Anthropology of the contemporary life in Serbia

Zajęcia są poświęcone współczesnej kulturze Serbii – wybranym zjawiskom reprezentatywnym dla życia społecznego dwóch pierwszych dekad XXI wieku. Celem zajęć jest doskonalenie zmysłu obserwacji oraz umiejętności systematycznej analizy oraz interpretacji fenomenów kulturowych z wykorzystaniem metod badawczych takich subdyscyplin antropologii, jak: antropologia codzienności, antropologia ciała, a. widowisk, a. praktyk językowych.

Zajęcia są poświęcone współczesnej kulturze Serbii – wybranym zjawiskom reprezentatywnym dla życia społecznego dwóch pierwszych dekad XXI wieku. Celem zajęć jest doskonalenie zmysłu obserwacji oraz umiejętności systematycznej analizy fenomenów kulturowych z wykorzystaniem metod badawczych takich subdyscyplin antropologii, jak: antropologia codzienności, a. ciała, a. widowisk, a. praktyk językowych. Przedmiot ma także przybliżyć zasady interpretacji pozyskanej wiedzy w kontekście aktualnych koncepcji metodologicznych. W trakcie kursu studenci ćwiczą także różne formy prezentacji oraz upowszechniania wyników badań. Cykl stanowi rozwinięcie przedmiotu "Antropologia kultury" (1L), ma formę laboratorium humanistycznego i opiera się na zastosowaniu instrumentarium badawczego antropologii i etnologii w refleksji nad kulturą serbską rozpatrywaną w wymiarze rozmaitych praktyk społecznych. Przedmiotem zainteresowania są przede wszystkim te zjawiska i procesy, które stanowią pole kształtowania oraz ekspresji tożsamości zbiorowej Serbów, a ponadto decydują o jej idiomatyczności. Układem odniesienia dla problematyki podejmowanej w toku zajęć są aktualne zagadnienia badawcze humanistyki obejmujące następujące obszary aktywności społeczno-kulturowej:

1. Codzienność, habitus, banalność.

2. Ciało.

3. Spektakl społeczny, performans kulturowy, rytualizacja.

4. Mit i bohaterowie kulturowi współczesności.

5. Wytwarzanie miejskości.

6. Globalizacja/glokalizacja. Nowa lokalność.

7. Kultura wiedzy.

8. Ekologia kulturowa.

Źródła:

Prasa i wizualne materiały dostępne w Internecie.

Wybrane opracowania naukowe:

„Glasnik Etnografskog instututa SANU”

„Zbornik Matice srpske za društvene nauke”

„Kultura” http://casopiskultura.rs/

M. Malešević, Žensko, Beograd 2008.

I. Erdei, Antropologija potrošnje, Beograd 2008.

S. Zlatanović, Etnička identifikacija na posleratnom područiju, Beograd 2018.

T. Kuljić, Tanatopolitika. Sociloškoistorijska analiza političke upotrebe smrti, Beograd 2014.

A. Pavićević, Vreme (bez) smrti. Predstave os mrit u Srbiji 19-21 veka, Beograd 2011.

M. de Certeau, Wynaleźć codzienność. Sztuki działania, tłum. K. Thiel-Jańczyk, Kraków 2008.

M. Billing, Banalny nacjonalizm, tłum. M. Sekerdej, Kraków 2008.

T. Edensor, Tożsamość narodowa, kultura popularna i życie codzienne, tłum. A. Sadza, Kraków 2005.

P. Bourdieu, Rozum praktyczny. O teorii działania, tłum. J. Stryjczyk, Kraków 2009,

Antropologia ciała (skrypt), Antropologia ciała. Zagadnienia i wybór tekstów, red. M. Szpakowska, oprac. A. Chałupnik i in., wyd. dowolne.

Antropologia widowisk (skrypt), Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów, red. L. Kolankiewicz, oprac. A. Chałupnik, wyd. dowolne.

WIEDZA

1. Student będzie potrafił:

- definiować przedmiot i zakresu badań antropologii współczesności;

- posługiwać się podstawowymi kategoriami badawczymi antropologii w stosunku do współczesnych wydarzeń społecznych i politycznych kraju języka kierunkowego

- wyjaśnić mechanizmy wybranych zjawisk społecznych na materiale źródłowym kraju kierunkowego.

2. W stopniu pogłębionym pozna dominujące paradygmaty oraz perspektywy badawcze w naukach humanistycznych oraz zrozumie możliwość ich zastosowania we własnej działalności badawczej i profesjonalnej, związanej z badaniem kultury i języka krajów Słowiańszczyzny zachodniej i południowej.

3. Student będzie miał pogłębioną i uporządkowaną wiedzę o terminologii oraz metodologii nauk podstawowych dla kulturoznawstwa, zwłaszcza antropologii oraz dowie się, jak je wykorzystać w samodzielnym badaniu zjawisk kulturowych, zwłaszcza w wybranym obszarze Słowiańszczyzny.

4. Student pozna bardzo dobrze realia społeczne i polityczne wybranego kraju słowiańskiego w odniesieniu do sytuacji w regionie oraz w Europie.

5. Student będzie posiadał pogłębioną wiedzę o funkcjonowaniu sfery publicznej oraz systemie symbolicznym wybranego kraju słowiańskiego z odniesieniem do podobnych zjawisk w regionie

UMIEJĘTNOŚCI

1.Student będzie potrafił

- dokonywać egzegezy tekstów źródłowych, w języku kraju, którego specjalizację podjął;

- dokonać interpretacji mechanizmów kierujących współczesnymi zachowaniami społecznymi z perspektywy antropologii;

- przygotować i obronić rozumowanie w oparciu o samodzielnie zebrane, zanalizowane i zintegrowane informacje;

- korzystać z dorobku kulturoznawstwa oraz nauk pokrewnych, twórczo nawiązywać do uznanych badań i szkół badawczych w procesie opracowania własnej tezy, obrony stanowiska czy uzasadnienia wniosków płynących z samodzielnie dokonywanej analizy współczesnych zjawisk kulturowych w wybranym obszarze Słowiańszczyzny zachodniej i południowej;

- korzystać z metod badawczych właściwych dla różnych dyscyplin obszaru nauk humanistycznych oraz w uzasadniony sposób dokonywać ich syntezy w wieloaspektowych badaniach kultury i języka wybranego kraju słowiańskiego;

- interpretować zjawiska współczesnego życia społecznego i politycznego w wybranym kraju słowiańskim w kontekście sytuacji w regionie, przy wykorzystaniu współczesnych teorii i badań kulturoznawczych.

2. W stopniu pogłębionym będzie posiadał wiedzę o zasadach analizy współczesnych tekstów kultury z różnych dziedzin praktyk kulturowych oraz o ich wzajemnych powiązaniach w obrębie danego obszaru Słowiańszczyzny.

3. Student będzie umiał prowadzić uargumentowaną dyskusję z wykorzystaniem merytorycznej argumentacji w języku kierunkowym.

Kompetencje społeczne

Student będzie potrafił:

- rozumieć i krytycznie odnosić się do otaczającej go rzeczywistości;

- dostrzegać zjawiska warte popularyzacji lub badania porównawczego z perspektywy kultury polskiej.

Obecności (dopuszczalne 2 nieobecności w semestrze).

Przygotowanie do zajęć i aktywny udział w dyskusji, oparte na opracowaniu i prezentacji materiałów źródłowych związanych z wybranym tematem zajęć oraz moderacji dyskusji w grupie.

Praca pisemna.