Cross-culture studies

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z problemami kultury pogranicza.

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z problemami kultury pogranicza. W trakcie zajęć omówione zostaną następujące zagadnienia:

1. Pojęcie pogranicza i kultury pogranicza;

2. Typy pograniczy (regionalne, międzypaństwowe, międzysystemowe, międzyetniczne, międzykulturowe, religijne);

3. Pogranicza statyczne (np. międzypaństwowe) i pogranicza dynamiczne, rozproszone (np. religijne – przykład: pogranicze między Polakami i Żydami w okresie międzywojennym);

4. Asymetryczność pograniczy (np. polsko-niemieckie i niemiecko-polskie);

5. Historyczna zmiennność pograniczy i historyczna zmienność polskich pograniczy;

6. Typy dyskursu o pograniczach i na pograniczach, polskie inicjatywy związane z dyskursem pogranicznym: Stowarzyszenie „Borussia” w Olsztynie oraz Fundacja Pogranicze w Sejnach

7. Wymiar antropologiczny pogranicza: spotkanie z Innym/Obcy oraz kwestia tożsamości – religijnej, narodowej, regionalnej itp.;

8. Pogranicze wobec doświadczenia totalitaryzmu i fundamentalizmu;

9. Pojęcie regionu: Europa Środowa – Europa Środkowo-Wschodnia – Międzymorze;

10. Pogranicze polsko-niemieckie i niemiecko-polskie;

11. Pogranicze polsko-ukraińskie i ukraińsko-polskie oraz pogranicze polsko-białoruskie i białorusko-polskie;

12. Pogranicze polsko rosyjskie i rosyjsko-polskie;

13. Pogranicze polsko-litewskie i litewsko-polskie;

14. „Słabe” pogranicza polsko-czeskie (czesko-polskie) oraz polsko-słowackie (słowacko-polskie);

15. Procesualność pogranicza, zmiany kategorii dyskursu, pytania o przyszłość.

Student rozwija swoje umiejętności badawcze, uczy się samodzielnie zdobywać wiedzę, korzystając ze wsparcia opiekuna naukowego.

Nakład pracy studenta:

Uczestnictwo w zajęciach w sali – 30 godzin (1 ECTS)

Przygotowanie do zajęć - 30 godzin (1 ECTS)

Zalecana literatura przedmiotu:

• Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów, Wstęp i oprac. A. Mencwel, Warszawa 2001 (wstęp, wybrane teksty)

• Antropologia słowa. Zagadnienia i wybór tekstów. Wstęp i oprac. G. Godlewski, Warszawa 2003 (wstęp, wybór tekstów)

• Andrzej Mencwel: Wyobraźnia antropologiczna. Próby i studia, Warszawa 2006

• Robert Traba: Historia – przestrzeń dialogu, Warszawa 2008

• Tematy polsko-białoruskie. Historia – literatura – edukacja. Red. R. Traba, Olsztyn 2003

• Tematy polsko-niemieckie. Historia – literatura – edukacja. Red. E. i R. Traba, Olsztyn 1997

• Tematy polsko-litewskie. Historia – literatura – edukacja. Red. R. Traba, Olsztyn 1998

• Tematy polsko-ukraińskie. Historia – literatura – edukacja. Red. R. Traba, Olsztyn 2000

• Tematy żydowskie. Historia – literatura – edukacja. Red. E. i R. Traba, Olsztyn 1999

• Polacy i Rosjanie. Przezwyciężanie uprzedzeń. Red. A. de Lazari i T. Rongińska, Łódź 2006

• Ryszard Kapuściński: Ten Inny, Kraków 2006

• Krzysztof Czyżewski: Ścieżka pogranicza, Sejny [1998]

• Erwin Kruk: Warmia i Mazury, Wrocław 2003

• Jacek Kolbuszewski: Kresy, Wrocław 1999

• Andrzej Zawada: Dolny Śląsk. Ziemie spotkania, Wrocław 2002

Student po ukończeniu zajęć:

1) zna i rozumie w podstawowym stopniu ujęcia teoretyczne i metodologiczne nauk humanistycznych, przede wszystkim kulturoznawstwa (ze szczególnym uwzględnieniem jego interdyscyplinarności); rozumie ich wzajemne związki i inspiracje, posiada elementarną wiedzę na temat szkół i kierunków badawczych, z odniesieniem do dziedzictwa kulturowego oraz historycznych i współczesnych uwarunkowań społeczno-politycznych Europy Środkowo-Wschodniej (K1_W01; P6S_WG Zakres i głębia)

2) zna i rozumie w podstawowym stopniu zagadnienia dotyczące kształtowania się relacji narodowościowych i religijnych, społeczno-politycznych i gospodarczych w regionie Europy Środkowo-Wschodniej (K1_W06; P6S_WG Zakres i głębia P6S_WK Kontekst/uwarunkowania, skutki)

3) zna i rozumie w podstawowym stopniu szeroko rozumiany kontekst interkulturowy; ma wiedzę o człowieku jako podmiocie konstruującym struktury społeczne i wytwory kulturowe, ma świadomość zasad ich funkcjonowania i wynikających stąd różnic w postrzeganiu życia społecznego przez przedstawicieli różnych narodowości, grup ideologicznych i wyznaniowych oraz różnie rozumianych mniejszości (K1_W07; P6S_WG Zakres i głębia P6S_WK Kontekst/uwarunkowania, skutki)

4) potrafi rozwijać swoje umiejętności badawcze, samodzielnie zdobywać wiedzę, korzystając ze wsparcia opiekuna naukowego; umiejętnie formułować myśli, prezentować wyniki badań w postaci wypowiedzi ustnej lub pisemnej (różnego typu) (K1_U03; P6S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania)

5) potrafi samodzielnie przygotować wypowiedź pisemną i ustną, w języku polskim i obcym, na wybrane tematy z zakresu teorii kultury oraz problematyki krajów regionu (kultura, polityczne, społeczne i gospodarcze źródła, konsekwencje i konteksty zjawisk kulturowych, literatura i język jako media i świadectwa kultury, media audiowizualne i elektroniczne, relacje i więzi społeczne i religijne etc.). prezentować wyniki swojej pracy na forum grupy (K1_U08; P6S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania)

6) jest gotów do efektywnego komunikowania się i życia w społeczeństwie, w tym również w społeczeństwie odmiennym kulturowo od własnego, podejmowania pracy w grupie, radzenia sobie w typowych sytuacjach zawodowych, do weryfikacji swoich poglądów na drodze rzeczowej dyskusji oraz oceny posiadanej wiedzy (K1_K02; P6S_KK)

7) jest gotów do uczestniczenia w życiu kulturalnym i korzystania z jego różnorodnych form (K1_K05; P6S_KR)

Warunkiem dopuszczenia do zaliczenia przedmiotu jest obowiązkowa obecność na zajęciach zgodnie

ze Szczegółowymi zasadami studiowania na Wydziale Lingwistyki Stosowanej (uchwała nr 114 Rady

Wydziału LS z dnia 19.12.2017 r.).

Zajęcia prowadzone będą w formie dyskusji na temat zadanych lektur lub materiału

zaprezentowanego przez prowadzącego w formie prezentacji.

Przewidziana jest także praca pisemna (3-6 s.) lub prezentacja na temat zadany przez prowadzącego.

Ostateczny termin składania pracy pisemnej stanowi data wyznaczona przez prowadzącego na

pierwszych lub drugich zajęciach. Osoby nieobecne na tych zajęciach zobowiązane są do zasięgnięcia

informacji u prowadzącego zajęcia.

Na końcową ocenę składają się:

Merytoryczny udział w zajęciach (50%).

Praca pisemna lub prezentacja na temat wyznaczony przez prowadzącego zajęcia (50%).

Skala ocen:

0%-49% - 2

50%-60% - 3

61%-70% - 3+

71%-80% - 4

81%-90% - 4+

91%-100% - 5

Dodatkowa wiedza - 5+