History of the literature of the countries of the region: Russia

Zajęcia stanowią drugą część dwusemestralnego kursu. W sposób przekrojowy omawiany będzie okres od przełomu XIX i XX wieku po czasy współczesne w kontekście zmian politycznych, społecznych i kulturowych w Rosji i Europie.

Treści programowe:

1. Literatura rosyjska przełomu XIX i XX wieku (próba przeglądu kierunków literackich, literatura Srebrnego Wieku w kręgu idei filozoficzno-religijnych i estetycznych epoki).

2. Literatura XX wieku – zagadnienia wstępne (periodyzacja i charakterystyka poszczególnych okresów.

3. Literatura rosyjska w kraju i na emigracji; trzy fale emigracji rosyjskiej.

4. Biografie twórcze noblistów rosyjskich.

5. Literatura wobec zagrożeń wojennych i władzy totalitarnej.

6. Socrealizm.

7. Rosyjska literatura piękna u schyłku XX stulecia i na początku XXI wieku (najnowsze prądy i tendencje, przegląd zagadnień i charakterystyka sylwetek wybranych twórców).

Podręczniki i monografie:

1. Cymborska-Leboda M., Twórczość w kręgu mitu: myśl estetyczno-literacka i poetyka gatunków dramatycznych symbolistów rosyjskich, Lublin 1997.

2. Dać świadectwo prawdzie. Portrety współczesnych pisarzy rosyjskich, red. L. Suchanek, Kraków 1996.

3. Drawicz A., Mistrz i diabeł: rzecz o Bułhakowie, Warszawa 2002.

4. Emigracja i tamizdat. Szkice o współczesnej prozie rosyjskiej, red. L. Suchanek, Kraków 1993.

5. Fast P., Od odwilży do pieriestrojki. Studia i szkice o najnowszej literaturze rosyjskiej, Katowice 1992.

6. Fast P., Poetyka rosyjskiej powieści produkcyjnej (1929-1941), Katowice 1981.

7. Fast P., Realizm socjalistyczny w literaturze rosyjskiej, Kraków 2003.

8. Historia literatury rosyjskiej XX wieku, red. A. Drawicz, Warszawa 1997.

9. Historia literatury rosyjskiej 1917-1991, red. G. Porębina, S. Poręba, Katowice 1994.

10. Kasack W., Leksykon literatury rosyjskiej XX wieku, tłum. B. Kodzis, Wrocław 1996.

11. Klimowicz T., Przewodnik po współczesnej literaturze rosyjskiej i jej okolicach (1917-1996), Wrocław 1996.

12. Literatura rosyjska, red. M. Jakóbiec, t. 2, Warszawa 1970 i/lub Literatura rosyjska w zarysie, red. Z. Barański i A. Semczuk, Warszawa 1975 (lub inne wydanie).

13. Malej I., Eros w symbolizmie rosyjskim: filozofia, literatura, sztuka, Wrocław 2008.

14. Mucha B., Historia literatury rosyjskiej od początków do czasów najnowszych, Wrocław-Warszawa-Kraków 2002.

15. Piłat W., Na progu XXI wieku. Szkice o współczesnej dramaturgii rosyjskiej. Olsztyn 2000.

16. Przebinda G., Smaga J., Kto jest kim w Rosji po 1917 roku, Kraków 2000.

17. Sałajczykowa J., Dziesięciolecie przemian. Proza rosyjska lat 1985-1995, Gdańsk 1998.

18. Supa W, Biblia a współczesna proza rosyjska, Białystok 2006.

19. Sylwetki współczesnych pisarzy rosyjskich, red. P. Fast i L. Rożek, Katowice 1994.

20. Wołodźko-Butkiewicz A., Od pieriestrojki do laboratoriów netliteratury. Przemiany we współczesnej prozie rosyjskiej, Warszawa 2004.

21. Wołodźko-Butkiewicz A., Pasierbowie Rosji, Warszawa 1995.

22. Żejmo B., Problemy etyczne we współczesnej prozie i publicystyce rosyjskiej (lata 60-90), Łódź 2000.

Teksty źródłowe (przykłady; wybór będzie na bieżąco weryfikowany):

A. Czechow, Wiśniowy sad; M. Gorki, Na dnie; I. Bunin, Antonówki, wybrane nowele z cyklu Ciemne aleje; A. Błok, Dwunastu; W. Majakowski, Obłok w spodniach, Dobrze; I. Babel, Armia Konna; E. Zamiatin, My; M. Bułhakow, Psie serce; A. Sołżenicyn, Jeden dzień Iwana Denisowicza; W. Jerofiejew, Moskwa – Pietuszki; W. Pielewin, Omon Ra.

W odniesieniu do specjalnościowych efektów kształcenia po ukończeniu kursu student:

− zna i rozumie w zaawansowanym stopniu dzieje literatury rosyjskiej XX wieku oraz literatury najnowszej (okresy, tendencje, kierunki literackie; poszczególne dzieła literackie, twórczość reprezentatywnych pisarzy; gatunki) (S1_W01, odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia: K1_W03 K1_W04).

− ma pogłębioną wiedzę szczegółową z zakresu repertuaru problemowo-tematycznego literatury rosyjskiej XX wieku oraz literatury najnowszej, a także rozumie specyfikę tej literatury na tle procesu historycznoliterackiego (S1_W04, odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia: K1_W03, K1_W04, K1_W06).

− zna w zaawansowanym stopniu terminologię literaturoznawczą (S1_W02, odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia: K1_W01, K1_W03, K1_W04).

− posiada pogłębione umiejętności badawcze w zakresie analizy i interpretacji dzieła literackiego, w szczególności na poziomie problemowo-artystycznym (S1_U07, odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia: K1_U02, K1_U04).

− potrafi dokonać periodyzacji literatury rosyjskiej XX w. oraz definiuje cechy poszczególnych okresów i kierunków literackich, identyfikuje w tekście literackim cechy swoiste metody artystycznej i przypisuje do estetyki kierunku i prądu, rozpoznaje cechy gatunkowe utworów (S1_U05, odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia: K1_U05, K1_U07).

− posiada umiejętność systematycznej pracy samodzielnej i pracy w grupie (S1_U11, odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia: K1_U11).

− uczestniczy w zespołowym rozwiązywaniu problemów, przyjmując i oceniając różne punkty widzenia (S1_K02, odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia: K1_K01, K1_K02).

− ma świadomość wkładu literatury rosyjskiej w europejskie dziedzictwo kulturowe oraz jest gotów do jego ochrony (S1_K01, odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia: K1_K05).

− jest gotów do ciągłego dokształcania się i pogłębiania swej wiedzy (S1_K04, odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia: K1_K01, K1_K02).

Zajęcia mają charakter konwersatorium. Oprócz bieżącego przygotowania do zajęć (czytanie lektur oraz opracowań) przewidziana jest także prezentacja na temat zadany przez prowadzącego.

Przedmiot kończy się ustnym zaliczeniem na ocenę. Warunkiem dopuszczenia do zaliczenia jest obowiązkowa obecność na zajęciach (dopuszczalna jest jedna nieusprawiedliwiona nieobecność). Zaliczenie obejmie weryfikację wiedzy z materiału omawianego na zajęciach w trakcie semestru oraz jednej wybranej przez studenta lektury z przedstawionego wykazu literatury. Złożą się na nie trzy pytania – dwa losowo wybrane z materiału omawianego na zajęciach, jedno – z lektury.

Na końcową ocenę składają się:

Aktywny i merytoryczny udział w zajęciach (20%).

Prezentacja na temat wyznaczony przez prowadzącego zajęcia (20%).

Zaliczenie ustne składające się z trzech pytań (60%).

(wyczerpująca odpowiedź na pytanie = 20%, częściowa = 10%)

Skala ocen:

0%-50% - 2

51%-60% - 3

61%-70% - 3+

71%-80% - 4

81%-90% - 4+

91%-100% - 5

Dodatkowa wiedza - 5+