(in Polish) Anioł, lalka salonowa, emancypantka – kulturowa historia wizerunków i wyobrażeń na temat kobiet w XIX i na początku XX w.
General data
Course ID: | 3105-ALS-KK |
Erasmus code / ISCED: |
03.6
|
Course title: | (unknown) |
Name in Polish: | Anioł, lalka salonowa, emancypantka – kulturowa historia wizerunków i wyobrażeń na temat kobiet w XIX i na początku XX w. |
Organizational unit: | Institute of Art History |
Course groups: |
(in Polish) Konwersatoria z historii kultury |
ECTS credit allocation (and other scores): |
2.00
|
Language: | Polish |
Type of course: | optional courses |
Short description: |
(in Polish) Zasadniczym materiałem źródłowym, na którym pracować będą uczestnicy konwersatorium jest prasa kobieca. Podczas niektórych zajęć przewidziane jest pochylenie się nad innymi materiałami, mające uzmysłowić studentom/-kom jak wyglądała sytuacja prawna i społeczna kobiet na podstawie fundamentalnych źródeł (np. prawnych) kształtujących ówczesną kobiecą rzeczywistość. W przypadku prasy skupimy się na niemal wszystkich jej odmianach i typach, które kształtowały wyobrażenia w XIX w. Prasa kobieca jest widocznym świadectwem pozycji, oczekiwań i stereotypów, którym były poddawane kobiety w stale przeobrażającym się „długim wieku dziewiętnastym”. |
Full description: |
(in Polish) 1. Zajęcia wprowadzające 2. Sytuacja prawna, społeczna i kulturowa kobiet w XIX i na początku XX wieku Źródła: K. Hoffmanowa (z domu Tańska), Pamiątka po dobrej matce, Warszawa 1819, rozdział „O płci żeńskiej”, „O cnotach potrzebnych kobiecie” oraz „O małżeństwie”. Dla chętnych całość (dostępne bibliotece cyfrowej) Opracowania: T. Kizwalter, Procesy modernizacji a emancypacja kobiet na ziemiach polskich w XIX wieku [w:] Kobieta i społeczeństwo na ziemiach polskich w XIX w., pod red. A. Żarnowskiej i A. Szwarca, Warszawa 1990, s.1-9. S. Kowalska- Glikman, Kobiety w procesie przemian społecznych w Królestwie Polskim w XIX wieku [w:] Kobieta i społeczeństwo na ziemiach polskich w XIX w., pod red. A. Żarnowskiej i A. Szwarca, Warszawa 1990, s.10-24. 3.Prasa kobieca – fundament kobiecej rozrywki? (2 zajęcia) Źródła: do przejrzenia dostępne w bibliotekach cyfrowych czasopisma: „Wanda”, „Bluszcz”, „Tygodnik Mód i Powieści”, „Wieniec”, „Głos Wielkopolanek” etc. (czasopisma zostaną rozdzielone pomiędzy uczestników konwersatorium na poprzedzających zajęciach). Proszę zastanowić się nad układem czasopism, jakie działy i zagadnienia pojawiały się najczęściej, jaki cel przyświecał wydawcom (komercyjny? Strona 2 z 4 ideowy?) oraz w jaki sposób każdy z periodyków próbował trafić do jak najszerszego grona odbiorców? 4. Literatura piękna Źródła: E. Orzeszkowa, Marta, Warszawa 1873 lub G. Zapolska, Kaśka Kariatyda, Warszawa 1888. Literatura: R. Czepulis-Rastenis, Znaczenie prozy obyczajowej XIX wieku dla badań ówczesnej świadomości i stosunków społecznych [w:] Dzieło literackie jako źródło historyczne, pod red. Z. Stefanowskiej i J. Sławińskiego, Warszawa 1978, s. 261-281. A. Górnicka-Boratyńska, Stańmy się sobą. Cztery projekty emancypacji (1863-1939), Warszawa 2018, s. 31-71. 5. Literatura popularna źródła: przykładowe powieści w odcinkach zostaną rozdzielone pomiędzy uczestników zajęć literatura: J. Franke, Wokół buntu i pokory: warszawskie czasopisma kobiece w latach 1905-1918, Warszawa 2000, s. 199-210. 6. Publicystyka kobieca na przykładzie tygodnika „Dobra Gospodyni” źródło: do przejrzenia dostępne w bibliotekach cyfrowych numery czasopisma „Dobra Gospodyni” – „O wychowaniu kobiet” (1902, nr 14 i 15), „Nowa Kobieta” (1905, nr 14) oraz „Ojcowie i matki wobec kwestii kobiecej” (1907, nr 35) literatura: J. Franke, Wokół buntu i pokory: warszawskie czasopisma kobiece w latach 1905-1918, Warszawa 2000, rozdział „Dobra Gospodyni” 7. Kobieta a higiena i kosmetyka Źródło: do przejrzenia dostępne w bibliotekach cyfrowych czasopisma „Kosmetyka”, „Dobra Gospodyni”, „Tygodnik Mód i Powieści”. literatura: D. Fleming, Warszawianka w kąpieli, Warszawa 2008. Rozdział Higiena osobista – s. 69-127. 8. Kobieta gospodyni źródło: do przejrzenia dostępne w bibliotekach cyfrowych czasopisma „Dobra Gospodyni” i „Przyjaciel Sług”. Literatura: J. Franke, Lucyna Ćwierczakiewiczowa, „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej”, 31/1, s. 117-133 (dostępne w internecie) 9. Porady „intymne” źródło: do przejrzenia dostępne w bibliotekach cyfrowych czasopismo „Kosmetyka” literatura: M. Cwetsch-Wyszomirska, W drodze ku „małżeństwu doskonałemu”. Małżeństwo na początku wieku XX w świetle „Czystości” i „Kosmetyki” [w:] Kobieta i małżeństwo. Społeczno-kulturalne aspekty seksualności. Wiek XIX i XX, pod red. A. Żarnowskiej i A. Szwarca, Warszawa 2004, s. 43-53. 10. Reklamy prasowe Strona 3 z 4 źródło: reklamy z tygodników „Bluszcz” i „Dobra Gospodyni” literatura: A. Janiak-Jasińska, Kobieta jako adresat ogłoszeń prasowych w Królestwie Polskim na początku XX wieku [w:] Kobieta i kultura życia codziennego. Wiek XIX i XX, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 1997, s. 171-180. A. Janiak-Jasińska, Aby wpadło w oko: o reklamie handlowej w Królestwie Polskim w początkach XX wieku na podstawie ogłoszeń prasowych, Warszawa 1998 (dostępne w internecie) – dla chętnych całość 11. Strona wizualna czasopism (2 zajęcia) źródło: winiety czasopism, wykroje i wzory ubrań, czasopisma modowe literatura: J. Franke, Wokół buntu i pokory: warszawskie czasopisma kobiece w latach 1905-1918, Warszawa 2000, rozdział „Pisma modne” 12. Ogłoszenia matrymonialne źródło: czasopismo „Flirt Salonowy” (dostępne w bibliotece cyfrowej Polony) literatura: A. Janiak-Jasińska, „O jakim mężu myślę?” Oferta małżeńska kobiet i ich oczekiwania w świetle anonsów matrymonialnych z początku XX wieku [w:] Kobieta i małżeństwo. Społeczno-kulturalne aspekty seksualności. Wiek XIX i XX, pod red. A. Żarnowskiej i A. Szwarca, Warszawa 2004, s. 159-199. 13. Podsumowanie zajęć Zebranie końcowych wniosków. |
Bibliography: |
(in Polish) Patrz w pełny opis. Zajęcia będą przebiegały sprawniej, jeśli każdy uczestnik będzie posiadał podstawowe informacje o pojawiających się w źródłach postaciach, w czym pomocny będzie na pewno „Polski Słownik Biograficzny”. |
Learning outcomes: |
(in Polish) K_W06 ma wiedzę o dawnych instytucjach kultury i orientację w życiu kulturalnym szczególnie w zakresie roli społecznej kobiet w XIX stuleciu K_W14 posiada podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych osiągnięciach w zakresie nauki o kulturze oraz pokrewnych dyscyplin nauk humanistycznych i społecznych K_W15 ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych koncepcjach filozoficznych w XIX i na początku XX w. K_U05 potrafi krytycznie analizować teksty z obszaru mediów, socjologii i filozofii kultury K_U07 posiada umiejętność merytorycznego argumentowania z wykorzystaniem poglądów różnych badaczy historii sztuki i historii kultury, w tym historii prasy oraz umiejętność wyciągania wniosków K_K02 ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie światowego i krajowego dziedzictwa kulturowego, standardów upowszechniania, bezpieczeństwa i ochrony dzieł sztuki K_K04 prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu (muzealnika, kuratora, edukatora historii sztuki, animatora kultury, recenzenta wystaw) |
Assessment methods and assessment criteria: |
(in Polish) 1. Frekwencja – dopuszczalne są dwie nieobecności. 2. Przygotowanie do zajęć i aktywny udział w dyskusji. Opcjonalnie: wygłoszenie krótkiego referatu podczas zajęć. W przypadku wątpliwości co do oceny pozytywnej lub niezadowolenia z proponowanej oceny, student może zostać poproszony o napisanie kolokwium. |
Classes in period "Winter semester 2023/24" (past)
Time span: | 2023-10-01 - 2024-01-28 |
Navigate to timetable
MO TU KON
W TH FR |
Type of class: |
Seminar, 30 hours, 15 places
|
|
Coordinators: | Agnieszka Goluch | |
Group instructors: | Agnieszka Goluch | |
Students list: | (inaccessible to you) | |
Examination: | Grading |
Copyright by University of Warsaw.