Wstęp do literatury łotewskiej

obowiązkowe

w sali

Historia literatury łotewskiej w zarysie - czołowi przedstawiciele, najważniejsze zjawiska, prądy, dzieła literackie, osobliwości, przedstawione na szerokim tle historycznym, społecznym i kulturowym. Omówienie periodyzacji literatury łotewskiej; zaprezentowanie jej na tle innych literatur europejskich; porównanie z literaturami litewską i polską, wskazanie ich punktów wspólnych i istotnych różnic. Na zajęciach omawiane będą teksty tworzone na przestrzeni wieków zarówno przez Łotyszy (w kraju i poza nim), jak i autorów innych narodowości (głównie Niemców bałtyckich), które w dużej mierze zadecydowały o jej obecnym charakterze. Wstęp do literatury łotewskiej otworzy omówienie XIII-wiecznych kronik liwońskich, a zakończy rozważanie na temat literatury najnowszej, jej perspektyw oraz kierunków rozwoju.

Tematy zajęć:

1. Periodyzacja literatury łotewskiej. Początki piśmiennictwa na Łotwie: kroniki liwońskie.

2. Literatura starołotewska. Pierwsze teksty w języku łotewskim.

3. Literatura starołotewska. Poezja łotewska XVI–XVII w.

4. Herrnhutyzm. Literatura rękopiśmienna (XVIII w).

5. Oświecenie na Łotwie (G.F. Stender, G. Merkel).

6. Rozwój literatury pięknej w języku łotewskim.

7. Działalność młodołotyszy. Romantyzm narodowy. Epos "Lāčplēsis" (1888).

8. Realizm i pierwsza łotewska powieść - "Mērnieku laiki" (1879).

9. Prądy, kierunki, ugrupowania literackie przeł. XIX/XX w.

10. Twórczość Rainisa i Aspazji. Historia łotewskiego dramatu i teatru.

11. Awangarda łotewska.

12. Literatura łotewska od II wojny światowej po rok 1950.

13. Łotewska literatura emigracyjna.

14. Łotewska literatura radziecka.

15. Literatura najnowsza.

Podstawowa literatura przedmiotu:

Berelis Guntis, Latviešu literatūras vēsture. No pirmajiem rakstiem līdz 1999. gadam, Rīga: Zvaigzne ABC 1999.

Berelis Guntis, Neēd šo ābolu, tas ir mākslas darbs. Postmodernisms un latviešu literatūra, Rīga: Atēna 2001.

Bičolis J., Vecākās latviešu literatūras chrēstomatija vidusskolām, Rīga: Valters un Rapa 1933.

Čakars O., Grigulis A., Losberga M., Latviešu literatūras vēsture no pirmsākumiem līdz XIX gadsimta 80. gadiem, Rīga: Zvaigzne 1990.

Daija Pauls, Apgaismība un kultūrpārnese. Latviešu laicīgās literatūras tapšana, Rīga LU LFMI 2013.

“Elles ķēķis”, red. L. Soma, Rīga: Zvaigzne ABC [2001].

Grudule Māra, Latviešu dzejas sākotne 16. un 17. gadsimtā kultūrvēsturiskos kontekstos, Rīga LU LFMI 2017 + http://lulfmi.lv/files/gramatas/2017-Grudule-Mara-Latviesu-dzejas-sakotne-Antologija.pdf

Jaunākā latviešu literatūra. Žanru pārskati, teorija un kritika, sast. Ausma Cimdiņa, Rīga: LU Akadēmiskais apgāds 2007.

Latviešu literatūra 2000-2006, Rīga: Valters un Rapa 2007.

Latviešu literatūra 2007-2015, sast. Kārlis Vērdiņš, Rīga: LU LFMI 2018.

Latviešu literatūras vēsture, t. I-III , Rīga: Zvaigzne ABC 1998-2001.

Mūsdienu literatūras teorijas, sast. Ieva E. Kalniņa, Kārlis Vērdiņš, Rīga: LU LFMI 2013.

Tabūns Broņislavs, Modernisma virzieni latviešu literatūrā, Rīga: Zinātne 2003.

Vecgrāvis Viesturs, “Mani sveicina zvaigznes…" Romantiskā pasaules izjūta latviešu dzejā. Impresijas un ieskati. Rīga: LU Akadēmiskais apgāds, 2018.

Po ukończeniu kursu student

- zna i rozumie tematy i idee pisarskie wybranych twórców literatury łotewskiej oraz dynamikę rozwoju procesu historycznoliterackiego w obrębie tej literatury;

- zna i rozumie wpływ wybranych dzieł literackich na kształt kultury łotewskiej;

- zna i rozumie metody interpretacji i analizy tekstu literackiego;

- zna i rozumie rolę literatury w kształtowaniu kultury;

- potrafi czytać, interpretować i analizować teksty łotewskiej literatury, uwzględniając kontekst historyczny i kulturowy;

- dyskutuje na temat przeczytanych lektur, przedstawiając odpowiedni materiał ilustracyjny;

- potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi i pojęciami właściwymi dla literaturoznawstwa;

- potrafi krytycznie spojrzeć na proces historycznoliteracki i właściwie usytuować w nim konkretne zjawiska społeczno-kulturowe z obszaru Łotwy;

- potrafi pisać prace pisemne w języku polskim, dotyczące zagadnień szczegółowych z zakresu literatury i kultury Łotwy, z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych i różnorodnych źródeł;

- jest gotów do właściwej oceny znaczenia łotewskiego dziedzictwa kulturowego dla rozumienia wydarzeń społecznych i kulturalnych.

1. Obecność: student ma prawo do 2 nieusprawiedliwionych nieobecności w semestrze, każda kolejna nieobecność musi zostać odrobiona w sposób uzgodniony z prowadzącą.

2. Bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność na zajęciach.

3. Test zaliczeniowy.