tomaszczyk Barbara, Podstawy językoznawstwa korpusowego, Łódź 2005.

1. Wiedza

a) rozumie współczesną sytuację językową czeszczyzny w kontekście historii tego języka;

b) posiada wiedzę z zakresu zróżnicowania społecznego i regionalnego języka czeskiego;

c) potrafi posługiwać się terminologią z zakresu gramatyki współczesnego języka czeskiego;

d) umie wybierać, w zależności od wytyczonego celu, odpowiednie opracowania gramatyczne i leksykograficzne;

e) orientuje się w ewolucji metodologii badań językoznawczych;

f) ma świadomość kompleksowej natury języka oraz jego złożoności i historycznej zmienności jego znaczeń.

2. Umiejętności

a) sprawne posługiwanie się narzędziami językoznawczymi pozwalającymi na przyswojenie języka czeskiego;

b) dokonanie analizy tekstu czeskiego:

- wyodrębnienie środków gramatycznych,

- ocena leksemów z punktu widzenia formalnego, pragmatycznego i stylistycznego,

- wskazanie tendencji i procesów językowych zachodzących we współczesnej czeszczyźnie;c) potrafi interpretować zjawiska współczesnego życia społecznego i politycznego w wybranym kraju słowiańskim w kontekście sytuacji w regionie, przy wykorzystaniu współczesnych teorii i badań lingwistycznych.

Zaliczenie ćwiczeń wymaga obecności na zajęciach (możliwe dwie nieobecności w semestrze), zaliczenia testów śródsemestralnych, uzyskania pozytywnej oceny z pisemnego testu końcowego.