Teoria i praktyka przekładu białorusko-rosyjskiego

obowiązkowe

Znajomość podstawowych technik przekładowych i podstawowych terminów z zakresu translatoryki, rozumienie specyfiki przekładu białorusko-rosyjskiego i rosyjsko-białoruskiego.

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z głównymi tendencjami we współczesnej teorii przekładu i skonfrontowanie ich z rosyjskim dorobkiem translatologicznym.

Znaczna część zajęć dotyczyć będzie współczesnych teorii przekładowych i głównych kierunków badań nad tłumaczeniami. Podczas zajęć zaprezentowane zostaną kierunki lingwistyczne, formalistyczne, hermeneutyczne, psycholingwistyczne i inne oraz omówione główne szkoły przekładu. Zdobytą w toku zajęć wiedzę studenci konfrontować będą z wybranymi fragmentami tekstów z zakresu teorii tłumaczenia oraz ewaluować w toku dyskusji ich znaczenie. Druga część zajęć poświęcona będzie białoruskim tendencjom przekładoznawczym – studenci poznają główne szkoły, najważniejszych tłumaczy oraz poznają historię największych przedsięwzięć translatologicznych białorusko-rosyjskich. Część zajęć poświęcona będzie także białoruskim przekładom literatury rosyjskiej – na tle konkretnych tłumaczeń pokazane zostaną główne tendencje w aktywności tego typu i rozważone ich przyczyny.

1.R. Jakobson, O językoznawczych aspektach przekładu, [w:] W poszukiwaniu istoty języka. Wybór pism, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1989

2.Komparatystyka literacka a przekład, red. P. Fast, K. Żemła, Śląsk, Katowice 2000

3.M. Krysztofiak, Przekład literacki we współczesnej translatoryce, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1996

4.A. Legeżyńska, Tłumacz i jego kompetencje autorskie: na materiale powojennych tłumaczeń poezji A. Puszkina, W. Majakowskiego, I. Kryłowa i A. Błoka, PWN, Warszawa 1999

5.G. Steiner, Po wieży Babel: problemy języka i przekładu, Universitas, Kraków 2000.

6.J. Pieńkoś, Przekład i tłumacz we współczesnym świecie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993

7.A. Czarota, Teoryja i praktyka mastackaha perakladu, Beldzjarżuniversitet, Mińsk 2010

8.L.K. Łatyszev, A.L. Semenov, Perevod: teoria, praktika i metodika prepodavanija, AKADEMA, Moskwa 2003

9.V.S. Modestov, Chudożestvennyj perevod. Istoria, teoria, praktika, Izdatelstvo Literaturnogo instituta im. A.M. Gorkogo, Moskwa 2006

10.G. Rahoisza, Problemy perevoda z blizkorodstvennych jazykov, BGU, Mińsk 1980

Słowniki

1.Russko-belorusskij slovar obszeupotrebitelnoj leksiki, Aversev, Mińsk 1999

2.S.M. Szwedau, Slounik sinonimau belaruskaj movy, Suczasnaje slova, Mińsk 2004

3.Tlumaczalny slounik belaruskaj litaraturnaj movy, Belaruskaja encyklapedyja im. Petrusia Brouki, Minsk 2002

4.Czałavek. Tematyczny slounik, Belaruskaja navuka, Mińsk 2006

5.E.L. Bojarina, V.N. Sivczikov, 2000 russkich i 2000 belorusskich idiom, frazeologizmov i ustoiczivych slovosoczetanij, Popurri, Mińsk 2006

Po ukończeniu przedmiotu student:

1. WIEDZA:

- prezentuje pogłębioną znajomość specyfiki metodologicznej i przedmiotowej oraz terminologię wykorzystywaną w badaniach językoznawczych i literaturoznawczych na poziomie rozszerzonym

- zna główne teorie badań literaturoznawczych i językoznawczych oraz filologiczne metodologie badawcze

- definiuje podstawowe kierunki badań białorutenistycznych

- posiada wiedzę w zakresie procesu kształtowania się języka literackiego na Białorusi

- rozumie terytorialne uwarunkowania procesu zróżnicowania języka białoruskiego

- prezentuje pogłębioną znajomość specyfiki metodologicznej i przedmiotowej oraz terminologię wykorzystywaną w badaniach translatologicznych

- zna i rozumie podstawowe pojęcia i zasady z zakresu prawa autorskiego oraz konieczność zarządzania zasobami własności intelektualnej

2. UMIEJĘTNOŚCI:

- potrafi wykorzystywać rozszerzone terminy lingwistyczne w procesie analizy zjawisk językowych

- potrafi wykorzystywać rozszerzone terminy translatologiczne w procesie analizy przekładów z języka polskiego na białoruski i z białoruskiego na polski

- potrafi przygotowywać samodzielne analizy przekładów z języka polskiego na białoruski i z białoruskiego na polski uwzględniając i konfrontując ze sobą wyniki najnowszych badań w tej dziedzinie

- potrafi ocenić znaczenie poszczególnych tłumaczy z języka białoruskiego na polski i polskiego na białoruski w kontekście ich oddziaływania na proces polsko-białoruskiej wymiany kulturowej

- potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i poszerzać swoje umiejętności badawcze oraz zdolności przydatne w przyszłej karierze zawodowej

3. KOMPETENCJE SPOŁECZNE:

O zaliczeniu przedmiotu decyduje aktywność studenta podczas zajęć (umiejętność analitycznego przedstawienia treści omawianych artykułów teoretycznych, komentowania czytanych tekstów, wykrywania problemów badawczych). Ocena końcowa przyznawana jest na podstawie testu pisemnego, obejmującego poruszaną na zajęciach tematykę.