Ukrainian literary criticisn

Celem przedmiotu jest przegląd wypowiedzi i dyskusji dotyczących interpretacji dzieł literackich od Arystarcha z Samotraki (216 – 144 p.n.e) do końca XIX w. oraz przedstawienie podstawowych zagadnień i problemów ukraińskiej krytyki literackiej XX w.

Celem przedmiotu jest przegląd wypowiedzi i dyskusji dotyczących interpretacji dzieł literackich od Arystarcha z Samotraki (216 – 144 p.n.e) do końca XIX w. oraz przedstawienie podstawowych zagadnień i problemów ukraińskiej krytyki literackiej XX w.

Tematy:

1. Czym się zajmuje krytyka literacka? Wprowadzenie.

2. Przegląd wypowiedzi i dyskusji dotyczących interpretacji dzieł literackich od Arystarcha z Samotraki (216 – 144 p.n.e) do końca XIX w.

3. Kierunki w krytyce literackiej XX wieku. Wprowadzenie. Repertuar gatunków literackich ukształtowanych przez krytykę: esej, rozprawa, portret literacki, recenzja.

4. Podstawowe zagadnienia i problemy ukraińskiej krytyki literackiej XX w. “Чи існує українське національне мистецтво?” – dyskusje o formach ukraińskiej sztuki narodowej w latach 20 i 30. Narodnyctwo jako ideologia i teoria kultury.

5. Formalizm rosyjski: chwyt; teoria ewolucji literackiej Tynianowa.

6. Ukraińska recepcja formalizmu: Jak bydujetsia opowidannia – Majk Johansen.

7. Łeonid Biłećkyj - historyk ukraińskiego literaturoznawstwa. “Від ідеї до форми” – Михайло Рудницький.

8. „Dwie rasy, dwie kasty, dwie kultury” – koncepcja kultury narodowej Dmytra Doncowa.

9. „Etyczny estetyzm” Mykoły Hnatyszaka. Narodnyctwo jako zagożenie dla nowoczesnej sztuki ukraińskiej – Bohdana Antonycza teoria sztuki narodowej.

10. Psychoanaliza: Freud i G.C. Jung. Mitologiczna szkoła w badaniach literackich. Teoria języka poetyckiego Kristevej.

11. Strukturalizm: lingwistyka de Saussure'a, Jakobson i pojęcie komunikacji literackiej; Praska Szkoła Lingwistyczna [Jan Mukarovsky]. Pojęcie narracji i jej badania [Levi-Strauss, Barthes, Todorov].

12. Semiotyka [ Łotman, Peirce i inni].

13. New criticism [Nowa Krytyka]: J.S. Eliot, Wellek.

14. Czytelnik (reader-oriented theories). Relacja autor – dzieło – odbiorca. Roland Barthes. Literatura jako dialog: Michaił Bachtin.

15. Poststrukturalizm. Dyskurs władzy [Micheal Faulcat].

16. Postkolonializm i dekonstrukcja [Edward Said, Jaques Derrida]

17. Postmodernizm i feminizm – wariant ukraiński. Dyskurs Innych, parodia i intertekstualność. Oksana Zabuzhko, Wira Ahejewa, Sołomija Pawłyczko.

18. Przegląd najważniejszych postaci w ukraińskiej krytyce literackiej XX wieku.

19. Najważniejsze postacie w polskiej krytyce literackiej XX wieku.

TEKSTY OBOWIĄZKOWE

W. H. Auden – O czytaniu oraz Pisanie, [w:] W.H.Auden, Ręka farbiarza i inne eseje, PIW, Warszawa 1988, s. 15-27 i s. 28-47.

Майк Йогансен Як будується оповідання – tekst w formie ksero rozdany zostanie podaczas zajęć

T. S. Eliot – Tradycja i talent indywidualny, [w:] T.S. Eliot, Kto to jest klasyk i inne eseje, Znak, Kraków 1998, s. 24-34.

Idem – Kto to jest klasyk?, op. cit., s. 64-67.

Idem – Poeci metafizyczni, op.cit., 130-142.

Josif Brodski – Dlaczego Kundera myli się co do Dostojewskiego? – egzemplarz eseju będzie u mnie do skopiowania.

Б. І. Антонич Національне мистецтво, [w:] idem, Вибрані твори, с.

Craig Owens – Dyskurs Innych: feministki i postmodernizm, [w:] Postmodernizm. Antologia …, op.cit, s. 421-452

Brian McHale – Od powieści modernistycznej do postmodernistycznej: zmiana dominanty, [w:] Postmodernizm. Antologia …, op.cit, s. 335-377.

Edward W. Said – Empire, Geography, and Culture oraz Images of the Past, Pure and Impure [w:] Edward W. Said, Culture and Imperialism, Vintage Books, New York 1993, p. 3- 15 & p. 15-19.

Jean-François Lyotard - Odpowiedź na pytanie: co to jest postmodernizm, [w:] Postmodernizm. Antologia przekładów, red. R. Nycz, Kraków 1997, s. 47-62.

Craig Owens – Dyskurs Innych: feministki i postmodernizm, [w:] Postmodernizm. Antologia …, op.cit, s. 421-452

Bibliografia

Історія української літературної критики та літературознавства. Хрестоматія у 3 книгах, упорядник П.М. Федченко, Київ 1998.

Микола Ільницький, Критики і критерії, Львів 1998.

Nowa Krytyka. Antologia, red. Z. Łapińska, 1983.

„Kartografowie dziwnych podróży”. Wypisy z polskiej krytyki literackiej XX wieku, red. i wstęp Marta Wyka, Universitas, Kraków 2004.

Postmodernizm. Antologia przekładów, red. Ryszard Nycz, Kraków 1996.

W. H. Auden, Ręka farbiarza i inne eseje, PIW 1988.

T.S. Eliot, Kto to jest klasyk i inne eseje, Znak, Kraków 1998.

Jean-François Lyotard, Kondycja ponowoczesna, Warszawa 1997.

The Norton Anthology of Theory and Criticism, Vincent B. Leitch, general editor, New York, London 2001.

Student zna i rozumie w pogłębionym stopniu teorię i metodologię badań dotyczącą ukraińskiej krytyki literackiej; metody interpretacji utworów literatury ukraińskiej od czasów najdawniejszych do współczesności (S2_W02 )

Student zna i rozumie w pogłębionym stopniu powiązania historii literatury z historią Ukrainy i historią kultury oraz powiązanie tych nauk z innymi naukami, w tym z historią filozofii, naukami społecznymi i innymi dziedzinami (S2_W03)

Student potrafi samodzielne zdobywać wiedzę w dziedzinie ukraińskiej krytyki literackiej; prowadzić prace badawcze, kierując się wskazówkami opiekuna naukowego (S2_U03)

Student jest gotów do krytycznej oceny odbieranych treści (S2_K01)

ocena ciągła (obecność i aktywność na zajęciach) - 50 %

zaliczenie PISEMNE na koniec semestru - 50 %